اربعين و عدد چهل خصوصيتي دارد كه ديگر ارقام آن را ندارد. غالب انبياي الهي در سنّ چهل سالگي به رسالت مبعوث شدند و ملاقات خصوصي حضرت موسي (عليه‏السلام) و ذات اقدس الهي چهل شب بود و در نماز شب سفارش شده است كه چهل مؤمن را دعا كنيد و همسايگان را تا چهل خانه گرامي بداريد. اين‏ها نشان مي‏دهد كه عدد چهل از برجستگي خاص برخوردار است.

در روايات اسلامي چنين آمده است: زميني كه روي آن انبيا و اولياي الهي و بندگان مؤمن، خدا را عبادت كرده‏اند، چهل روز در مرگ آنان مي‏گريد، ولي در شهادت امام حسين (عليه‏السلام) آسمان و زمين، چهل روز خون گريه كردند. البته اشك يا خون را در اين‏گونه از روايات نبايد بر اشك يا خون ظاهري حمل كرد؛ چنان‏كه نبايد آن را انكار كرد.
توضيح آن كه در سيّارات آسماني بارها انفجارهايي رخ مي‏دهد كه با چشم عادي هرگز ديده نمي‏شود؛ ولي متخصصان با استمداد از علم نجوم و از رصدخانه به تماشاي اين انفجارها مي‏نشينند. همان‏گونه كه مردم عادي نبايد خبر وقوع اين انفجار را به صِرف نديدن آن با چشم ظاهري انكار كنند، خونْ‏گريه كردن آسمان و زمين را نيز نبايد انكار كنند؛ زيرا اين موارد نيز جزو علومي نيست كه بشر عادي آن را نظاره كند، حتي از رصدخانه نيز ديده نمي‏شود.
اساساً امر ملكوتي را هرگز نمي‏توان با ابزار مُلكي ادراك كرد. مثلا ً با دقيق‏ترين و پيشرفته‏ترين فنّ رصد سپهر نمي‏توان مشهودات رؤياي صادق انسان نائم را رصد نمود. اگر يوسف عصر در ساحت رؤيا مشاهده كند كه يازده ستاره به همراهي ماه و آفتاب براي وي سجده كردند، هرگز چنين صحنه‏اي را نمي‏شود با هيچ رصدخانه‏اي تصديق يا تكذيب نمود. غرض آن‏كه معناي اشك ريزي يا خون‏باري ملكوتي نه مورد تصديق فنّ تجربي است و نه در قلمرو تكذيب آن قرار مي‏گيرد و هيچ‏گاه استبعاد به جاي استحاله نمي‏نشيند. كسي كه صاحب بَصَر نيست تا ببيند، لا اقل بايد صاحب نظر باشد كه گوش شنوا به نداي صاحبْ‏ بصران داشته باشد.

براي تحقيق اين موارد، علم مخصوص لازم است كه اصطلاح و متخصصان ويژه خود را دارد كه اهل ولايت و علماي بزرگ ديني‏اند. آنان اين‏گونه از احاديث را با جان پذيرفتند و فهميدند كه آسمان و زمين خونْ‏گريه مي‏كنند. از امام زمان (عليه‏السلام) نيز نقل شده است كه به امام حسين (عليه‏السلام) عرض مي‏كنند: اگر اشك چشم تمام شود، برايت خون مي‏گريم؛ «و لأبكينّ عليك بدل الدموع دماً»
گفتني است: گراميداشت ياد متوفا پس از مرگ او در همه ملل و اديان رسميت دارد و بعضي با گذشت يك ماه و بسياري نيز پس از چهل روز از متوفاي خود تجليل مي‏كنند. در ميان مسلمانان، به ويژه شيعيان، پس از شهادت امامان معصوم (عليهم‏السلام) در نخستين اربعين آنان مراسم گراميداشت انجام مي‏شده است؛ ولي شهادت امام حسين (عليه‏السلام) اين ويژگي را دارد كه روز اربعين حسيني هر ساله تا قيامت ادامه خواهد داشت.