مراقب خطر انحرافات درونی خود باشید
ربَّنَآ لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِن لَّدُنک رَحْمَةً إِنَّک أَنتَ الْوَهَّابُ (سوره آل عمران، آیه 8)
(استواران در دانش می گویند:) [ای ] پروردگار ما! پس از آن که ما را راهنمایی کردی دل هایمان را کژ مگردان، و از نزد خود رحمتی بر ما ببخش، [چرا] که تنها تو بسیار بخشنده ای.
نکته ها و اشاره ها
1- آیات متشابه و اسرار آنها ممکن است موجب لغزش افراد شود، از این رو استواران در علم و دانشمندان با ایمان، برای فهم حقیقت آیات، علاوه بر استفاده از سرمایه های علمی خود، به خدا پناه می برند. آیۀفوق روشنگر این حقیقت است که راسخان در علم و مردم بینا و متفکر، همواره مراقب روح و قلب خود هستند و از خدا مدد می جویند تا به راه های کج متمایل نشوند.
2- غرور علمی، دانشمندان بسیاری را از پای درمی آورد و در بیراهه ها سرگردان می کند. آنان از عظمت آفرینش و خالق آن و اندک بودن علم خود غافل می شوند و از هدایت آفریدگار محروم می گردند، اما دانشمندان مؤمن از خدا استمداد می جویند و مراقب روح و قلب خویش هستند.
نردبان خلق، این ما و من است عاقبت، زین نردبان افتادن است
3- در خط هدایت قرار گرفتن مهم است اما خارج نشدن از خط، مهم تر است. آری، از خطر سوء عاقبت و انحراف دل نباید غافل شد و باید به خدا پناه برد و از او کمک خواست.
4- مقصود از «قلب» همان بعد دوم شخصیت انسان یعنی روح و دل اوست که گاهی دگرگون و منقلب می شود و برای جلوگیری از انحراف دل باید عوامل انحراف، هم چون: هوای نفس، تعصب و گناهان را کنترل کرد.
5- خدای متعال وسایل شناخت و هدایت و گمراهی را در اختیار انسان قرار می دهد ولی کسی را مجبور به هدایت یا انحراف نمی سازد؛ خود انسان ها زمینۀگمراهی یا هدایت خویش را فراهم و راه را انتخاب می کنند.
آموزه ها و پیام ها
1- مراقب خطر انحرافات درونی خود باشید.
2- هم چون دانشمندان راستین دعا کنید و از خطر انحراف درونی به خدا پناه ببرید.
3- پایداری در خط مستقیم با لطف و رحمت الهی میسّر است.
منبع: تفسیر قرآن مهر، جلد سوم، صفحه 39