#سوره_دخان

إِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرينَ (3)
فيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكيمٍ (4)
ما آن را در شبى مبارك نازل كرديم، چون از آغاز خلقت همواره سنت ما بر انذار خلق جريان داشته است (3).
در آن شب مبارك هر امر در هم فرو رفته باز مى‏شود(4)

شرح:

ما این قرآن را در شبی مبارک نازل کردیم، قبلا در سوره قدر،که قبل از این سوره نازل شده، این شب مبارک را شب قدر معرفی نموده و فرمود:« إنا انزلناه فی لیلة القدر». مبارک به چیزی می گویند که ثابت و ماندگار باشد؛ مثلا به کسی که عروسی کرده می گویند مبارک است، یعنی خداوند این خیر را برای شما باقی نگه دارد، یا به کسی که صاحب فرزند شده می گویند مبارک است یعنی این فرزند برای شما به عنوان خیر ماندگار باشد.آب وقتی راکد شده و در یک جا جمع می شود، می شود برکه، به گردن شتر که حرکت می کند و سرش ثابت می ماند می گویند بَرَک. این تعابیر در رابطه با مبارک و این شب، قاعدتا باید معنایی داشته باشد. این شب قبل از نزول قرآن مبارک است و هر اتفاقی که در آن می افتد ثابت است. سوره قدر، اسم دیگری را برای این شب به نام قدر به کار برده است.حالا خود قدر به چه معناست؟

قدر یعنی اندازه ها، ظریف بخشی ها. قرآن در سوره اعلی ، که هشتمین سوره نازل شده بر پیامبر است،وقتی می خواهد رب اعلی را معرفی کند، از این واژه استفاده کرده و می فرماید:« سبح اسم ربک الاعلی، الذی خلق فسوی، و الذی قدر فهدی..»؛ خدای متعال موجودات را خلق کرده و بین آنها تسویه و پردازش می کند، کما اینکه بین من و پدیده ها نیز تسویه برقرارشده است. قدر نه به معنای این است که به من چیزی بدهد مانند تغذیه ی امروز ما، این روزی است اما روزی مبارک نیست. گاهی روزی ها یا اعطاها از جنس تقدیر است، یعنی خدا به من چیزی می دهد که ظرفیتی در من ایجاد می کند(ایجاد ظرفیت) که ترجیحا شکوفا هم نشده است، «والذی قدر فهدی..». به عنوان نمونه سن این آقا یا خانم چقدر باشد، از نظر رشد تا کجا رشد کند، از نظر سعادت تا کجا پیش برود، از نظر معنوی تا کجا ها اوج بگیرد( یعنی براساس ظرفیت ها و تشخیص مصالح). تقدیر این است که برای فرد، خانواده و اجتماع ظرفیت هایی را تعیین کنند و بگویند مثلا در تمام عمر ، عمرگنجشنگ اینگونه باشد، عمر کبوتر اینگونه باشد، غذایش اینگونه باشد، عمر انسان اینگونه باشد و….

شب قدر شب دادن ظرفیت است نه شب تغذیه، بر اساس شناختی که از استعدادها و شایستگی ها و قابلیت هایی که فرد قبلا بروز داده، خداوند دوباره یک ظرفیت جدید به او می دهد.اینکه ما در ماه رمضان روزه می گیریم و شب قدر به دعا و ذکر مشغول می شویم که استغفار نیز برای این شب زیاد ذکر شده، برای این است که آن موانع تقدیر های شایسته را از خودمان دور کنیم و شایستگی ظرفیت های مناسب را در خودمان ایجاد کنیم.

*سوره دخان 64 مین سوره ای است که بر پامبر گرامی اسلام نازل شد و سوره قدر  25 مین سوره ای است که بر پیامبر نازل شده است