از دنیا باید به میزان نیاز برگرفت
دنیا که در آن مرد خدا گل نه سرشت است نامرد که ماییم چرا دل به سرشتیم
((سعدی))
دنیا جایگاه آزمایش انسان و ابزاری برای رسیدن او به زندگی جاوید و سعادتمندانه آخرت است و این هدف تنها چیزی است که به دنیا ارزش و اعتبار بخشیده و آن را از حالت پوچی بیرون میآورد و بی تردید این هدف ، دارای ارزش و اهمیت فوق العاده و منحصر به فرد است ، زیرا تنها راه وصول انسان به رستگاری و نایل شدن او به سعادت و خوشبختی جاوید اخروی است . از این رو توجه به سلامت و امنیت راه نیز در خور اهمیت خواهد بود . بر این اساس ، انسان تا آن هنگام که در دنیا زیست مینماید به ملاحظه طبیعت مادی خود ناگزیر است از آن برای نیازهای خود بهره برگیرد ، این بهرهگیری تا آنجا که نیاز باشد نه تنها ناپسند نیست ، بلکه برای تحصیل هدف اصلی زندگی دنیا ، که توشه گرفتن برای آخرت است لازم و ضروری مینماید . در این باره نقل شده است :
روزی علی علیهالسلام در بصره شنید که یکی از یارانش به نام ((علاء بن زیاد حارثی)) در بستر بیماری افتاده است ، امام علیهالسلام به قصد عیادت او به خانه او رفت ، و آنگاه که خانه بزرگ و وسیع او را مشاهده نمود ، چنین گفت :
ما کنت تصنع بسعة هذه الدار فی الدنیا و انت الیها فی الأخرة کنت أحوج ؟ و بلی ان شئت بلغت بها الأخرة ، تقری فیها الضیف ، و نصل فیها الرحم و تطلع منها الحقوق مطالعها فاذا أنت قد بلغت به الأخرة .
فقال له العلاء : یا امیر المؤمنین أشکوا الیک أخی عاصم بن زیاد ، قال : و ماله ؟ قال : لبس العباء ة و تخلی من الدنیا ، قال : علی به ! فلما جاء ، قال : یا عدی نفسه لقد استهام بک الخبیث ، أما رحمت أهلک و ولدک ؟ أتری الله أحل لک الطیبات و هو یکره أن تأخذها ؟ أنت أهون علی الله من ذلک ! - نهج ، فیض ، خ 200 ، صبحی ، خ 209 .
((تو با این خانه بزرگ و وسیع در دنیا چه میکنی در حالی که تو به آن در سرای دیگر نیازمندیتری ؟ ! آری ، اگر بخواهی به وسیله آن ، ازسرای دیگر بهرهمند گردی در آن از مهمان پذیرایی و صله رحم نمایی و حقوقی را که دیگران بر تو دارند در جای خود قرار بدهی در این صورت به وسیله این خانه به سرای آخرت نایل گردیدهای ! ))
((علاء به امام علیهالسلام گفت : ای امیر مؤمنان ! از برادرم عاصم به نزد تو شکایت میبرم ! امام علیه السلام پرسید او را چه شده است ؟ علاء گفت : عبایی بر روی دوش خود افکنده و از دنیا بریده است ، امام علیهالسلام فرمود : او را نزد من بیاورید ! آنگاه که عاصم نزد امام علیه السلام حاضر گردید ، امام علیه السلام به او فرمود :
ای دشمنک جان خود ! شیطان پلید خواسته است تو را سرگردان نماید آیا به زن و فرزندت رحم ننمودی ؟ آیا اینگونه میپنداری که خداوندی که نعمتهای پاک دنیا را حلال گردانیده است ناپسند میداند از اینکه تو از آنها بهره برگیری ؟ ! تو پستر از آن هستی که خداوند با تو چنین روا بدارد ! ))
بنابراین ، بهره گیری از دنیا و تلاش برای امرار معاش خود و خانواده به میزانی که نیازهای طبیعی انسان تأمین گردد نه تنها با زهد و تقوا ناسازگار نیست ، بلکه از ضروریات زندگی این دنیا است . از این رو در دعای شریف کمیل میخوانیم :
. . . و أن توفر حظی من کل خیر أنزلته أو احسان فضلته أو بر نشرته أو رزق بسطته . . .
(( . . . و از تو میخواهم تا بهرهام را از هر خیری که نازل فرمودهای واز هر احسانی که دیگران را به سبب آن برتری بخشیدهای و از هر کار نیکی که آن را بر روی زمین پراکنده نمودهای و از هر روزی یی که آن را در میان انسانها گسترده نمودهای . . افزون و فراوان گردانی . ))
و نیز از او میخواهیم : قو علی خدمتک جوارحی .
(( پروردگار ! اندام هایم را برای خدمت به خودت نیرومند گردان ! ))
کنونت که دست است کاری بکن دگر کی برآری تو دست از کفن
بتابد بسی ماه و پروین و هور که سر بر نداری زبالین گور
((سعدی))
معاد در نهج البلاغه - احمد باقریان ساروی
قواعد کلی در مصرف آب وآداب آن
در طب نوین مصرف روزانه 6 تا 8 لیوان آب را اجباری می دانند و گاهی مردم را تشویق به مصرف هر چه بیشتر
مایعات و آب می کنند ،و متأسفانه برای تو جیه نظریات خود استدلالات سستی نیز ارائه می دهند
اعتقاد بر آن است که آب باید بر حسب نیاز بدن باشه در غیر اینصورت بدن مبتلا به سوءمزاج “تر و مرطوب” و بیماریهای خاص مي شود.
همانگونه که در روایات واحادیث نیز آمده ؛مصرف آب باید به اندازه “نیاز” باشه و مصرف زیاد آب را مولد بیماری
دانسته اند.
” لا تُكثِر مِن شُربِ الماءِ؛ فَإِنَّهُ مادَّةٌ لِكُلِّ داءٍ”
(الكافي، ج ۶، ص ۳۸۲، ح ۴)
امام صادق علیه السلام میفرمایند:” در نوشیدن آب زیاده روی نکن،آب کشنده یا منشاء تمام دردهاست.”
البته مصرف آب به مزاج افراد و شرایط آنان نیز بستگی دارد.مثلاً ؛ معمولاً افراد گرمایی نیاز بیشتری به آب دارند
و افراد سرمایی بالاخص بلغمی ها که هم حرارت زیادی در بدن ندارن تا موجب تبخیر آب بشه یا زیاد عرق نمی کنن بلکه معمولاً بدن آنها ذخیره آبی خوبی داره افزایش رطوبت و مایعات در بدن این افراد موجب غلبه بلغم و تری خواهد شد.
یا مثلاً افرادیکه در شرایط سخت و هوای گرم کار می کنن نیاز به نوشیدن آب و مایعات بیشتری دارن مانند :کارگران فعال در هوای گرم یا افرادیکه در نانوایی فعالیت دارند یا ورزشکاران استقامتی.
افرادیکه دارای گرمای زیاد و خشکی زیاد می باشند یا شغل آنها طوریه که بدن آنها نیاز به مایعات زیاد داره ؛بهتره به جای نوشیدن بیش از حد آب از میوه های آب دار مانند :هلو یا خیار استفاده نمایندچون رطوبت میوه ها با جذب و هضم مناسبتر ماندگاری بیشتری در بدن دارد.
یکی از مهمترین علایم نیاز بدن به آب تشنگیه و فرق است بین تشنگی کاذب و صادق ؛بعنوان مثال انواع تشنگی های کاذب داریم مثلاً تشنگی کاذب بعلت مصرف غذاهای تند و یا گاهاً تشنگی کاذب بواسطه وجود بلغم شور در معده بوجود می آید،در این حالت فرد هر چی آب می خوره تشنگیش برطرف نمیشه ، بلکه بیشترم میشه در این حالت این افراد بهتره با مصرف آب جوشیده گرم عطش خودشون رو برطرف کنن لذا در تشنگی های کاذب باید مزاج و عامل تشنگی کاذب درمان و اصلاح بشه…
جلوی حاجت مردم را نگیرید
حضرت علامه جوادی آملی حفظه الله تعالی:
لَا تُحْشِمُوا أَحَداً عَنْ حَاجَتِهِ وَ لَا تَحْبِسُوهُ عَنْ طَلِبَتِهِ وَ لَا تَبِيعُنَّ لِلنَّاسِ فِي الْخَرَاجِ كِسْوَةَ شِتَاءٍ وَ لَا صَيْفٍ
فرمود جلوی حاجت مردم را نگیرید ، سخت گیری نکنیدمشکلات برای مردم تولید نکنید دست آنها را باز بگذارید ، و اگر چیزی مورد نیاز آنها بود لباس های گرم را در زمستان نگیرید و نفروشید ، لباسهای خنک را در تابستان نگیرید و نفروشید ، بگذارید دست اینها برای رفع حوائجشان باز باشد.
وَ لَا دَابَّةٍ يَعْتَمِلُونَ عَلَيْهَا وَ لَا عَبْداً ، اگر دابّه ای دارند ، اسبی دارند ، استری دارند ، که وسیله نقلیه اینها را حمل می کند از اینها نگیرید ، قبلا که متاسفانه نظام برده داری بود ، فرمود : عبد کسی را هم از او نگیرید ، که مورد نیاز آنهاست .
وَ لَا تَضْرِبُنَّ أَحَداً سَوْطاً لِمَكَانِ دِرْهَمٍ مبادا کسی را برای یک درهم مالیات بزنید ، آبروی او را از بین ببرید .
وَ لَا تَمَسُّنَّ مَالَ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ مُصَلٍّ وَ لَا مُعَاهِدٍ
بدون قانون و بدون اجازه و اذن مال کسی را دست نزنید ، چه مسلمان ، چه یهودی ، چه اهل نماز باشد ، چه مسلمان نباشد اما یهودی است ،مسیحی است ولی در پناه دولت اسلامی دارد زندگی می کند ،
مُصَلٍّ وَ لَا مُعَاهِدٍ ، کسی که اهل نماز باشد و کسی که عهدی با نظام_اسلامی داشته باشد ، اقلیتهای_دینی ،
إِلَّا أَنْ تَجِدُوا فَرَساً أَوْ سِلَاحاً يُعْدَى بِهِ عَلَى أَهْلِ الْإِسْلَامِ مگر اینکه برای شما روشن بشود که اینها ارتباطی با بیگانه ها دارند ، مزدور داخلی اند ، جاسوسان بیگانه هستند ،در داخل وسائل را فراهم می کنند ، که این وسائل علیه نظام اسلامی بکار ببرد ، آنگاه دستتان باز است .
فَإِنَّهُ لَا يَنْبَغِي لِلْمُسْلِمِ أَنْ يَدَعَ ذَلِكَ فِي أَيْدِي أَعْدَاءِ الْإِسْلَامِ برای هیچ #مسلمان غیرتمندی این نیست ، اجازه نمی دهد که در داخل کشور او برای بیگانه جاسوسی کند ، علیه نظام اسلامی مقدمات فراهم کند ، فرمود این را هیچ مسلمانی به خودش اجازه نمی دهد.
تدبر و تدبیر در امور
رسول خدا صلوات الله علیه، به شخصی می فرماید:
«سفارش می کنم هرگاه خواستی کاری انجام دهی، به سرانجام آن بیندیش؛ اگه مایه ی رشد بود، آن را انجام بده و اگر مایه ی فساد و تباهی بود آن را رها کن.»
همچنین آن حضرت می فرماید:
« خدای متعال دوست دارد هریک از شما وقتی کاری می کند آن کار را محکم و استوار سازد.»
سیره اقتصادی امام زمان عج
سیره اقتصادی امام
روش امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در امور مالی حکومت بر مبنای مساوات قرار دارد و این همان روش پسندیده ای است که در زمان پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم وجود داشته است و پس از او، این شیوه تغییر یافت و معیارهای دروغینی برای پرداختهای بی حساب به افراد، جای آن را گرفت و سبب پیدایش فاصله طبقاتی در جامعه اسلامی آن روز شد و اگرچه امام علی علیه السلام و امام حسن علیه السلام در مدت خلافت خود به نظام برابری در پرداخت اموال مسلمین پای بند بودند ولی پس از ایشان بنی امیه اموال مسلمانان را مانند ملک شخصی خود و بر طبق مصالح فردی، به کار میبردند و از این راه پایههای حکومت نامشروع خود را محکم میکردند. آنها زمینهای کشاورزی یا غیر آن از ثروتها و اموال عمومی را به نزدیکان خود میبخشیدند و این کار که به ویژه در زمان خلیفه سوم و دوران بنی امیه رایج گردیده بود حالتی رسمی پیدا کرد.
امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که مظهر عدالت و دادگری است، بیت المالِ مردم را به عنوان ثروتی عمومی که همگان در آن شریک هستند قرار میدهد به گونه ای که هیچ گونه تبعیض و امتیاز خواهی در آن راه نداشته باشد و بخشش ثروتها و زمینها به کلّی ممنوع باشد.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
«… اِذا قامَ قائِمُنا اضْمَحَلَّت الْقَطائِعُ فَلاقَطائِع ؛
زمانی که قائم ما قیام کند، قطایع (زمینهایی که زمامداران و حکام جور در مالکیت خود در آوره و یا واگذار کرده اند) از بین میرود به طوری که دیگر قطایعی در میان نخواهد بود. »
و دیگر از شاخصههای شیوه مالی امام آن است که در راستای رفع نیازهای مادّی و ایجاد رفاهی معقول برای زندگی تمام افراد، امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اموال فراوانی به مردم میبخشد و در حکومت او هر نیازمندی که از او طلب میکند، اموال زیادی دریافت میکند.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
«… فَهُوَ یحْثُوا الْمالَ حَثْواً ؛
او (مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف) اموال را به فراوانی میبخشد. »
و این شیوه برای ایجاد زمینههای اصلاح فردی و اجتماعی است که هدف بزرگ امام خوبان است. آن حضرت با بی نیاز کردن مردم از جهت مادّی، در پی ایجاد زمینه مناسب برای پرداختن افراد به طاعت و عبادت پروردگار است.
[نگین افرینش ( درسنامه دوره مقدماتی معارف مهدویت ) ،صفحه۱۸۷]