در میان تکالیف و فرایض اخلاقی کم تکلیفی مانند امر به معروف و نهی از منکر مؤثر در اصلاح امم و تکامل طوایف است. زنده‌ترین ملت‌ها آن ملتی است که موقعیت امر بهمعروف و نهی از منکر در میان آنها محفوظتر و محترم‌تر باشد. میزان رشد و بلوغ هر طایفه از درجه‌ی توجه و عنایتشان به امر به معروف و نهی از منکر معلوم می‌شود.
دین اسلام که جامعه را به هر مصلحت و کار نیک فرمان داده و از هر مفسده و کار زشت، نهی فرموده، شأن امر به معروف و نهی از منکر را بسیار بزرگ شمرده و راجع به آن انواع تأکیدات و ترغیبات نموده و انتظام تمام تشکیلات اجتماعی و سیاسی و حفظ شوکت و عظمت مسلمانان را به آن موقوف کرده است.
تا موقعی که مسلمانان در امر به معروف و نهی از منکر و برطرف ساختن معایب و مفاسد، بذل همت می‌نمودند و حدود و رسوم و قواعد عالی اسلامی در بین آنها پابرجا بود و ضعیف و قوی یکسان و یکنواخت از حقوق خود استفاده می‌کردند و یک شخص عادی قدرت داشت که از یک امیر مقتدر حق خود را بگیرد و فقیر بینوا با ثروتمند متشخص برابر بود وپادشاهان و زمامداران بزرگ، سخت‌ترین سخنانی را که به نام موعظه و امر به معروف به آنها می‌گفتند می‌شنیدند (و کسی آن را خلاف احترام مقام سلطنت و امارت آنان نمی‌شمرد)، تجاهر به فسق و فجور و معاصی در جامعه نبود.

من بی دل آمدم که تو دلدار من شوی

غم دیده آمدم که تو غم خوار من شوی

شادم که در حریم تو افتاده بار من

آیا شود ز لطف خریدار من شوی

خود را ز راه دور کشاندم به کوی تو

دل خسته آمدم که مددکار من شویش

هر طور راحتی، بزن، اما نمی روم

این بار آمدم که فقط یار من شوی

من ورشکستهٔ گنهم، می شود شبی

یوسف شوی و گرمی بازار من شوی

عمرم به باد رفته به داد دلم برس

من آمدم که مونس من یار من شوی

آقاییم همیشه ز سلطانی شماست

یک عمر نوکرم که تو سالار من شوی

خوانم میان صحن تو تا روضه ی حسین

گویا که از وفا تو گرفتار من شوی

پیچیده باز در حرمِ تو صدای من

دست شماست روزیِ کرب و بلای من
قاسم نعمتی

حجاب به معنای پوشش، اگرچه در اصل برای زنان تشریع شده و خطاب مستقیم آیات حجاب به زنان است، ولی برای مردان نیز در حفظ حجاب زنان وظایفی را واجب دانست.در سوره مبارکه نور، پیش از آنکه خداوند به زنان دستور حجاب بدهد، مردان را به حفظ کردنچشم و خودداری از نگاه به زنان امر می‌کند(سوره نور/30)

بنابراین رعایت حجاب فقط وظیفه زنان نیست؛ به‌ویژه اگر حجاب را رفتاری عفیفانه میان زن و مرد معنا کنیم، از دیدگاه اسلام تفاوتی در رعایت آن برای زن و مرد وجود ندارد.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که حجاب زنان بسیار به حجاب مردان بستگی دارد. ازاین‌رو اگر بخواهیم زنان مسلمان به حجاب خود توجه کامل داشته باشند، باید فضای حاکم بر جامعه مسلمانان فضای سالم باشد؛ زیرا به تجربه ثابت شده حفظ حریم حجاب و عفاف، فقط بر عهده زنان نیست و نمی‌توان این وظیفه مهم را فقط به آنان سپرد. بلکه مردان نیز باید با رفتارهای مناسب خود، در برپایی این فضا شرکت فعال داشته باشند. مردی که در برخورد با زنان نامحرم، چشم خود را می‌بندد و رفتاری سنگین و باوقار دارد، نه تنها به وظیفه شخصی خود که آلوده نشدن به گناه است، عمل کرده، بلکه برای تقویت حجاب و عفاف زنان جامعه قدمی برداشته است. در مقابل، کسانی که در برخورد با زنان، به‌ویژه زنانی که به حجاب خود اهمیت نمی‌دهند، به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که آنان را به بدحجابی تشویق می‌کنند، به یقین، زمینه دور شدن آنها از حجاب را فراهم کرده‌اند. بنابراین گسترش فرهنگ حجاب، مانند مشارکت در حمل باری سنگین است که یک طرف آن را زنان بلند کنند و طرف دیگر را مردان بر دوش خودبگذارند.
در اینجا برای روشن‌تر شدن نقش مردان در ایجاد عفاف و پاکی در جامعه، چند سخن نورانی از امامان معصوم (علیهم السلام) نقل می‌کنیم:

امام علی (علیه السلام) می‌فرماید:
اِنّما المَرْأَةُ لُعْبَةٌ فَمَنِ اتَّخَذَها فَلْیُغَطِّها.
به راستی که زن، شادی‌بخش زندگی است. هر کس او را به همسری گرفت، باید بپوشاندش.
در این حدیث، امام علی (علیه السلام) مردان را مأمور حفاظت از حجاب زنان قرار داده است.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نیز می‌فرماید:
مَنْ کانَ یُؤْمِنُ بِاللهِ وَ الْیَومِ الآخِرِ فَلا یَبِتْ فی مَوضِعٍ یَسمَعُ نَفَسَ امْرَأَةٍ لَیْسَتْ لَهُ بمَحْرَمٍ.
هرکس به خدا و روز قیامت ایمان دارد، شب را در جایی به صبح نمی‌رساند که صدای تنفس زن نامحرم به گوشش برسد.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در سخنی دیگر به مردان می‌فرماید:
اِیّاکُم وَ مُحادَثَةَ النِّساءِ فَاِنَّهُ لا یَخْلُو رَجُلٌ بِامْرَأَةٍ لَیْسَ لَها مَحْرَمٌ اِلّا هَمَّ بِها.
از گفت‌وگو و خندیدن با زنان بپرهیزید که هرگاه مردی بیگانه با
زنی خلوت کند، قصد [سوء استفاده از] او را می‌کند.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در سخن دیگری به امیر مؤمنان علی (علیه السلام) فرمود:
یا علیُّ مَنْ اَطاعَ امْرَأَتَهُ اَکَبَّهُ اللهُ عَلی وَجْهِهِ فِی النّارِ. فقال علی (علیه السلام) :وَماتِلْکَ الطّاعَةُ؟ قال: یَأذَنُ له فِی الذّهابِ اِلی الحمّاماتِ وَ الْعُرُساتِ والنّائِحاتِ وَلُبْسِ ثیابِ الرِّقاق.
ای علی! هر مردی از زنش اطاعت کند، خداوند او را به صورت، به دوزخ می‌اندازد. امام علی (علیه السلام) عرض کرد: «در چه چیزی از زنش اطاعت کند؟» فرمود: «به او اجازه دهد به جاهای نامناسب [که سبب کم رنگ شدن حجاب او می‌شود،] مانند حمام‌های بیرون از خانه و مجالس عروسی و سوگواری برود یا اجازه دهد [در حضور نامحرمان] لباس‌های نازک و بدن‌نما بپوشد» .
با توجه به احادیث بیان شده، عفاف و حجاب زن به عفاف و حجاب مرد بستگی دارد و این مرد است که با رفتارش می‌تواند زنان را به حجاب یا بی‌حجابی و بی‌عفتی تشویق کند.
راه های تقویت فرهنگ حجاب - عباس رجبی

«عایشه» می‌گوید: روزی خواهرم «اسماء» که دختر جوانی شده بود، درحالی‌که لباس‌های نازکی بر تن داشت، نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمد. پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) تا او را دید، از ناراحتی رویش را برگرداند. سپس فرمود: «ای اسماء! وقتی دختری به سن بلوغ می‌رسد، [باید در برابر نامحرم چنان خود را بپوشاند که] جز صورت و دست‌هایش تا مچ، جایی از بدنش دیده نشود»

یکی از اطرافیان مقام معظم رهبری نقل می‌کند: ایشان گاهی برای کوه‌نوردی به کوه‌های اطراف تهران می‌رفتند. در یکی از این سفرها،وقتی از کوه بالا می‌رفتند، با پسر و دختر جوانی روبه‌رو شدند که در حال پایین آمدن از کوه بودند. آنها که وضع مناسبی از نظر پوشش نداشتند و دست یکدیگر را هم گرفته بودند و در حال گفت‌وگو بودند، ناگهان با آقا روبه‌رو شدند. لحظه اول اضطراب زیادی پیدا کردند. اما وقتی خوشرویی و چهره خندان آقا را دیدند، آرام شدند و سلام کردند.رهبر معظم انقلاب، جواب سلام آنها را با مهربانی داد و شروع کرد به احوال‌پرسی و تعریف و تمجید از اینکه این دو جوان، اهل ورزش و کوه‌نوردی هستند. آن‌گاه پرسید: «شما چه نسبتی با هم دارید؟» گفتند: «ما با هم دوست هستیم» . ایشان دوباره آنها را به خاطر اهل ورزش بودن تشویق کرد. سپس فرمود: «آیا دوست دارید با یکدیگر محرم شوید؟» آنها که انتظار این حرف را نداشتند، فوراً اظهار تمایل کردند. حضرت آقا به یکی از همراهانشان فرمودند: «برای ایشان تاریخی را مشخص کنید تا به دفتر بیایند» . آن دو خداحافظی کردند و رفتند، درحالی‌که از این برخورد کریمانه، انقلابی در درونشان به وجود آمده بود.
طبق تاریخ مقرر، این دو جوان به همراه خانواده‌هایشان به محضر آقا رسیدند، درحالی‌که آن دختر با چادر و حجاب کامل آمده بود و آن پسر نیز ظاهری بسیار مذهبی و موقر داشت.
در این داستان، مقام معظم رهبری، شیوه امر به معروف و نهی از منکر و نیز شیوه برخورد با جوانان و شیوه تشویق جوانان به حجاب وعفاف را به زیباترین شکل نشان می‌دهد. در حقیقت، ایشان با این برخورد، پیامی مهم به مسئولان فرهنگی و همه افرادی داد که دغدغه دینی دارند. در حقیقت، برای برپایی فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه، باید با کمال آرامش و متانت و با حفظ احترام افراد و در عین حال، بسیار با ظرافت، عمل کرد.
راه های تقویت فرهنگ حجاب - عباس رجبی