صفاي بـاغ رضوان داري اي دوست
نشان از روي جانان داري اي دوست

تويي يوسف كه در هر كوي و برزن
هزاران پيـر كنعان داري اي دوسـت

يكي از بزرگترين امتيازات مكتب تشيع اعتقاد به امام حيّ و زنده است. اديان و مذاهب ديگر يا رهبرانشان از دنيا رفته و يا هنوز متولد نشده اند، و تنها مذهبي كه قائل است آخرين امام او زنده است و هستي به او مي چرخد و تمام مشخصات آن امام را، حتي لحظه تولد او را ضبط و ثبت نموده است، مكتب تشيّع است.

پروفسور «هانري كربن‌» فرانسوي مي گويد: «به عقيده من مذهب تشيّع تنها مذهبي است كه رابطه هدايت الهي را در ميان خدا و خلق براي هميشه نگه داشته است و به طور مستمر و پيوسته، ولايت را زنده و پا برجا مي داند. مذهب يهود، نبوت را ـ كه رابطه اي است واقعي ميان خدا و عالم انساني ـ در حضرت كليم ختم كرده، و پس از آن به نبوت مسيح ـ عليه السلام ـ وحضرت محمد ـ صلّي الله عليه و آله ـ اذعان ننموده و رابطه مزبور را قطع مي كند.

همچنين مسيحيان در حضرت مسيح متوقف شده اند. اهل سنت از مسلمانان نيز در حضرت محمد ـ صلّي الله عليه و آله ـ توقف كرده و با ختم نبوت در ايشان ديگر رابطه اي ميان خالق و مخلوق موجود نمي دانند. تنها مذهب تشيع است كه «نبوت» را به حضوت محمد ـ صلّي الله عليه و آله ـ ختم شده مي داند، ولي «ولايت» را كه همان رابطه هدايت و تكميل مي باشد، بعد از آن حضرت و براي هميشه زنده مي داند.»

به همين جهت شيعه زمان ظهور آن يار غائب را لحظه شماري مي كند و ايران به عنوان مركز شيعه، مركز انتظار شمرده مي شود.

هانري كربن مي گويد: «سرزمين ايران از ديد اخروي، سرزمين انتظار است؛ قلمروي كه در آن امام غايب دست اندركار فرا رساندن ساعت موعود در زمان غيبت است.»

امام کاظم(علیه السلام) فرمود:
إِیّاکَ اَنْ تَمْنَعَ فی طاعَةِ الله فَتُنْفِقَ مِثْلیْهِ فی مَعْصِیَةِ اللهِ.(1)
از صرف مال در راه اطاعت پروردگار خودداری مکن که ناچار می شوی دو برابر آن را در راه معصیت و گناه صرف کنی!

شرح کوتاه
بسیارند کسانی که مثلا برای هزینه بهداشت خویش سختگیرند و همان سبب می شود که دو یا چند برابر آن را صرف درمان بیماری ها کنند!
این یک قانون عمومی است که اگر انسان در مصارف لازم، از خرج کردن خودداری کند، برای جبران آن گرفتار هزینه های سنگین تری می شود.
کسی که از صرف وقت یا پول برای تعلیم و تربیت فرزند خویش مضایقه کند; باید هزینه های کمرشکن اعتیادها و جنایات و انحراف ها، و ندانم کاری های او را تحمل کند، و کسانی که از صرف هزینه هایی که به رفع نیازمندی محرومان اجتماع کمک می کند سرباز زنند باید هزینه هایی که گاهی چندین برابر آن است برای جلوگیری از حوادث ناشی از آن مصرف کنند و همچنین…

1. تحف العقول، صفحه 305.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی

وعدا… الّذینَ امَنُوا مِنکُم وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَسخلفنّهم فِی الأرض کَما استَخلَفَ الّذینَ مِن قَبلِهِم وَلَیُمَکّننَّ لَهُم دِینَهُم الّذی ارتَضی لَهُم وَلَیُبدّلَنّهُم مّن بَعدِ خَوفِهِم أمناً یَعبُدُونَنی لایُشرِکُونَ بِی شَیئاً وَمَن کَفَرَ بَعدَ ذلکَ فَأولئکَ هُمُ الفاسِقُون ؛
خدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، وعده داده است حتماً آنان را در این سرزمین جانشین [خود] قرار دهد همان گونه که کسانی که پیش از آنان بودند جانشین [خود] قرار داد. و آن دینی را که برایشان پسندیده است به سودشان مستقر کند، و بیمشان را به ایمنی مبدل گرداند، [تا] مرا عبادت کنند و چیزی را با من شریک نگردانند، و هر کس پس از آن به کفر گراید؛ آنانند که نافرمانند.

محمد طبرسی در مجمع البیان در تفسیر این آیه: خداوند آنان را که ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، وعده داده که آنها را در زمین جانشین خود کند، می‌گوید: از اهل بیت روایت شده که: این آیه در شأن حضرت مهدی از آل محمد نازل شده است. شیخ ابوالنًّضر عیاشی، با اسناد خود، از حضرت امام زین العابدین روایت کرده است این آیه را خواند و فرمود:
اینان به خدا شیعه ما هستند، خدا این کار را در حق آنان به دست مردی از ما خواهد کرد و این مرد مهدیِ این امت است؛ و او همان کسی است که پیامبر فرموده است: «اگر از عمر دنیا جز یک روز باقی نماند، خدا همان یک روز را چنان دراز کند تا مردی از خاندان من حاکم جهان گردد. او همنام من [محمد] است. او زمین را از عدل و قسط لبریز سازد، همان گونه که از ظلم و جور لبریز شده باشد.»

 ربَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَینَا إِصْراً کمَا حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ

(مؤمنان می گویند: ای) پروردگار ما! اگر فراموش کردیم یا خطا نمودیم، ما را بازخواست مکن. [ای ] پروردگار ما! و تکلیف سنگینی بر ما قرار مده، همچنان که آن را بر کسانی که پیش از ما بودند، قرار دادی. [ای ] پروردگار ما! و آنچه که هیچ طاقت آن را نداریم، بر ما مقرّر مدار؛ و ما را ببخش؛ و ما را بیامرز و بر ما رحمت آور. تو سرپرست مایی، پس ما را بر گروه کافران، پیروز گردان. (سوره بقره، آیه 286)

 نکته ها و اشاره ها

1- در آیۀ فوق مؤمنان از خدا می خواهند که: «تکالیف سختی که بر امّت های قبل بوده است برای آنها قرار ندهد. » از آیات قرآن استفاده می شود که تکالیف سخت در امّت های پیشین، در اصل شریعت نبوده، بلکه پس از نافرمانی ها و به عنوان عقوبت و کیفر برای آنان قرار داده شده است. همان گونه که یهودیان به خاطر نافرمانی های پی در پی از خوردن پاره ای از گوشت های حلال، محروم شدند.
2- مفاد آیۀ فوق همان چیزی است که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله حکایت شده: من به آیینی برانگیخته شده ام که عمل به آن برای همه سهل و آسان است.
3- مؤمنان در این آیه از خدا می خواهند که هم آثار طبیعی لغزش ها را از روح و روانشان زایل سازد تا به عواقب شوم آن گرفتار نشوند، هم از کیفرهای تعیین شدۀگناهان در گذرد، هم رحمت فراگیر خود را شامل آنان گرداند و هم بر کافران پیروزشان گرداند.
4- یکی از روش های تربیتی قرآن آن است که به مؤمنان می آموزد چگونه دعا کنند و چه چیزی از خدا بخواهند؛ از این رو گاهی دعاهای پیامبران و مؤمنان در قرآن حکایت شده است و آیۀفوق یکی از این موارد است.

 آموزه ها و پیام ها

1- قوانین الهی سخت گیرانه و بالاتر از طاقت بشری نیست.
2- دستاوردهای نیک شما به سود خودتان و دستاوردهای بد شما به زیان خودتان است.
3- در دعاهای خویش برای همگان دعا و درخواست کنید.
4- از خدا عفو، رحمت و پیروزی بخواهید.

منبع: تفسیر قرآن مهر، جلد دوم، 357

پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) می فرماید:
یَلْزَمُ الْوالِدَیْنَ مِنَ الْحُقُوقِ لِوَلَدِ هِما ما یَلْزَمُ الْوَلدَ لَهُما مِنَ حُقُوقهِما(1)
ترجمه
همان طوری که فرزندان بر اثر ترک حقوق پدر و مارد مسؤولند پدران و مادران نیز در برابر ترک حقوق فرزندان مسؤولیت دارند.

شرح کوتاه
در دنیا هیچ حقی بدون وظیفه نیست یعنی در کنار هر حقی وظیفه ای وجود دارد و هر اندازه حق بزرگتر باشد وظیفه و مسؤولیت نیز بزرگتر است.
به همین دلیل پدران و مادران که حق بزرگی بر فرزندان خود دارند - حقی که در قرآن مجید همدوش حق پروردگار ذکر شده - مسؤولیت سنگینی نیز در مقابل آنها دارند; آنها باید لحظه ای از تعلیم و تربیت فرزندان غافل نشوند و تا آن جایی که امکان دارند در سازندگی روح و جسم آنها و نگهداری آنان از آلودگی های فکری و اخلاقی بکوشند و غوغای زندگی روزانه آنها را از این وظیفه بزرگ باز ندارد.

1. از کتاب اقوال الائمه.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی