آنچه از حضرت صدّيقه كبرا فاطمه زهرا(صلوات الله عليها) درباره حضرت علي(عليه‌السلام) رسيده فراوان است. تعبير كوتاهي از آن بانوي بزرگ جهانيان درباره شهود علمي علوي در اين‏جا ارائه مي‏شود و آن اين‏كه، گرچه وحي تشريعي ويژه‏رسول گرامي است و اَحَدي در آن سهيم نيست، ليكن وحي اِنبايي، تسديدي، تعريفي و… براي انسان‏هاي كامل معصوم نيز متصوّر است، نزول فرشته امين بر قلب مطهر علوي براي القاي برخي از معارف غيبي بدون محذور است.

حضرت فاطمهٍّ در وصف علي ابن ‏ابي‏طالب(عليه‌السلام) آن ذات مقدس را چنين مي‏ستايد: «… فإنه قواعد الرسالة ورواسي النبوة و مهبط الروح الأمين والبطين بأمر الدين في الدنيا والاخرة… »؛

چنانكه حضرت امام محمد باقر(عليه‌السلام) درباره اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) چنين مي‏فرمايد: «علي بن‏ ابي‏طالب(عليه‌السلام) به كتاب خدا و سنّت پيامبر او عمل مي‏كرد و اگر چيزي رخ مي‏داد كه كتاب خدا و سنت رسول اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم در آن باره پيام صريحي نداشت، خداوند با الهام خاص او را مُلْهم مي‏فرمود و اين از مُعْضِلات است».همه تعبيرهاي ياد شده صبغه علم حضوري و اطلاع شهودي آن حضرت(عليه‌السلام) را به همراه دارد كه لازمِ همه آنها حيات عارفانه و شاهدانه علوي است، نه حكيمانه و متكلمانه وي.

امام صادق(عليه‌السلام) پس از برشمردن شمّه‏اي از فضايل علوي(عليه‌السلام) و اين‏كه شخص معروفِ نزد علي (عليه‌السلام) اهل بهشت و شخص مُنكَرْ در ساحت آن حضرت(عليه‌السلام) اهل دوزخ است، در جواب سائل كه آيا اين مطلب سَنَد قرآني دارد فرمود: «علي بن ‏ابي‏طالب مصداق مؤمنان آگاه به اَعمال بندگان است». روشن است مصداق آيه (فسَيَري الله عملكم ورسوله والمؤمنون)كسي است كه همه رفتارهاي بندگان را در دنيا مي‏بيند و چنين كسي از سِعَه علم شهودي كه نشأت گرفته از تعليم الهي است برخوردار خواهد بود و شاهدِ اعمال خلق بودن آن حضرت از همين قبيل‏ است.

اگر امام صادق(عليه‌السلام) «ولايت عَلَوي» را بالاتر از «ولادت علوي» دانست و در اين باره چنين فرمود: «ولايتي لعلّي بن‏ أبي‏طالب(عليه‌السلام) أحبّ إليّ من ولادتي منه لأن ولايتي له فرضٌ وولادتي منه فضلٌ» به لحاظ همان معارف شهودي اوست كه درحديث‏ديگر از آن‏حضرت درباره اميرالمؤمنين رسيده است‏ كه‏ علي‏ بن ‏ابي‏طالب(عليه‌السلام) فرمود: «…عُلِّمتُ البلايا والقضايا وفصل الخطاب»؛ چنانكه حضرت ابوابراهيم، امام موسي بن جعفر(عليه‌السلام) ولايتمداري خود را نسبت به امام علي بن‏ابي‏طالب(عليه‌السلام) بازگو مي‏كند و آن را متمّم و مكمّل بلكه سبب سودمندي اعمال صالح و زاكي مي‏داند و در اين باره نيايش ويژه‏اي دارد كه برخي از آن دعاي مخصوص اين است: «إلهي …قلتَ وقولك الحق… يوم ندعوا كل أناسٍ بإمامهم… ذلك يوم النشور، إذا نفخ في الصور، وبعثر ما في القبور، اللّهم إنّي أقرّ وأشهد وأعترف ولاأجْحد وأسرّ وأظهر وأعلن وأبطن بأنّك أنت الله لاإله‏إلاّ أنت، وحدك لاشريك لك وأنّ محمدّاً عبدك ورسولك وأنّ‏علياً أميرالمؤمنين وسيّدالوصيّين… وإمام المتقين… إمامي ومَحَجّتي ومَنْ لاأثق بالأعمال وإنْ زَكَتْ ولاأراها مُنجيةً لي وإن صَلُحت إلاّ بولايته والائتمام به و الإقرار بفضائله والقبول من حَمَلَتِها والتّسليم لرواتها».

آنچه از امام هادي حضرت علي بن محمّد(عليهماالسلام) در وصف علي بن‏ابي‏طالب ياد شد كه آن حضرت «قبلةالعارفين» است گرچه ظهوري در علم شهودي و معرفت حضوري وي ندارد، ليكن خالي از اعتبار آن هم ‏نيست.

غرض آن‏كه، تعبير رايج اهل بيت عصمت و طهارت(عليهم‌السلام) از اميرالمؤمنين به عنوان «عَيْبة» و صندوق علم خدا و علم رسول خدا، شاهد علم شهودي آن حضرت نسبت به معارف الهي است. در نتيجه ايمان آن حضرت به اصول و فروع دين از سنخ ايمان به شهادت بود، نه ايمان به غيب و حيات آن ذات مقدس عارفانه و شاهدانه بود، نه حكيمانه و غايبانه.