حيات عقلي داراي نشانه و نيز مراتبي است: نشانه حيات عقلي، انزجار از هر گناه و پرهيز از انجام دادن آن است. در بيان قرآن عموماً و در لسان رواياتِ معصومان(عليهم‌السلام) خصوصاً، گناه جيفه يا همان لاشه مردار خوانده شده است. اين تعبير گرچه به الفاظ و هيئت‏هاي گونه‏گون بيان شده باشد، در معني به حقيقت واحد باز مي‏گردند كه حقيقت گناه همان مردار بدبو است.

انسان گاهي به علم حصولي، مفاهيم عقلي را درمي‏يابد و با قوت گرفتن نَفْسش حقيقت عقلي آن مفهوم را با علم حضوري ادراك مي‏كند. اين معني در مسير حيات عقلاني و تطورات نفساني انسان نيز مشاهده مي‏شود. آن كه حيات عقلاني قوي‏تري دارد، مردار بودن و تعفّن گناه را آشكارا درمي‏يابد و چهره عفن معصيت را مي‏بيند.

آن كه حائز مراتب پايين‏ تري از حيات عقلاني است، چهره كريه و حقيقت منزجر كننده معصيت را به شكل كامل درنمي‏يابد؛ اما بوي نامطبوع و آزار دهنده آن مردار متعفن به مشام جانش مي‏ خورد.

احراز حدّاقل مراحل حيات عقلي به اين است كه آدم به جايي برسد كه وقتي مي‏ خواهد گناه كند يا هر امر ناشايستي را انجام دهد، بوي نامطبوع و عفن گناه را حسّ كند و از حريم تباهي بگريزد.