مـلامحمدتقی مجلسی از علمای بزرگ اسلام است .
وی در تربیت فرزندش اهتمام فراوان داشت و نـسـبـت به حرام و حلال , دقت فراوان نشان می داد تا مبادا گوشت و پوست فرزندش با مال حرام رشدکند .
مـحمدباقر, فرزند ملامحمدتقی , کمی بازیگوش بود .
شبی پدربرای نماز و عبادت به مسجد جامع اصـفـهـان رفـت .
آن کـودک نـیـز همراه پدر بود .
محمدباقر در حیاط مسجد ماند و به بازیگوشی پرداخت .
وی مشک پر از آبی را که در گوشه حیاطمسجد قرار داشت با سوزن سوراخ کرد و آب آن را بـه زمـین ریخت .
با تمام شدن نماز, وقتی پدر از مسجدبیرون آمد, با دیدن این صحنه , ناراحت شد .
دست فرزند را گرفت وبه سوی منزل رهسپار شد .
رو به همسرش کرد و گفت : می دانید که مـن در تربیت فرزندم دقت بسیار داشته ام .
امروز عملی از او دیدم که مرابه فکر واداشت .
با این که در مورد غذایش دقت کرده ام که از راه حلال به دست بیاید, نمی دانم به چه دلیل دست به این عمل زشت زده است .
حال بگو چه کرده ای که فرزندمان چنین کاری را مرتکب شده است .
زن کمی فکر کرد و عاقبت گفت : راستش هنگامی که محمدباقر رادر رحم داشتم , یک بار وقتی به خانه همسایه رفتم , درخت اناری که درخانه شان بود, توجه مرا جلب کرد .
سوزنی را در یکی از انارها فروبردم و مقداری از آب آن را چشیدم .
ملامحمدتقی مجلسی باشنیدن سخن همسرش آهی کشید و به رازمطلب پی برد .
بـیان : اگر در روایات اسلامی تاکید شده که خوردن غذای حرام ولواندک در نطفه تاثیر سوء دارد به همین جهت است .
لذا بزرگان علم تربیت گفته اند : تربیت قبل از تولد شروع می شود .
صد حکایت تربیتی - مرتضی بذرافشان

آیا دین اجل و پایان دارد ؟
من امشب می‏خواهم در جواب یک سؤال بحث کنم . آن سؤال این است : این‏
دنیای ما دنیای تغییر و تحول است ، در این دنیا و از این اموری که ما به‏
چشم خود می‏بینیم هیچ چیزی نیست که برای همیشه باقی بماند ، همه چیز عوض‏
می‏شود ، کهنه می‏شود ، برچیده می‏شود ، دوران عمرش منقضی می‏شود ، و به‏
نهایت می‏رسد . آیا دین نیز همین طور است ؟

آیا دین در تاریخ بشر دوره‏ بخصوصی دارد که اگر آن دوره بخصوص گذشت ، دین هم حتما و به حکم جبر
باید برود و جای خود را به چیز دیگری بدهد ؟ یا اینطور نیست ؟ برای‏
همیشه در میان مردم باقی خواهد بود ، هر اندازه علیه دین نهضت و قیام‏
بشود باز دین به شکل دیگر ظاهر می‏شود .
اینکه عرض کردم به شکل دیگر ، مقصودم این است که بعد از مدت موقتی‏
دوباره باز می‏گردد ، رفتنی نیست .
ویل دورانت که شخصا لادین است ، در کتاب ” درسهای تاریخ ” ضمن بحث‏
درباره ” تاریخ و دین ” با نوعی عصبانیت می‏گوید : ” دین صد جان دارد
، هر چیزی اگر یک بار می‏رانده شود برای همیشه می‏میرد مگر دین که اگر صد
نوبت میرانده شود باز زنده می‏شود . این را که دین مردنی نیست می‏خواهم‏
بر پایه علمی برای شما بیان کنم که طبق قانون طبیعت چه چیز در دنیا از
میان رفتنی است و چه چیز برای همیشه باقی خواهد ماند ! البته نمی‏خواهم‏
راجع باشیاء خارج از اجتماع بشر صحبتی کرده باشم ، بحثم فعلا راجع به‏
پدیده‏های اجتماعی است ، راجع به آن چیزهائی است که در زندگی اجتماعی ما هست ،
ببینیم طبق قانون خلقت چه چیزهائی برای همیشه باقی خواهد ماند ، و چه‏
چیزهائی از میان می‏روند و زمان آنها را فرسوده و کهنه می‏کند .
معیار جاودانگی‏ها پدیده‏ های اجتماعی در مدتی که باقی هستند حتما باید با خواسته‏ های بشر
تطبیق کنند . به این معنی که یا خود آن پدیده‏ها خواسته بشر باشند و یا
تأمین کننده خواسته‏های بشر بوده باشند ، یعنی یا باید بشر خود آنها را
بخواهد، از عمق غریزه و فطرتش آنها را بخواهد ، و یا باید از اموری‏
باشند که ولو اینکه انسان از عمق غریزه آنها را نمی‏خواهد و خودشان مطلوب‏
طبیعت بشر و هدف تمایلات بشر نیستند اما وسیله می‏باشند یعنی وسیله‏
تأمین خواسته‏های اولیه بشر می‏باشند و حاجت های او را بر می‏آورند .
در میان خواسته‏های بشر باز دو جور خواسته داریم : خواسته‏ های طبیعی و
خواسته‏ های غیر طبیعی ، یعنی اعتیادی . خواسته‏ های طبیعی آن چیزهائی است‏
که ناشی از ساختمان طبیعی بشر است ، یک سلسله امور است که هر بشری به‏
موجب آنکه بشر است خواهان آنهاست ، و رمز آنها را هم هنوز کسی مدعی‏
نشده که کشف کرده است . مثلا بشر علاقمند به تحقیق و کاوش علمی است ،
همچنین به مظاهر جمال و زیبائی علاقه دارد ، به تشکیل کانون خانوادگی و
تولید نسل با همه زحمتها و مرارتهایش علاقمند است . به همدردی و خدمت به همنوع علاقمند است .
اما چرا بشر علاقمند به تحقیق است ؟ این حس کاوش و حقیقت جوئی چیست‏
؟ چرا بشر علاقمند به جمال و زیبائی است ؟ چرا وقتی مجلس جشنی مثل این‏
مجلس ترتیب داده می‏شود هم هیئت مدیره آن جشن و هم حضار ، از اینکه وضع‏
سالن مرتب و مزین باشد خوششان می‏آید و لذت می‏برند ؟ چرا به تشکیل کانون‏
خانوادگی علاقمند است ؟ چرا در انسان حس همدردی و ترحم نسبت بدیگران‏
وجود دارد ؟ اینها یک سلسله سؤالاتی است که وجود دارد ، ما خواه جواب‏
این ” چرا ” ها را بدهیم و خواه نتوانیم بدهیم چیزی که برای ما قابل‏
تردید نیست اینست که این خواسته‏ها طبیعی است .
غیر از این خواسته‏های طبیعی احیانا یک سلسله خواسته‏ های دیگری هم در
میان بسیاری از افراد بشر هست که اعتیادات نامیده می‏شوند . اعتیادات‏
قابل ترک دادن و عوض کردن است . اکثریت قریب باتفاق ، شاید بیش از
صدی 99 و یا هزاری 999 مردم عادت به چای دارند ، عده کثیری به سیگار
عادت دارند و از آنها کمتر به مشروب و تریاک عادت دارند ، از آنها
کمتر به هروئین عادت دارند ، اینها کم کم بصورت خواسته در می‏آید و
انسان به همان اندازه که یک امر طبیعی را می‏خواهد این امری را که طبیعت‏
ثانوی او شده است ، می‏خواهد . اما این خواسته‏ ها مصنوعی است لذا قابل‏
ترک دادن است ، قابل این است که این فرد را بطوری که بکلی آن کار را
فراموش کند ، ترک دهند . یا نسل آینده را طوری تربیت کنیم که اساسا فکر این چیزها را هم نکند .
اما امور طبیعی اینطور نیست ، قابل ترک دادن نیست ، جلوی یک نسل را
اگر بگیریم نسل بعدی خودش بدنبال او می‏رود ، به عنوان مثال :
در اوائل کمونیسم تنها موضوع اشتراک مال مطرح نبود ، موضوع از میان‏
رفتن اصول خانوادگی هم در بین بود ، تحت عنوان اینکه اختصاص هر جا که‏
باشد سبب بدبختی بشر است ، چه بصورت مالکیت مال و ثروت و چه بصورت‏
اختصاص زن و شوهری ، ولی این موضوع نتوانست در دنیا جائی برای خودش‏
باز کند . چرا ؟ برای اینکه علاقه به تشکیل خانواده علاقه فطری است . یعنی‏
هر فردی در طبقه خودش مایل است زن داشته باشد و آن زن انحصار به خودش‏
داشته باشد ، برای اینکه فرزندیکه از این زن پیدا می‏کند فرزند خود او
باشد ، یعنی علاقه به فرزند ، علاقه به اینکه وجودش در نسلش ادامه پیدا
کند ، یک علاقه فطری است ، انسان فرزند را امتداد وجود خود می‏داند .
گوئی انسان باداشتن فرزند ، وجود خود را باقی می‏پندارد . وقتی فرزند
ندارد خودش را منقطع و بریده فرض می‏کند .
همچنانکه انسان می‏خواهد با گذشته خودش نیز ارتباط داشته باشد می‏خواهد
پدر خودش را بشناسد ، تبار خودش را بشناسد . بشر نمی‏تواند اینطور زندگی‏
کند که نداند از لحاظ نسلی از کجا آمده است ؟ از کدام مادر ؟ از کدام‏
پدر ؟ و همچنین نمی‏تواند طوری زندگی کند که نفهمد چگونه و بچه شکلی‏
وجودش امتداد پیدا می‏کند و از این افرادی که بعد بوجود آمده‏اند کدامیک‏
از اینها فرزند اویند ؟
نه ، اینها بر خلاف خواسته طبیعی بشر است ، لهذا دنیا دیگر زیر بار
این حرف نرفت ، این حرف مسکوت ماند ، یکبار در دو هزار و سیصد سال‏
پیش افلاطون این پیشنهاد را کرد منتها برای یک طبقه نه عموم طبقات (
طبقه حاکمان فیلسوف و فیلسوفان حاکم ) و آنرا تنها راه جلوگیری از سوء
استفاده‏ها تشخیص داده بود ، اما بعد خود افلاطون از این پیشنهاد خود
پشیمان شد ، بعد در قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم دوباره این پیشنهاد شد
و این بار نیز بشر آنرا قبول نکرد ، چرا ؟ چون بر خلاف طبیعت است .
حکما قاعده‏ای دارند ، می‏گویند ” القسر لا یدوم ” یعنی یک امر غیر
طبیعی دوام پیدا نمی‏کند ، هر جریانی که غیر طبیعی باشد باقی نمی‏ماند و
تنها جریانی که طبیعی باشد قابل دوام است. مفهوم مخالف این سخن اینست‏
که جریان‏های طبیعی قابل دوام است ، امکان بقاء دارد ، ولی جریان‏های غیر
طبیعی امکان دوام ندارد .
علیهذا اگر دین بخواهد در این دنیا باقی بماند باید دارای یکی از این‏
دو خاصیتی که عرض کردم بوده باشد یا باید در نهاد بشر جای داشته باشد ،
در ژرفنای فطرت جا داشته باشد ، یعنی خود در درون بشر بصورت یک‏
خواسته‏ای باشد که البته در آن صورت تا بشر در دنیاست باقی خواهد بود و
یا لااقل اگر خودش خواسته طبیعی بشر نیست ، باید وسیله باشد ، باید
تأمین کننده خواسته یا خواسته‏های دیگر بشر باشد اما این هم بتنهائی کافی‏
نیست ، باید آن چنان وسیله تأمین کننده‏ای باشد که چیز
دیگری هم نتواند جای او را بگیرد ، یعنی باید چنین فرض کنیم که بشر یک‏
رشته احتیاجات دارد که آن احتیاجات را فقط دین تأمین می‏کند ، چیز دیگری‏
غیر از دین و مذهب قادر نیست آن احتیاجات را تأمین کند . و الا اگر
چیزی در این دنیا پیدا شد که توانست مثل دین یا بهتر از دین آن حاجت و
آن خواسته را که دین تأمین می‏کرده است تأمین کند ، آن وقت دین از میان‏
می‏رود ، خصوصا اگر بهتر از دین هم تأمین کند .
در پیشرفت تمدن چقدر چیزهاست که به چشم خودمان می‏بینیم زود به زود
عوض می‏شود ، یک چیزی می‏آید و فورا جای آنرا می‏گیرد یک مثال محسوس‏
عرض کنم ، خیلی ساده ، تا چند سال پیش همه ما جوراب نخی می‏پوشیدیم ،
یک مرتبه این جوراب‏های نایلونی آمد . تا آمد بلا درنگ جورابهای نخی از
بین رفت ، و حتی کاسبهاو آن کسانی که کارشان و شغلشان کار جوراب نخی‏
فروشی بود ، اگر به کار دیگری تغییر شغل ندادند همه از بین رفتند ، چون‏
بشر عاشق چشم و ابروی جوراب نخی نیست ، جوراب می‏پوشد برای اینکه‏
جوراب داشته باشد ، پوششی برای پاداشته باشد ، می‏خواهد دوام داشته باشد
، قشنگ و زیبا باشد ، لطیف باشد ، وقتی یک چیزی آمد که دوامش از این‏
بهتر و خودش هم لطیف تر و صرفه‏اش نیز بیشتر است ؟ این باید برود
دنبال کارش زیرا زمانی خواسته‏های بشر را تأمین می‏کرد و تا آن زمان هم جا
داشت ، حالا چیزی دیگری پیدا شده که آن خواسته را خیلی بهتر از آن تأمین‏
می‏کند .
چگونه است که وقتی چراغ برق آمد چراغ موشی را باید از سرویس خارج کرد ؟ صنار هم آنرا نمی‏خرند ، بشر چراغ موشی را
برای چکار می‏خواست ؟ آنرا برای حاجتی می‏خواست ؟ چراغ برق آمد هم نورش‏
از آن بهتر بود و هم دود نمی‏کرد ، پس دیگر چراغ اولی را می‏اندازد دور ،
باید برود ، چون خواسته‏ای را که او تأمین می‏کرد ، برق خیلی بهتر از آن‏
تأمین می‏کند .
اما اگر چیزی باشد که در اجتماع بشر آن چنان مقام و موقعیتی داشته باشد
که هیچ چیز دیگر قادر نباشد جای آنرا بگیرد ، آن خواسته‏ای را که او تأمین‏
می‏کند ، هنری که او دارد ، کاری که او دارد ، هیچ چیز دیگر نتواند کار او
را انجام دهد ، نتواند هنر او را داشته باشد ، ناچار باقی می‏ماند .
شما در این شرکت نفت خودتان اگر در جائی کارگری داشته باشید و کارگری‏
بهتر از او پیدا کنید، خیلی دلتان می‏خواهد آن کارگر اول خودش استعفاء
داده کنار رود و آن کسی که بهتر است بیاید جای او را بگیرد ، اما اگر
کارگر اولی هنر منحصر بفردی داشته باشد امکان ندارد بگذارید برود ، نازش‏
را می‏کشید و نگهش می‏دارید .
پس دین اگر بخواهد باقی باشد یا باید خودش جزو خواسته‏های بشر باشد ،
یا باید تأمین کننده خواسته‏های بشر باشد ، آن هم بدین شکل که تأمین کننده‏
منحصر بفرد باشد .
اتفاقا دین هر دو خاصیت را دارد ، یعنی هم جزو نهاد بشر است ، جزو
خواسته‏های فطری و عاطفی بشر است و هم از لحاظ تأمین حوائج و خواسته‏های‏
بشری مقامی را دارد که جانشین ندارد و اگر تحلیل کنیم معلوم می‏شود اصلا امکان‏
ندارد چیز دیگری جایش را بگیرد .
امدادهای غیبی در زندگی بشر - مرتضی مطهری

علم زدگی
البته یک فرضیه و نظریه دیگری قبل از این نظریه وجود داشت که می‏شود
گفت دیگر امروز در کشورهای پیشرفته طرفداری ندارد ، ولیدر کشورهای‏ دنباله‏ رو

که تازه به آن رسیده‏ اند ، طرفدارانی دارد و آن ، فکری است که‏
از بیکن و امثال بیکن شروع شد که گفتند چاره همه دردهای بشر علم است .
یک مدرسه بسازید ، یک زندان را خراب کنید . بشر همینقدر که به علم و
آگاهی رسید همه دردهایش چاره شده است . دردهای بشر چیست ؟ جهل است ،
ضعف و عجز در برابر طبیعت است ، بیماری ، فقر ، دلهره و اضطراب است‏
، ظلم انسان به انسان است ، آزمندی و حرص خود است . اینها دردهای‏
انسان است و علم چاره همه دردهای انسان است . شک نیست که در این‏
فرضیه قسمتی از حقیقت بود . علم ، درد جهل را چاره می‏کند ، درد عجز و
ضعف و زبونی در مقابل طبیعت را چاره می‏کند ، درد فقر را تا آنجا که‏
مربوط به طبیعت است چاره می‏کند . در این قسمتها حق و حقیقت بود اما
همه دردهای انسان که در این قسمتها و در رابطه انسان با طبیعت مشخص‏
نمی‏شود . اینها بیشتر مربوط به رابطه انسان با طبیعت است . دردهای ناشی‏
از رابطه انسان با انسان مثل ظلم و ستم و آزمندی ، و دردی که ناشی از
طبیعت ذاتی خود انسان است ، یعنی احساس تنهائی ، دلهره و اضطراب را
کهعلم نتوانست چاره بکند . بنابراین این فرضیه که علم درمان کننده همه‏
دردهای انسان است ، در آن کشورها منسوخ است ، در کشورهائی که پیرو
می‏باشند ، هنوز هستند افرادی که واقعا خیال می‏کنند که همه دردها را علم‏
می‏تواند چاره کند . اشتباه نشود غرض نفی کردن علم نیست . همانطور که‏
گفتم قسمتیو بلکه نیمی از دردهای انسان جز با علم با چیز دیگری چاره‏
نمی‏شود ولی انسان دردهای دیگری هم دارد که همان دردهای انسانی او است‏
یعنی دردهائی که مربوط به ابعاد انسانی انسان است ، مربوط به مرحله‏
تکامل معنوی انسان است نه تکامل ابزاری یا تکامل اداری . اینجا است که‏
علم قاصر است و دانشمندان به اینجا که می‏رسند می‏گویند علم بی‏طرف است ،
علم بی‏تفاوت است ، علم برای انسان ارزش وسیله‏ای دارد ، علم برای انسان‏
هدف نمی‏سازد ، علم هدفهای انسان را بالا نمی‏برد ، علم به انسان جهت‏
نمی‏دهد ، بلکه انسان در جهتی که در زندگی انتخاب کرده است از نیروی علم‏
استفاده می‏کند .
امروز ما می‏بینیم بیشتر دردهائی که انسان از ناحیه انسان دارد ، از
ناحیه انسانهای عالم دارد نه از ناحیه انسانهای جاهل . آیا در رابطه‏
استعمارگر و استعمار زده در دنیای امروز در چند قرن اخیر جاهلها بوده‏اند
که جاهلها را استعمار و استثمار کرده‏اند ؟ یا جاهلها بوده‏اند که عالمها
را استثمار کرده‏اند ؟ و یا عالمها بوده‏اند که مردم دیگر ، جاهل و غیر
جاهل را استعمار و استثمار کرده‏اند . پس این فرضیه که علم و فرهنگ تنها
به عنوان علم و فرهنگ یعنی آنچه که انسان را به جهان آگاه می‏کند (
مقصودم از فرهنگ تا این حد است ) و جهان را به انسان
می‏شناساند و به عبارت دیگر ” شناخت ” چاره کننده همه دردهای انسان‏
است ، درست نیست . شناخت امری است ضروری و لازم و چیز دیگری جای آن‏
را نمی‏گیرد ، ولی اشتباه نشود تنها شناخت کافی نیست که همه دردهای بشر
را درمان کند .
تکامل اجتماعی انسان - مرتضی مطهری

بدبینی و یأس نسبت به سرنوشت بشر و آینده بشریت
بعضی راجع به آینده به تردید می‏نگرند که اساسا آیا بشر آینده‏ای دارد یا
آینده‏ای ندارد ؟ یعنی در اینکه فنا و نیستی جامعه بشریت را به دست خود
بشر تهدید می‏کند سخت در تردیدند . در جامعه‏های غربی و در میان روشنفکران‏
و دانشمندان غربی این تردید زیاد به چشم می‏خورد . گروههایی دیگر از
این هم بالاتر . یعنی به تردید نمی نگرند ، بلکه نسبت به آینده بشریت‏
مأیوسند و نسبت به سرشت انسان [ و به قول آنها ] سرشت غیر قابل اصلاح‏
انسان به نهایت درجه بدبین هستند . اینها معتقدند که سرشت انسان همان‏
سرشت حیوانیت ، شهوت پرستی ، خودخواهی ، خودگرایی ، فریب ، دغل ،
دروغ ، ظلم و ستم و از این قبیل چیزهاست و از اولی که دنیای انسان و
زندگی اجتماعی انسان برقرار شده است این صحنه زندگی اجتماعی ، صحنه شر و
فساد انسان بوده است ، چهدر دوره توحش انسان و چه در دوره تمدن انسان . اینها معتقدند که تمدن و
فرهنگ ، ماهیت و طبیعت انسان را تغییر نداده و هیچ چیزی نتوانسته است‏
سرشت پلید این موجود به نام انسان را عوض کند ، منتها فرق انسان وحشی‏
بدوی ابتدائی با انسان متمدن با فرهنگ امروزی در هدفها و مقصدها نیست‏
بلکه فقط و فقط در نحوه کار است ، در روش است ، در صورت و شکل است .
انسان بدوی بهحکم بدوی بودن و مجهز نبودن به فرهنگ و تمدن ، جنایتهای‏
خودش را صریحتر و بی‏پرده انجام می‏داد ولی بشر متمدن با فرهنگ امروز
همان جنایتها را در زیر لفافه‏ها و سترها و روپوشهای طلائی ، زیر عنوان‏
شیکترین کلمات و مدرنترین الفاظ و اصطلاحات انجام می‏دهد در حالی که‏
مطلب همانست ، در ماهیت آنچه انسان وحشی می‏کرده و آنچه انسان متمدن‏
می‏کند ، تفاوتی نیست ، در صورت و شکل آنها تفاوت است . نتیجه چیست ؟
می‏گویند نتیجه یأس و ناامیدی است . چاره چیست ؟ راهش چیست ؟ می‏گویند
انتحار دسته جمعی ، خودکشی . خوشبختانه در میان ما این فکرها کم است ،
اگر نبود که من اصلا اسمش را هم نمی‏بردم ولی چون به مقدار کم هست و
می‏دانم بالخصوص در میان طبقه دانشجو این فکرها کم و بیش ممکن است وجود
داشته باشد و در لابلای کتابهائی که مطالعه کرده‏ام آمده است لذا به آن‏
اشاره می‏کنم .
عجیب این است که می‏گویند : انسانی که به بلوغ فرهنگی رسیده است باید
خودکشی کند ، چرا ؟ زیرا بعد از اینکه فهمید طبیعت انسانی لاعلاج است حق‏
دارد خودش را بکشد و حق دارد دیگران را هم
به خودکشی تشویق کند ، منطق ” صادق هدایت ” . این فکر در دنیای اروپا
به شکلهای مختلف رایج است ، و آمار نشان می‏دهد که علیرغم اینهمه رفاهی‏
که در دنیای متمدن وجود دارد ، آمار خودکشیها روز بروز بالا می‏رود و
آمارهای اینها را در همین روزنامه‏ها و مجلات خودمان احیانا می‏بینیم که هر
سال از سال قبل بیشتر بالا رفته است . خود این هیپی گری ، یک پدیده‏
اجتماعی است . این خودش یکنوع عکسالعمل و بیزاری جویی از تمدن است و
به این معنی است که تمدن نتوانسته کاری برای انسان انجام بدهد یعنی‏
نتوانسته است انسان را تغییر بدهد ، انسان را عوض کند . این هیپی گری‏
دنیای غرب را با هیپی گریهای بین خودمان که همه چیزمان تقلیدی است حتی‏
سر زانوها را وصله کردن ، مقایسه نکنید . در این ، فکری نیست . ولی آنها
که در آنجا این فکر را به وجود آورده‏اند در واقع فلسفه‏ای دارند ، فلسفه‏
بیزاری و اظهار تنفر از تمدن که این تمدن نتوانسته است درباره انسان‏
کاری بکند ، و این گره ، باز شدنی و این مشکل ، حل شدنی نیست . لابد
گزارشهایی را که درباره پناه بردن به مواد مخدر و احیانا از یونسکو و از
جاهای دیگر است و در بعضی از مقالات بسیار مفید برخی از دانشمندان‏
خودمان ، اساتید محترم دانشگاه آمده است خوانده‏اید . پناه بردن به مواد
مخدر در آن کشورها ، از همین فکر یأس و ناامیدی و بدبینی به آینده‏
بشریت است .
آنوقتی که بشر برسد به این مرحله که ببیند چاره پذیر نیست ، هیچکدام‏
از اصلاح و انقلاب ، نتوانسته است انسان را عوض بکند و وقتی که خوب فکر
می‏کند ، می‏بیند هر چه که رژیمها و سیستمهایحکومتی ، رژیمهای اقتصادی و غیر اقتصادی عوض شده است ، فقط شکل عوض‏
شده ، معنا و روح و باطن تغییر نکرده ، می‏گوید پس دیگر اساسا رهایش‏
کنیم . این یک فرضیه و یک نظریه است .
تکامل اجتماعی انسان - مرتضی مطهری

امیرالمومنین فرمود : من شما را امر می کنم که این زخارف دنیا را که شما را ترک می کند ، رها کنید ، این قدر به فکر مادیات برای خودتان نباشید ، چون اینها اَلْزّائِلَةُ عَنْکُمْ، اینها همه زوال پیدا می کند . وَ إِنْ لَمْ تَکُونُوا تُحِبُّونَ تَرْکَهَا ، اگرچه شما دوست ندارید که این مال و این عیش و این مقام ، شما را رها کند ، اما رها می کند وَ المُبْلِیَةُ لاِجسادِکُمْ وَ اِنْ اَحْبَبْتُمْ تَجْدِیدَهَا ، این دنیا جسمهای شما را می پوساند و خاک می کند ، اگرچه شما می خواهید که آنها زنده بشوند . این دنیا شما را پیر می کند ، ضعیف می کند و قوا را نابود می کند ، اگرچه شما می خواهید این قوا همیشه برای شما بماند و روز به روز تجدید بشود . فَإِنَّمَا مَثَلُکُمْ وَ مَثَلُهَا کَرَکْبٍ سَلَکُوا سَبِیلًا فَکَانَّهُمْ قَدْ قَطَعُوهُ وَ أَفْضَوْا إِلَی عَلَمٍ فَکَانَّهُمْ قَدْ بَلَغُوهُ . در جاده یی با سرعت دارید می روید ، نشانه یی در دوردست هست ، آن را از دور می بینید ، اما خواهی نخواهی با طی طریق به آن خواهید رسید . این جاده ، همان دنیاست . آن سنگ نشانه و آن علم ، همان اجل و همان سرآمد و همان منتهای مدت است که ناگزیر به آن می رسیم . . . . فلا تَنافَسُوا فی عِزِّ الدُنیا وَ فَخْرِها ، برای عزتها و جاه و جلال ظاهری و نام و نشان گذرا ، با یکدیگر تنافس نکنید ، حسادت نکنید ، رقابت نکنید . وَ لا تَعْجَبُوا بِزینَتِها وَ نَعیمِها ، به زینت و نعمت دنیا شگفت زده نشوید . وَ لا تَجزَعوا مِنْ ضِرائها وَ بُوءسِها ، از سختیها و دشواریهای زندگی کوتاه دنیا ، به جزع نیایید . فَانَّعِزَّالدُّنیا وَ فَخْرِها اِلی انْقَطاع ، این زینت و عزت ، رو به انقطاع و نابودی است . وَ اِنَّ زینَتَها وَ نَعیمِها اِلی ارْتِجاع ، زیباییها و نعمتها ، رو به برگشت دارد . جوانی و نشاط و زیبایی ، جای خود را به پیری و افسردگی و خمودگی می دهد . وَ اِنَّ ضِراعِها وَ بُوءسِها الِی نَفاد ، سختیها هم تمام می شود و از بین می رود . وَ کُلُّ مُدَّةٍ مِنْها اِلی مُنْتَهی ، همه زمانهای این عالم و این زندگی ، به سوی پایان حرکت می کند . وَ کُلُّ حَی فیها اِلی فَناء ، همه زنده ها به سوی پوسیدگی و کهنگی راه می روند .
این همان امیرالمومنین است که با دست خودش مزرعه آباد می کرد ، چاه حفر می کرد . این حرفها را زمانی بر زبان آورده است که حکومت می کرد . در راس کشوری قرار داشت که از مناطق ماورا النهر تا دریای مدیترانه ، در زیر نگین این قدرت بود و آنها را اداره می کرد . او جنگ داشت ، صلح داشت ، سیاست داشت ، بیت المال داشت ، فعالیت داشت ، سازندگی داشت . این حرفها به معنای آن نیست که دنیا را آباد نکنید . این حرفها به معنای آن است که خودتان را محور همه تلاشها و کارهای مادی ندانید ، برای خود ، همه قوا را صرف نکنید ، برای سهم خود از زندگی ، دنیا را جهنم نکنید ، برای مال ، برای منال ، برای راحتی ، برای پول ، زندگی را برانسانهای دیگر تلخ نکنید.(امام خامنه ای ، حدیث ولایت 8/8/1377)
ساده زیستی - موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت