شب ازدواج و ستودن شوهر
حضرت زهرا علیهاالسلام در لحظههای آغازین زندگی، لب به ستایش شوهر نمونهاش گشود و به شناساندن آن بزرگمرد پرداخت و فرمود:
1 اضحی الفخار لنا و عز شامخ
و لقد سمونا فی بنی عدنان
2 نلت العلا و علوت فی کل الوری
و تقاصرت عن مجدک الثقلان
3 اعنی علیا خیر من وطا الثری
ذالمجد و الاءفضال و الاءحسان
4 فله المکارم و المعالی و الحبا
ماناحت الاطیار فی الاغصان
(1. افتخار و عزت والا، از آن ما شد و ما در میان فرزندان «عدنان» سربلند شدیم
2. تو به بزرگی و برتری رسیدی و از همهی آفریدهها والاتر شدی و جن و انس از عظمت تو عقب ماندند
3. منظورم «علی» است، بهترین کسی که گام بر خاک نهاده است، بزرگوار و دارای احسان و نیکی
4. والاییهای اخلاقی و بزرگی ها از آن اوست، تا آنگاه که مرغان بر شاخهها به ترنم مشغولند.)
فرهنگ سخنان فاطمه زهرا ( سلام الله علیها ) - محمد دشتی
شیعه واقعی
امام باقر(علیه السلام) به یکی از دوستان خود فرمود:
أَبْلِغْ شِیعَتَنا أَنَّهُ لا یُنالُ ما عِنْدَ اللهِ إِلاَّ بِعَمَل(1)
به شیعیان ما بگو که هیچ کس به مواهب و رحمت های الهی نمی رسد مگر با عمل.
شرح کوتاه
این گفتار امام باقر(علیه السلام) پاسخی است به آنها که تصور می کنند تنها به عنوان قبول نام تشیع و ابراز عشق به خاندان پیغمبر(صلی الله علیه وآله) می توانند بزرگترین مقام را در پیشگاه خدا داشته باشند، در حالی که می دانیم اساس اسلام روی عمل گذشته شده و شیعیان واقعی آنها هستند که برنامه عملی آنان اقتباسی است از برنامه های عملی علی(علیه السلام) و یارانش و اصولا تشیع از ماده مشایعت به معنای گام برداشت پشت سر کسی است; بنابراین آنها شیعه واقعی خاندان پیغمبرند که پشت سر آنها گام بر می دارند.
1. اصول کافی، جلد 2، صفحه 300.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی
دستاوردهای طرح الگوی فاطمی
متأسفانه پس از گذشت بیش از دو دهه از پیروزی انقلاب اسلامی و طرح الگوی فاطمی باید اعتراف کنیم که اقدامی اساسی و سازماندهی شده در جهت تبیین الگوی فاطمی و مبنا قرار دادن آن در برنامهریزی کلان اجتماعی و تبدیل ابعاد وجودی ایشان به شاخصههای توسعه اجتماعی و انسانی صورت نگرفته است. میتوان سطحی نگری، شعارزدگی، روزمرهگی، کم کاری و التقاط را عوامل این ناکامی دانست.
از سوی دیگر نظام استکباری و وابستگان داخلی با تکیه بر همین ناکامی، تلاشهای گستردهای برای ناکارآمد نشان دادن الگوی فاطمی و طرح الگوهای بیگانه آغاز کردهاند. تلاش برای جایگزین ساختن هشتم مارس به جای بیستم جمادی الثانی، جایگزینی روز جهانی خانواده به جای بیست و پنجم ذی الحجه، روز نزول سوره «هل اتی» و روز خانواده در نظام اسلامی و تلاش هایی که به منظور تحمیل «کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان» صورت گرفت تنها بخشی از این فعالیتها و به منظور متوجه کردن زن مسلمان به خارج از مرزهای فرهنگی خود، در پیگیری مطالبات و حقوق خویش است. این در حالی است که نظام غرب خود در پیگیری مطالبات زنان و ارایه الگویی جامع که به کارآمدی و نقش آفرینی زن در خانه واجتماع و ایجاد زمینه تفاهم و رفع زمینههای تخاصم میان دو جنس بیانجامد به بن بست رسیده است. وجود معضلات شدید اخلاقی در جوامع غرب، سست شدن بنیان خانواده و کاهش نقش زن به عنوان مادر و همسر، با وجود رشد شاخصهای موجود در الگوی توسعه در این کشورها از یک سو و تولد دیدگاههای «پست فمینیستی» که به انتقاد از آموزههای کلیشهای فمینیستی پرداختهاند، از سوی دیگر، شاهدی بر ناکارآمدی الگوی توسعه زنان و شاخصهای آن در جهان غرب است.
امروزه با گذشت بیش از دو دهه از انقلاب بر این ادّعا پای میفشاریم که موفقیتهای چشمگیر زنان ایرانی مرهون توجه به ابعادی از الگوی فاطمی و ناکامیها و عقب گردها هم ناشی از بیتوجهی به همین الگو و یا توجه بهالگوهای بیگانه است.
موفقیتهای زنان ما در سالیان گذشته از یک سو حاصل تلاش و روشن بینی آنان و از سوی دیگر نتیجه اهتمام و روشن گری رهبران و اهتمام مسؤولان اجرایی کشور بوده است. برخی از این دستاوردها عبارتند از:
1. خودباوری. مهمترین تأثیر انقلاب اسلامی در جامعه زنان را باید در تحوّل شخصیت زن ایرانی و تبدیل زنان خود باخته و یا سرخورده و سردرگم به زنانی دانست که نه تنها آرمان شهر خود را در داستانهای تخیّلی زن غربی جست و جو نمیکردند، بلکه خود داعیه رهبری زنان جهان را در سر میپروراندند. زن ایرانی در عصر انقلاب افزون بر آن که خود را در تحولات اجتماعی و تاریخی کشور خود سهیم و دارای نقش تعیین کننده میدانست، نیم نگاهی نیز به زنان دیگر داشت تا طرحی نو برای نجات و هدایت آنان درافکند. او گرچه در این عصر به تدوین برنامهای منسجم برای زنان آن سوی مرزها نیندیشید، اما تحولات به وجود آمده در داخلکشورش چراغی فراروی زنان دیگر کشورها به ویژه کشورهای اسلامی گردید. امروزه زن مسلمان فرهیخته در هر کشوری به راه سومی میاندیشد که نه برآمده از جمود و تحجر است و نه محصول خودباختگی در برابر غرب و البته خود را در شناخت این راه سوم مدیون زن ایرانی میداند.
2 . ارزشمندی. زن ایرانی در عصر انقلاب اسلامی آنگاه به جایگاه ارزشی خود رسید که تجلی ارزشهای انسانی شده بود؛ در صفوف راه پیماییها و پیشاپیش مردان تجلی شهامت و حضور، در طول انقلاب و دفاع مقدس تجلی ایثار و گذشت و از بزرگترین سرمایههای زندگی خود، در زمان حملات مکرر دشمن تجلی مقاومت، پس از شهادت همسر و فرزند تجلی صبر، در صحنههای اجتماعی تجلی عفاف و در عرصه دفاع و سازندگی تجلی تلاش و استقامت.
به جرأت میتوان گفت که زنان ما به ویژه در دوران دفاع مقدس احیاگر روحیه دلاوری و شجاعت در قهرمانان جبهههای کارزار و پرورش دهنده نسلی نو بودند که شهادت درراه آرمانهای مقدس را سعادت میشمردند.
عفت فاطمی ، الگوی فاطمی - نرگس قدیری
الگوی فاطمی و زن ایرانی
طلوع ستاره فاطمی در آسمان معرفت بشری چنان شور و نشاطی میآفریند که تنها با خورشید عالمتاب «محمدی» و بدر تمام «علوی» قابل موازنه است و تنها «زن» در استوای قامت «فاطمه» است که میتواند به موجودیت خویش مباهات کند و این فاطمه است که «شب قدر» عروج انسانی است1 «و تو چه میدانی که شب قدر چیست؟»…2
بی شک مهمترین دستاورد زن ایرانی در عصر نوین انقلاب اسلامی، تعیین روز میلاد زهره عصمت به عنوان روز زن توسط امام امت(ره) بود. این اقدام میمون نه فقط به معنای طرح یک مناسبت و بزرگداشت یک شخصیت بزرگ تاریخی، بلکه به معنای ترسیم جهتگیری حرکت زن ایرانی به سوی «زن برگزیده»، تدوین الگوی برنامه ریزی اجتماعی با محوریت شخصیت فاطمه(س) و اعلام برتری الگوی فاطمی بر الگوهای رایج توسعه زنان در سرتاسر جهان بود. ترسیم الگوی زن مسلمان بر اساس توجه به سه بعد، فردی، خانوادگی و اجتماعی شخصیت فاطمه و تدوین برنامه عملی ملی براساس الگوی فاطمی است که میتواند خط پایانی بر تحقیر تاریخی شخصیت زن و آغازی بر شکوفایی تاریخی زن مسلمان باشد.
تنها او که در بُعدِ فردی شخصیت خود عبودیت و معنویت، حیا و عفاف، زهد و تقوا، صبر و گذشت، حکمت و معرفت و توجه به رضایت خداوند را درهم آمیخته بود، میتوانست مظهر «عصمت الهی» گردد؛ و تنها او که در بُعد خانوادگی، مادری دلسوز و انسان ساز و همسری همراه و همراز بود که خانه را محور سازندگی ساخت و شأن خانگی زن را به گونهای مباهاتآمیز ارتقا داد میتوانست اهمیت خانواده را در ایجاد تحولات تاریخی ترسیم نماید و از خانه مسیری به جامعه و تاریخ بگشاید؛ و او که در بعد اجتماعی، خروشی مقدس در برابر حاکمیت نامشروع، حضوری سازنده در جبهههای دفاع از ارزشها وحمایتی مستمر از امام معصوم(ع) و جلوه ایثار و دیگر گرایی بود، توانست حضوری همیشگی در همیشه تاریخ تحولات اجتماعی بشر داشته باشد، و زخم ناشی از تحقیر جنس زن را التیام بخشد. مگر شخصیتی تحقیر شده و روحیهای لگدمال شده میتواند یک تنه در برابر جبهه باطل سر برافرازد وتاریخ را با خطبه تاریخی خود به قضاوت نشاند؟ شخصیتی این چنین جامع را به حق میتوان بزرگترین نشانه خداوند و «الگوی جامع زن مسلمان» نامید و او را مقیاس پیشرفت یا عقب گرد زنان یک جامعه دانست.
اثر گناه
امام صادق(علیه السلام) می فرماید:
مَنْ یَمُوتُ بِالذُّنوبِ أَکْثَرُ مِمَّنْ یَمُوتُ بِالآجالِ وَ مَنْ یَعِیشُ بِالإِحْسانِ أَکْثَرُ مِمَّنْ یَعِیشُ بِالأَ عمارِ(1)
آنها که بر اثر گناه می میرند از آنها که با مرگ طبیعی از دنیا می روند بیشترند!، و آنها که بر اثر نیکوکاری عمر می کنند از آنها که با عمر طبیعی زندگی می نمایند زیادترند!
شرح کوتاه
امروز ثابت شده است که سرچشمه قسمت قابل توجهی از بیماری های جسمی، عوامل روحی و معنوی است، و یکی از مهم ترین عوامل ناراحتی روانی فشارهای شدیدی است که از ناحیه وجدان به خاطر انجام گناه بر روح آدمی وارد می شود. انسان گناهکار در دادگاه وجدان محاکمه می شود و با مجازات های دردناک معنوی وجدان روبه رو می گردد و عکس العمل آن در جسم و جان و حتی در مرگ و میرها آشکار می گردد، بعکس، افراد نیکوکار از درون وجدان خود تشویق می شوند و همین تشویق معنوی نیرو و نشاط تازه ای به آنها می دهد و بر طول عمر آنها می افزاید نتیجه این که گناه عمر را کوتاه،و کار نیک عمر آدمی را طولانی می سازد.
1. نقل از کتاب سفینة البحار.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی