خود شناسی(انسان شناسی)

خلافت الهی انسان در زمین

وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَليفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ قالَ إِنِّي أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُون‏
آن زمان را یاد آر که  پروردگارت به فرشتگان گفت: به یقین  جانشينى در زمين قرار می دهم،گفتند: آیا موجودی را در زمین قرار می دهی که در آن به فساد و تباهی برخیزد و به ناحق خونریزی کند؟ و حال آنکه ما تو را همواره باستایشت تسبیح می گوییم و تقدیس می کنیم؟ [پروردگار] فرمود: من[از این جانشین و قرار گرفتنش در زمین] اسراری مي دانم كه شما نمي دانيد (بقره:30).

توضیح:

بی گمان قدم اول برای پیمودن مسیر کمال برای انسان، خودشناسی است؛ به این معنا که آدمی در مبدا، مقصد و چرایی خلقت خود بیندیشد و با بصیرت و شناخت کامل از ابعاد وجودیش، در مسیر رسیدن به هدف گام بردارد. خداوند آیات متعددی از قرآن را به این موضوع اختصاص داده است.

این آیه یکی از مهم ترین این آیات است که در آن سخن از خلافت انسان بر روی زمین مطرح شده است. این آیه- که از رویداد مهم خلقت انسان حکایت می کند- هدف از آفرینش انسان را خلافت و جانشینی خدا بر روی زمین می داند. این بدان معناست که آدمی باید آیت و مظهر صفات خداوندی باشد.

حدیث:

 امام علی علیه السلام: « بتقوی الله أُمرتم و للاحسان و الطاعة خلقتم؛ شما به پروای از خدا فرمان یافته و برای نیکوکاری و فرمانبرداری[ از خدا] آفریده شده اید».