امام سجاد(علیه السلام) فرمود:
لا یَقِلُّ عَمَلٌ مَعَ تَقَوی وَ کَیْفَ یَقِلِّ ما یُتقَبَّلُ(1)
ترجمه
کاری که با اخلاص و پرهیزگاری توأم باشد، هر قدر به ظاهر کم باشد، کم نیست، چگونه ممکن است عملی که مقبول درگاه خداست، کم باشد؟!

شرح کوتاه
قرآن مجید می گوید: «خداوند تنها اعمالی را می پذیرد که با تقوا و نیّت پاک همراه باشد»، بنابراین باید بیش از هر چیز به پاکی نیّت و اخلاص و تقوا توجه کرد نه به کمیّت عمل; زیرا چنین عملی هر قدر هم کم باشد، پر ارزش است، چون مقبول درگاه خداست. آیا عملی که مقبول درگاه او باشد، کم محسوب می شود!؟ کوتاه سخن این که، انبوه اعمال تو خالی و ناخالص و ریا کارانه، بی ارزش است و کم وزن، ذره ای عمل پاک و خالص و صادقانه، پر ارزش است و سنگین قدر!

1. از کتاب تحف العقول، صفحه 201.

یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی

 شخصی از آیت الله بهجت پرسید:
دست به هر شغلی می زنم ناکام می شوم برای بهبودی درآمد و زیاد شدن روزی چه کنم؟

 فرمودند: «زیاد استغفار کنید و اگر نتیجه نداد بدانید یا کم استغفار کرده اید یا با اعتقاد کامل نگفته اید.»

 در روایت با هر سه لفظ آمده است که اگر کسی ” ملازم ” استغفار باشد، یا ” پیوسته ” استغفار کرد، خداوند او را از هر همّ و غمی رها می کند و از هر تنگنایی راه برون رفت برای وی قرار می دهد و از جایی که گمان نمی کرد روزی اش می دهد.

ذکراستغفار: «استغفراللهَ ربّی و اَتوبُ اِلَیه»

انسان با دیدن لباس سبز و زیبای بهار، باید به لباس انسانی خود، بیشتر فکر کند.کائنات در تسببحند، ما…
همان طوور که در فصل بهار، درختان و زمین، به اراده الهی لباس ظاهری بر تن می‌پوشند، از لحاظ باطنی نیز همه در ید قدرت خدا و تسبیح گوی خداوند هستند: «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الْجِبالُ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوَابُّ وَ كَثيرٌ مِنَ النَّاسِ[حج/18] آيا نديده‌‏اى كه هر كس در آسمانها و هر كس كه در زمين است و آفتاب و ماه و ستارگان و كوه‏ها و درختان و جنبندگان و بسيارى از مردم، خدا را سجده مى‏‌كنند.»
بنابر مفاد این آیه، به غیر از انسان های متقی که به تسبیح خدا مشغولند؛ کائنات نیز به تسبیح خدا مشغولند. از لحاظ اخترشناسی و علمی نیز، نوروز، همزمان با بهترین شرایط جوی و اعتدال بهاری مقارن است.[3]نوروز ما ایرانیان در بهترین شرایط زمانی، همزمان با اعتدال بهاری، روی خود را به مال نشان می‌دهد. انسان های متّقی با دیدن لباس سبز طبیعت و زنده شدن آن، به زنده نگه داشتن دل خود و پوشیدن لباس تقوا بر قامت آن، بیشتر اهمیت می‌دهند.

بعضی، از مهمان گریزانند. برخی هم مهمان دوستند. هر کدام هم نشان دهنده خصلت درونی افراد است.

حضرت علی علیه السلام را اندوهگین دیدند. پرسیدند: یا علی! سبب اندوه شما چیست ؟ فرمود: «یک هفته است که مهمانی برایم نیامده است!… » ۱

این کجا؟ و آن که آمدن مهمان را نزول بلا می شمارد و کوه غم بر دلش می افتد و عزا می گیرد، کجا؟ برکت خانه، در آمد و شد مهمان است. مهمان رحمت الهی است و پذیرایی از مهمان، توفیقی ارجمند است که نصیب هر کس نمی شود. مهمان حبیب خداست.

در ضرب المثل های ایرانی است که: «مهمان، روزی خود را می آورد.»۲ البته این ضرب المثل، از احادیث اسلامی گرفته شده و ریشه ای دینی دارد.

 از حضرت رسول صلّی الله علیه و آله روایت است که: «الضیف ینزل برزقه… ؛ مهمان، روزی خود را نازل می کند.» ۳
البته اضافه بر این، گناهان صاحبخانه و میزبان را هم می زداید و این برکتی شگفت است.

 باز هم در این زمینه حدیثی از امام صادق علیه السلام بشنویم که به یکی از یارانش به نام «حسین بن نعیم» فرمود:
- آیا برادران دینی ات را به خانه خودت دعوت می کنی ؟
- آری. هرگز غذا نمی خورم مگر آنکه پیش من دو سه نفر یا کمتر و بیشتر از برادران هستند.

حضرت فرمود:
- آگاه باش که فضیلت آنان بر تو، بیش از برتری تو بر آنان است!
(راوی که با شنیدن این سخن به تعجب آمده بود، پرسید:)
- فدایت شوم! من به آنان طعام می دهم، مرکب خویش را دراختیارشان می گذارم، با این حال آنان برتر از منند؟

- آری! چون وقتی آنان به خانه تو وارد می شوند، همراه خود، آمرزش تو و خانواده ات را همراه می آورند و چون می روند، گناهان تو و خانواده ات را با خویش می برند. ۴

کسی که خانه ای وسیع، امکاناتی فراوان و دستی سخاوتمند دارد، شکرانه نعمت های الهی را گاهی باید با انفاق و صدقه، گاهی با اطعام و مهمانی، هدیه، دستگیری از بینوایان، کمک به محرومان و… ادا کند، و گرنه شهرت و ثروت و مال، وبال او خواهد شد.

۱. میزان الحکمه، ج۵، ص ۵۲۱
۲. امثال و حکم، دهخدا، ج ۴، حرف میم
۳. میزان الحکمه، ج ۵، ص ۵۲۰
۴. کافی، ج ۲، ص ۲۰۱، حدیث ۸ و ۹

 و قُل رَّبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّی مِن لَّدُنْک سُلْطناً نِّصِیراً

و بگو: «پروردگارا، مرا (در هر کار،) با ورودی صادقانه وارد کن، و با خروجی صادقانه خارج ساز؛ و از نزدت برای من تسلّطی یاری بخش، قرار ده.» (سوره اسراء، آیه 80)

 نکته ها و اشاره ها

1. لازم است پایه ی اصلی هر کاری بر صداقت، راستی و درستی باشد و این خط تا پایان کار حفظ شود تا پیروزی به بار آورد و گرنه اگر ورود به کار بر اساس دروغ و نیرنگ باشد و یا راستی تا پایان ادامه نیابد، در نهایت سبب شکست می شود.
2. در این آیه اشاره شده که پیامبر صلی الله علیه و آله و هر انسان دیگری نیازمند امداد الهی در کارهاست و امداد الهی شامل دلایل و منطق نیرومند، دوستان جانباز، اراده ی قوی، فکر روشن و سلطه ی الهی است. آری؛ این تکیه بر خدا و قطع وابستگی از غیر خداست که نیرویی معنوی به انسان می بخشد و او را در کارها پیروز می کند.

 آموزه ها و پیام ها

1. لازم است خط اصلی مسلمانان از آغاز تا فرجام کارها بر اساس صداقت و درستی باشد.
2. راستی، پایداری صادقانه، تسلّط و یاری در کارها را از خدا بخواهید (که این ها عوامل پیروزی است).

منبع: تفسیر قرآن مهر، جلد سوم، صفحه 389