گذشته از تأثیر کار در آتیه سازی ، از جهت روان شناختی نیز تأثیرات مهمّی در بهداشت روان دارد از جمله:

الف ـ شادابی

ب ـ کار، تأمین روزی و آرامش

ج ـ کار و خودْارزش بخشی

الف ـ شادابی :کار کردن ، یکی از نیازهای روان شناختی انسان است شاید تعجّب کنید و تصوّر نمایید که کار کردن ، در زمره امور اقتصادی قرار می گیرد ؛ اما واقعیّت این است که کار ، یکی از نیازهای روحی و روانی انسان نیز هست . اگر کار نباشد ، نشاط و شادابی از میانخواهد رفت و زندگی ، خسته کننده و ملال آور می گردد . اگر کار ، یک نیاز باشد که هست ، برآورده نساختن آن ، موجب ناراحتی های روحی و روانی خواهد شد . امام صادق علیه السلام می فرماید: اگر تمام نیازهای انسان ، آماده بود ، زندگی برایش گوارا نبود و از آن ، هیچ لذّتی نمی برد . حضرت ، سپس با ذکر مثالی به توضیح بیشتر در این زمینه پرداخته ، می فرماید : آیا نمی بینی اگر کسی مدّتی میهمان باشد و تمام نیازهای خوراکی و نوشیدنی و کاری او را برآورده سازند ، هر آینه از بی کاری آزرده می شود و نفسش با او به نزاع برمی خیزد که باید به کاری مشغول گردد . حال اگر نیاز انسان در تمام عمر ، برآورده باشد و هیچ نیازی نداشته باشد ، چه خواهد شد؟! پس بهترین تدبیر در آنچه برای انسان ، آفریده شده ، این است که جایی برای تلاش ، نیز قرار داده شود ، تا بی کاری ، او را به رنج نیندازد . بنابراین ، زندگی بدون کار ، ملال آور و خسته کننده است و کار و تلاش ، یکی از ارزش های مهم زندگی است.

ب ـ کار، تأمین روزی و آرامش : یکی از راه های کسب آرامش ، تأمین بودن نیازها و عدم نگرانی برای به دست آوردن روزی است . انسان ، چون به روزی ، نیازمند است ، در صورتی که تأمین نباشد ، نگران ، مضطرب و ناآرام خواهد شد . یکی از راه های تأمین روزی ، کار و تلاش است . توکّل و اعتماد به خدا هرگز جای کار را نمی گیرد . الگوی زندگی دینی ، عبادت بدون کار و تلاش نیست . در قرآن کریم ، خداوند می فرماید که : پس از نماز ، به کسب روزی بپردازید و کسانی را که چنین می کنند می ستاید و می فرماید : که خداوند دریاها را مسخّر شما قرار داد ، تا کشتی ها را روی آن حرکت دهید و کسب روزی کنید. بنابراین ، تلاش برای کسب روزی ، هیچ منافاتی با دینداری و توکّل ندارد . وقتی کسی برای کسب روزی خداوند تلاش کند ، با کسب روزی ، آرامش می یابد . پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در این باره می فرماید: به درستی که هرگاه روزی انسان تأمین شود ، نفْس آرام می گیرد . سلمان فارسی ، تربیت شده پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است . امام باقر علیه السلام از قول وی چنین نقل می فرماید : بدرستی که نفْس ، وقتی چیزی در زندگی نداشته باشد که بر آن تکیه کند ، با بی قراری اصرار می کند و آن گاه که زندگی اش تأمین شود ، آرام می گردد . امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام تا قوت سالشان را تأمین نمی کردند ، چیز دیگری خریداری نمی کردند. امام رضا علیه السلام در تبیین تأثیر این امر می فرماید : هر گاه انسان ، روزی سالش تأمین باشد ، سبک بار گشته ، راحت می گردد . از آنچه گفتیم ، معلوم می گردد که تأمین بودن روزی ، نقش مؤثّری در احساس آرامش دارد و این ، جز از راه کار و تلاش به دست نمی آید . با نشستن و دعا کردن ، روزی تأمین نمی گردد و آن گاه که روزی ، تأمین نباشد ، انسان ناآرام می شود و ناآرامی ، موجب نارضایتی می گردد .

ج ـ کار و خودْارزش بخشی :با کار کردن ، نیازهای زندگی انسان تأمین می شود و بدین وسیله ، «استقلال زندگی» تأمین می گردد . کسی که با تلاش و زحمت خود ، زندگی اش را تأمین می کند ، وابسته به دیگران نیست . سربار دیگران بودن ، مایه خواری و ذلّت انسان می گردد . در حقیقت ، کسی که کار نمی کند ، با آبروی خویش معامله می کند ؛ آبرو می دهد و کالا می خرد! تجارت با آبرو ، مساوی است با خوار شدن نزد دیگران و از بین رفتن عزّت نفس . پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به ابوذر توصیه می کنند : ای ابوذر! از گدایی بپرهیز که حالت خواستن از مردم ، ذلّت حاضر است و فقری است که به سوی آن ، شتاب گرفته ای. امام سجاد علیه السلام می فرماید: حاجت خواهی از مردم مایه ذلت زندگی می شود و حیا را از میان می برد و از وقار و شکوه آدمی می کاهد. از این رو ، پدیده «سربار دیگران بودن» یا «زندگی وابسته داشتن» به شدّت مورد نکوهش قرار گرفته است . عزّت نفس یا احساس ارزشمند بودن ، یکی از اساسی ترین نیازهای روانی انسان است . طبیعی است کسی که از این نیاز ، برخوردار نباشد ، نمی تواند احساس شادکامی و رضایتی از زندگی داشته باشد . لذا در فرهنگ دینی ، از کار کردن ، به عنوان «حرکت به سمت عزّت» یاد شده که نشانگر نقش کار در عزّت نفس افراد است . کسی به نام معلی بن خنیس می گوید : روزی امام صادق علیه السلام مرا دیدند که دیر هنگام به بازار می رفتم . از این رو به من فرمود : صبح زود به سوی عزّت خودت حرکت کن.  هشام بن احمر نیز می گوید : امام کاظم علیه السلام همواره به مصادف می فرمود : صبح زود به سوی عزّت خودت ـ یعنی بازار ـ حرکت کن. روزی امام صادق علیه السلام در جمع برخی از یاران خود بودند و احوال کسی را پرسیدند و گفتند : «چرا فلانی به حج نمی رود؟». جواب دادند که او تجارت را رها کرده و دارایی او کم شده است . حضرت که تکیه زده بودند ، با شنیدن این حرف ، راست نشستند و خطاب به حاضران فرمودند : تجارت را رها نکنید که خوار می شوید ؛ تجارت کنید تا خدا به شما برکت دهد. کار و تجارت ، سبب بی نیازی می گردد و بدین سان ، عزّت فرد تأمین می گردد . امام علی علیه السلام می فرماید : به تجارت بپردازید که مایه بی نیازی شما از چیزهایی است که در دست مردم است. کار و تلاش برای تأمین روزی ، یکی از عوامل مهم در تأمین عزّتنفس است و آن گاه که عزّت نفس تأمین شد ، فرد ، به احساس خوبی از خود و زندگی دست می یابد . بنابراین ، یکی از عوامل مهم در رضامندی از زندگی ، کار و تلاش است.