صلوات الله علیه؛ درودهای خدا بر او باد.
۲. صلوات الله علیه؛ درودهای خدا بر او باد.
✨از وظایف و تکالیف بندگان درباره حضرت مهدی علیه السلام، درود فرستادن بر آن حضرت است. با توجه به آیه شریف «إنّ الله و ملائکته یصلّون علی النبی… » [احزاب/56] روشن میشود:
الف. خداوند متعال بر پیامبرش صلوات میفرستد. این صلوات که جمع «صلوة» است، هرگاه به خداوند متعال نسبت داده شود، به معنای فرستادن رحمت و هرگاه به فرشتگان و مؤمنان منسوب گردد، به معنای طلب رحمت است.
ب. از تعبیر «یصلّون» که فعل مضارع و دلیل بر استمرار است، فهمیده میشود که خداوند متعال، همیشه و پیوسته رحمت و درود میفرستد.
ج. رابطه ی مردم و رهبر در حکومت الهی، صلوات و سلام است. (علاقه قلبی کافی نیست؛ بلکه اظهار علاقه لازم است) خداوند در قرآن به پیامبرش میفرماید: «به زکات دهندگان صلوات فرست». ( (خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکیهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَیْهِمْ) (توبه: ۱۰۳).
در این آیه به مردم سفارش میکند که بر پیامبر صلوات فرستاده شود. آری؛ در اسلام رابطه مردم و رهبر، رابطه صلوات و درود است؛ همان گونه که در آیه ۵۴ سوره انعام خدا به پیامبرش دستور میدهد به کسانی که به ملاقاتش میآیند سلام کند. [۱]
بنابراین، صلوات الهی بر امام مهدی علیه السلام، به معنای فرستادن رحمت و برکت بی کران است که در ادعیه فراوان به چشم میآید.
در دعای افتتاح از خداوند میخواهیم: «اللّهم و صلّ علی ولی أمرک القائم». در دعای روز عید فطر نیز عرضه میداریم: «اللّهم صلّ علی ولیک المنتظر». در پگاه هر جمعه در دعای ندبه از پروردگار متعال میخواهیم: «اللّهم صلّ علی حجّتک و ولی أمرک» و در دعای صلوات هم میگوییم: «اللّهم صلّ علی ولیک و ابن أولیائک».
—————
[۱]: (وَإِذَا جَاءَک الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَیْکمْ)
از مرحوم علامه طباطبایی سؤال کردند: «معصوم به درود و صلوات نیازی ندارد؛ پس چرا صلوات میفرستیم؟ » آن عالم فرزانه فرمود:
صلواتی که ما میفرستیم، اولاً از خودمان چیزی اهدا نمی کنیم؛ بلکه به خدا عرض میکنیم و از او میخواهیم که بر پیامبر و خاندانش رحمت ویژه بفرستد؛ ثانیاً گرچه این خاندان نسبت به ما محتاج نیستند؛ ولی به ذات اقدس اله که نیازمندند و باید دائماً فیض الهی بر آنان نازل شود. ما با این صلوات، خود را به این خاندان نزدیک کرده ایم؛ مانند آنکه اگر باغبانی در باغی که همه گلها و میوه هایش مِلک صاحب باغ است، کار کند و از صاحب باغ حقوق بگیرد٬
روز عید یک دسته گل از باغ تهیه کند و به حضور صاحب باغ، ببرد، آیا عمل او موجب تقرب به صاحب باغ هست یا نه؟ مسلماً هست. این عمل، نشانه ادب باغبان است. صلوات هم ادب ما را ثابت میکند، والّا ما که از خودمان چیزی نداریم؛ بلکه از ذات اقدس اله مسئلت میکنیم به مراتب و درجات این بزرگواران بیفزاید، و همین عرض ادب، برای ما تقرب است.
اسرار و فواید صلوات، خصوصاً در مقام دعا بسیار است که امام زین العابدین و سید الساجدین این نوع روش را آموزش داده اند. یکی از رازهای صلوات، این است که وقتی رحمت به حضرت نازل شد، به دیگران هم میرسد؛ چون او مجرای فیض است و اگر خیری به دیگران میرسد، باید نخست بر آن حضرت که رحمت خاصه است، نازل شود و سپس به دیگران برسد. مرحوم علامه طباطبایی فرمود:
معنای صلوات بر محمد و آل محمد، این است که: خدایا! رحمتت را برای آنان فرو فرست که از آنان به ما برسد. اگر بخواهد رحمتی ببارد، ابتدا بر این خاندان میبارد و سپس به دیگران میرسد. بنابراین، طلب رحمت کردن مستلزم اجابت دعاست.
لذاعلاوه بر این که #صلوات موجب #رحمت الهی بر امام زمان است، آثار آن متوجه جهانیان نیز میشود؛ همان طور که این کیفیت در درود سرداب مقدس منعکس شده است:
اللّهمّ صلّ علیه صلوة تظهر بها حجّته توضح بها بهجته و ترفع بها درجته و تؤید بها سلطانه و تعظّم بها برهانه و تشرّف بها مکانه و تعلّی بها بنیانه و تعزّ بها نصره و ترفع بها قدره و تسمی بها ذکره و تظهر بها کلمته و تکثر بها نصرته و تعزّ بها دعوته و تزیده بها إکراماً و تجعله للمتّقین إماماً و تبلّغه فی هذا المکان مثل هذا الأوان و فی کلّ مکان منّا تحیةً و سلاماً لایبلی جدیده؛
بارالها! بر او درود فرست؛ درودی که به واسطة آن، حجت و دلیلش را آشکار، و شادمانی و تازگی اش را نمایان گردانی، و درجه اش را بالا بری، و سلطنتش را تأیید و تقویت کنی، و دلیل و برهانش را معظم و جایگاهش را شریف، و اساس و بنیان او را بلند مرتبه، و یاری او را کامل و بزرگ
گردانی، و ارزش او را بالا بری، و یادش را نمودار و کلمه اش را آشکار کنی. هم چنین درود تو باعث افزایش یاری اش، عزت مندی دعوتش، افزایش کرامتش و پیشوا شدن او برای پرهیزگاران شود. در این جا و این لحظه و در هر جای دیگر، از ما به او سلام و احترام ویژه ای برسانی که جدید آن، کهنه نشود.
نکته دیگر، این که جمع آمدن لفظ «صلوات» و تکرار لفظ «علی» بی حکمت نیست که حکمت آن در فراز بعدی توضیح داده میشود.