۷. وَ السّابِقینَ اِلی اِرادَتِهِ؛ و پیشی گیرندگان به سوی خواسته اش.
با اینکه در سه فراز قبل، صحبت از سرعت بود، اکنون هم صحبت از سبقت است. سرعت در انجام، وسبقت در کار و از دست ندادن فرصت، یکی ازتعالیم این دعا برای زندگی مهدوی است.
منتظر، خوب می‌داند در کارهای نیک، پیشتاز بودن و شتاب به سوی صالحات و خیرات، امتیازات ویژه ای دارد.
تأکید بر «سارعوا» [۱] و «سابقوا» [۲] در قرآن و حدیث، نشان آن است که سرعت و سبقت در عبادت، مایه کمال آن است.
منتظر، در کار خیر، سبقت دارد و سیمای جامعه منتظر، سبقت در خیرات است: «یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ»؛ [۳] ولی سیمای جامعه کفر و نفاق، سبقت در فساد است. خداوند متعال در این باره می‌فرماید:
وَ تَری کثِیراً مِنْهُمْ یُسارِعُونَ فِی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَکلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ؛ [۴]

و بسیاری از آنان [مدعیان ایمان] را می‌بینی که در گناه و ظلم و حرام خواری، شتاب می‌کنند. به راستی چه زشت است آنچه انجام می‌دهند!
در قرآن کریم، برای سبقت و پیشی گرفتن از دیگران، مصادیقی بیان شده است؛ از جمله:

سبقت در ایمان: «سَبَقُونا بِالْإِیمانِ» . [۵]

سبقت در انفاق و جهاد:

«لایَسْتَوِی مِنْکمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ أُولئِک أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلُوا» [6] در آیه ای دیگر می‌فرماید: «وَ فِی ذلِک فَلْیَتَنافَسِ الْمُتَنافِسُونَ»[7]

قرآن در مورد کارهای #خیر، دستور سبقت و مسابقه می‌دهد: «فاستبقوا الخیرات»[8] و کسانی را که در انجام کارهای خیر از یکدیگر سرعت می‌گیرند، ستوده است: «یسارعون فی الخیرات». [9]
قرب به خداوند با ادّعا حاصل نمی شود؛ بلکه راه و روش و دلیل دارد. یهودیان می‌گفتند: ما مقرّبان درگاه خدا هستیم: «نَحْنُ أَبْناءُ اللَّهِ وَ أَحِبَّاؤُهُ»؛ [10] ولی قرآن می‌فرماید: مقرّبان، کسانی هستند که در کمالات پیشقدم باشند: «وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِک الْمُقَرَّبُونَ». منظور از قرب در آیه «أُولئِک الْمُقَرَّبُونَ»، قرب معنوی و مقام است، نه قرب مکانی.

در سوره واقعه، نام سه گروه آمده است؛ ولی «سابقون» متأخّر شده است؛ شاید به دلیل آنکه تعدادشان کمتر است؛ ولی در تجلیل، ابتدا از «سابقون» تجلیل شده است، سپس از اصحاب یمین و دیگران؛ چون مقامشان والاتر از دیگران است.
امیرالمؤمنین علیه السلام در دعای کمیل از خداوند می‌خواهد که او را در میدان مسابقه در خیرات قرار دهد: «و اجعلنی فی میادین السابقین».
در قرآن می‌خوانیم که برای نیل به مغفرت الهی، سرعت بگیرید: «سارعوا الی مغفرةٍ من ربّکم». [۱1]
در اذان که شعار رسمی مسلمانان است، جمله «حی علی الصّلاة» و «حی علی الفلاح» مردم را به سرعت و شتاب و سبقت در نماز، دعوت می‌کند.
همین که خداوند از موسی علیه السلام پرسید: «چرا زودتر از یاران به کوه طور آمده ای؟ » موسی گفت: «قوم من به دنبال من می‌آیند و من برای خشنودی تو شتاب کردم». [1۲]

امام صادق علیه السلام فرمود:
انسان عاشق و مشتاق، در فکر غذا و لباس و مسکن نیست و آرام و قرار ندارد، تا به محبوبش برسد؛ همان گونه که حضرت موسی به عشق دریافت وحی، خواب و خوراک نداشت و عرض کرد: «خدایا! من زودتر از قوم خود آمده ام، تا تو راضی شوی».
—————
[۱]: آل عمران: ۱۳۳.
[۲]: حدید: ۲۱
[۳]: مؤمنون: ۶۱.
[۴]: مائده: ۶۲.
[۵]: حشر: ۱۰.
[6]: کسانی از شما که قبل از فتح [ مکه ] انفاق و جهاد کردند [ با دیگران ] یکسان نیستند. آنان از جهت درجه از کسانی که پس از فتح مکه انفاق و جهاد کردند، برترند. (حدید: ۱۰).
[7]: هر کسی که اهل مسابقه است، شایسته است که رقابت ورزد. (مطففین: ۲۶).
[8]: بقره: ۱۴۸.
[9]: انعام: ۹۰.
[10]: مائده: ۱۸.
[11]: آل عمران: ۱۳۳.
[1۲]: طه: ۸۳ و ۸۴.