برخی آداب تلاوت قرآن

2-خشوع و خضوع

«… إِنَّ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذا يُتْلى‏ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّدا»

همانا کسانی که پیش از [نزول]آن معرفت و دانش یافته اند، زمانی که بر آنان می خوانند، سجده کنان به رو در می افتند.(اسراء:107)

توضیح:

تلاوت قرآن کریم آدابی دارد که شایسته است عموم مسلمانان به آن توجه نمایند تا از آثار و فواید معنوی تلاوت قرآن محروم نگردند. در مرحله نخست، باید خشوع و خضوع در برابر قرآن رعایت شود. منظور از خشوع و خضوع، تاثر قلبی است که در اعضاء و جوارح نیز نمایان می شود.قاری قرآن باید خود را در محضر خداوند احساس کرده و از تلاوت قرآن احساس تقرب به خدا بکند. وی باید هنگام تلاوت آیات دل نشین الهی، چنان متاثر و متذکر گردد که بر حسب مضمون آیات، حالت حزن یا شادی برایش حاصل گردد و حقیقتا از آیات قرآن بهره مند گردد به گونه ای که پس از پایان تلاوت در خود رشد معنوی را بیابد.

حدیث:

پیامبر اکرم صل الله علیه و آله: « إن هذه القلوب تصدأ کما یصدأ الحدید. قیل: یا رسول الله فما جلاؤها؟ قال: ذکر الله و تلاوة القرآن؛ این دل ها نیز مانند اهن زنگار می بندد. عرض شد: ای رسول خدا! صیغل دهنده آن چیست؟ فرمود: یاد خدا و تلاوت قرآن».

برخی آداب تلاوت قرآن

1- انس دائمی

«…فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن‏…»

…پس آنچه را از قرآن برای شما میسر است بخوانید….(مزمل:20)

توضیح:

انسان هیچ گاه از انس با قرآن بی نیاز نخواهد بود؛ زیرا محتوای علمی و تربیتی غنی آن پاسخی به مهم ترین نیاز های زندگی دنیوی و اخروی اوست.

در این آیات از مومنان خواسته شده است تا قرآن را در حد توانشان تلاوت نموده و در انس با این کتاب مقدس کوتاهی نکنند. بدیهی است که مقصود از انس با قرآن، بسنه نمودن به تلاوت ظاهری یا حفظ آن نیست؛ بلکه متخلق شدن به اخلاق و آداب قرآنی هدف نهایی از این کار است.

سیره عملی معصومین علیهم السلام و علمانی ربانی نیز حکایت از انس شدید آن بزرگواران با قرآن کریم و ختم پی در پی آن دارد.گفتنی است در روایات اسلامی، تاکید فراوانی بر انس کودکان و نوجوانان با قرآن شده است تا آیا دل نشین آن در قلب صاف و پاکشان نشسته و با گوشت و خونشان درهم آمیزد.

حدیث: امام صادق علیه السلام:« من قرأ القرآن و هو شاب مومن اختلط القرآن بلحمه و دمه؛ کسی که در جوانی بیاموزد، قرآن با گوشت و خون او آمیخته خواهد شد».

بهتر است در وعده افطار یا در فاصله افطار تا سحر، انواع میوه را که حاوی مواد مغذی بسیار مفید برای سلامت بدن است، مصرف کرد.از کربوهیدرات های پیچیده مانند غلات از جمله گندم، جو،و…حبوبات مانند عدس، لوبیا،نان های سبوس دار و غذاهای حاوی فیبر مانند سبزی ها،حبوبات،غلات،میوه های با پوست مخصوصا سیب،گلابی،آلو و میوه های خشک در بیت افطار و سحر بیشتر استفاده کنید. این غذا ها به آهستگی هضم می شوند و باعث می شوند احساس گرسنگی کمتری کنید.

توصیه می شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.

عبادت هایی که بعد از افطار در ماه مبارک انجام می شود به متابولیسم غذا کمک می کند. در نماز خواندن تمام ماهیچه هادو مفاصل درگیر هستند و می تواند جانشین یک ورزش با شدت متوسط باشد که کالری مصرف می شود.

وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَيْنِهِما فَابْعَثُوا حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَكَماً مِنْ أَهْلِها إِنْ يُريدا إِصْلاحاً يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُما إِنَّ اللَّهَ كانَ عَليماً خَبيراً

و [شما ای حاکمان شرع و عقلا و بزرگان خانواده!] اگر از جدایی و ناسازگاری میان زن و شوهر بیم داشتید، پس داوری از خانواده ی مرد و داوری از خانواده ی زن [برای رفع اختلاف] برانگیزید که اگر هر دو داور قصد اصلاح داشته باشند، خدا میان دو داور توافق و سازگاری ایجاد می کند[ تا به اصلاح زن و شوهر حکم کنند]؛ یقینا خدا [به نیاتو اعمال شما] دانا و آگاه است.(نساء:35)

توضیح:

خطاب این آیه تنها با همسران نیست؛ بلکه بزرگان خانوده و حاکمان شرع را نیز در بر می گیرد و به آنان توصیه می کند که اگر کار اختلاف میان همسران بالا گرفت، پادرمیانی کرده و نماینده ای از جانب هر یک تعیین کنند و با مذاکره و گفتگو سعی در ایجاد آرامش و حل مشکل نمایند. فضل و رحمت خداوند نیز پشتیبان آنان خواهد بود.

نسخه ای که قرآن برای اختلافات خانوادگی ارائه می کند، به مراتب بهتر از نسخه های قضایی و روان شناسی مطرح در جامعه است. بی شک عمل به مضمون این آیه، حلال بسیاری از مشکلات خانوادگی امروزی است.

حدیث: پیامبر اکرم صل الله علیه و آله: « ما من شیء أبغض إلی الله عز و جل من بیت یخرب فی الاسلام بالفرقة یعنی الطلاق؛ هیچ چیز نزد خداوند مبغوض تر از خانه ای نیست که در آن جدایی -یعنی طلاق-باشد».

حضرت رسول صلی الله علیه و آله طعامی را بین دیگران تقسیم می‌کردند، یک نفر گفت : همه را دادیم و هیچ برایمان نماند. حضرت فرمودند: آنچه را دادیم، برایمان ماند و آنچه را ندادیم، برایمان نماند.
? ? ? ? ?
*مشرکان و منکران معاد زینت های ناپایدار دنیا را پایدار تصور کرده در حالیکه مؤمنان با علم به ناپایداری آنها، در صدد هستند تا به بهترین وجه(احسن عمل) از آنها استفاده کرده و آنها را به اجر پایدار در آخرت تبدیل می کنند.*