ویژگیهای شب قدر
ب آغاز سال تقدير
آغاز سال، به اعتبارهاى مختلف، متفاوت است. رواياتى كه «شب قدر» را آغاز سال مى دانند كه به برخى از آنها در كتاب اشاره شد به اعتبار سال برنامه ريزى امور مردم و سامان بخشى وضع آنان و آنچه پيش خواهد آمد، صادر شده اند. با همين اعتبار، شب قدر، پايان سال نيز به شمار مى رود؛ يعنى پايان سالِ برنامه ريزى شده اى كه سپرى شده و اوّل سال برنامه ريزى شده نو است.
ج اختصاص داشتن به امام زمان
سومين ويژگى شب قدر، اين است كه خداى سبحان، كامل ترين و شايسته ترين و برترين انسان را از برنامه ريزى و حكم خود، آگاه مى سازد. تفسير القمّى، در ذيل آيه « تَنَزَّلُ الْمَلَلءِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيهَا ؛ در آن شب، فرشتگان و «روح» به فرمان پروردگارشان در پىِ هر كارى فرود مى آيند»، چنين آمده است:
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: تَنَزَّلُ المَلائِكةُ و روحُ القُدُسِ عَلى إمامِ الزَّمانِ، و يَدفَعونَ إلَيهِ ما قَد كَتَبوهُ مِن هذِهِ الاُمورِ ؛
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: فرشتگان و روح القُدُس بر امام زمان فرود
مى آيند و از اين امور، آنچه را نوشته اند، به او تقديم مى كنند. اين نكته، هر چند كه با صراحت به امام معصوم نسبت داده نشده ؛ ليكن جمع بندى مضمون همه رواياتى است كه در اين باب آمده است. پس مى توان گفت: از ويژگى هاى شب قدر، اختصاص داشتن آن به امام مهدى عجّل اللّه فرجه است. از اين رو، توسّل به آن امام در اين شب خاص، نقش مؤثّرى در گشايش كارهاى انسان و گشودن آفاق در پيش او دارد و مى تواند سرنوشت او را در جهتى كه دست آوردهاى بيشترى را در سال آينده نصيب او سازد، تنظيم كند.
د بهتر از هزار ماه!
به تصريح قرآن كريم، «لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ ؛ شب قدر، بهتر از هزار ماه است»، و اين نشانگر استثنايى بودن اين برهه خاصّ زمانى و بركاتى است كه در بر دارد، به نحوى كه كار شايسته در آن، با كار شايسته در عمرى طولانى (بيش از هشتاد سال) برابر است. از اين رو، در تفسير اين آيه آمده است:
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: العَمَلُ الصّالِحُ فيها مِنَ الصَّلاةِ وَالزَّكاةِ وأنواعِ الخَيرِ، خَيرٌ مِنَ العَمَلِ فى ألفِ شَهرٍ لَيسَ فيها لَيلَةُ القَدرِ
سنن الترمذي عن زيد بن ثابت: كار شايسته در آن شب (از قبيل: نماز، زكات و انواع نيكى ها) بهتر از عمل در هزار ماهى است كه شب قدر نداشته باشد. اين بركات گسترده و سرشار شب قدر، تفسيركننده تأكيد و تشويق پيامبر صلى الله عليه و آلهو امامان عليهم السلام است كه مسلمانان را بر بهره بردن از لحظه لحظه شب قدر فرا خوانده اند، تا آن جا كه پيامبر صلى الله عليه و آله از خوابيدن در شب بيست و سوم نهى فرموده است و به همين جهت، فاطمه زهرا عليهاالسلام، دختر گرامى پيامبر صلى الله عليه و آله، نمى گذاشت كه در آن شب، كسى از اهل خانه اش بخوابد. آرى! كسى كه از نعمت ايمان به قرآن برخوردار است و مى داند كه عمل در يك شب، از نظر بركات، برابر با حيات جاويد او و بهره مندى در طول حيات ابدى است، نمى تواند اين فرصت گران بها و موهبت بى نظير را رايگان از دست بدهد.