سيگار دروازه ورود به مواد سخت تر است. عواملي مثل دسترسي آسان و خريداري آن، وجود دوستان سيگاري، والدين سيگاري ، آزاد بودن مصرف سيگار در اماكن عمومي و … به عنوان عوامل اصلي گرايش به سيگار است.

مهم ترين ترکيب موثر سيگار، نيکوتين است که عامل اصلي اعتياد جسماني به دخانيات است. نيکوتين سبب ترشح فوري آدرنالين مي‌شود. 

آثار آدرنالين شامل: افزايش ضربان قلب، افزايش فشار خون، تنفس سريع و عميق، افزايش قند خون و کاهش اشتهاست. نيکوتين در واقع يک محرک سيستم عصبي مرکزي است.

از ديگر آثار نيکوتين مي‌توان به بالا رفتن چربي خون و افزايش چسبندگي پلاکت‌ها (ايجاد لخته خوني) اشاره کرد. همچنين اين ماده با تاثير بر روي هورمون‌هاي جنسي مانند استروژن، سبب يائسگي زودرس مي‌‌شود.

يک نخ سيگار، کمتر از 2 ميلي گرم نيکوتين وارد خون مي‌کند. نيکوتين عامل تغيير ترکيبات شيميايي و بيولوژيک مغز است.

 نيکوتين به دليل آثار رواني خوشايندي که ايجاد مي‌کند، اثر اعتيادآور دارد و شخص به مرور زمان به آن عادت مي‌کند و مانند بقيه اعتيادها، کم کم مقدار مصرف و نياز به نيکوتين بالا مي‌رود و بالطبع تعداد نخ سيگار مصرفي نيز افزايش مي يابد و با عدم مصرف آن، علايم قطع نيکوتين مانند عصبانيت، پرخاشگري و زودرنجي به وجود مي‌آيد.

نيکوتين ماده اي بسيار سمي و روغن مانند است که داراي ويژگي‌هاي زير مي باشد:

نيکوتين داراي آثار متضاد و متناقصي است، يعني هم نيرو بخش و محرک است و هم سرکوب گر و آرام بخش

اعتياد به نيکوتين، يکي از موانع اصلي افراد سيگاري براي رهايي از هر نوع دخانيات است.

جذب نيکوتين از طريق پوست، ريه و غشاهاي مخاط بيني و دهان انجام مي شود.

نيمه عمر نيکوتين در بدن يک ساعت است، يعني يک ساعت طول مي‌کشد تا مقدار آن در بدن به نصف برسد.

٨٠ درصد نيکوتين در کبد و توسط آنزيم‌هاي آن تجزيه شده و از بين مي‌رود.

نيکوتين در ريه‌ها نيز تجزيه شده و توسط ادرار دفع مي‌گردد.

نيکوتين با تاثير بر روي لوزالمعده و جلوگيري از ترشح هورمون انسولين، باعث مي‌شود تا قند خون بالا رفته و فرد احساس سيري کند.

٧ ثانيه پس از استعمال دخانيات، به دليل عبور آسان آن از سد خوني- مغزي، نيکوتين خود را به مغز مي‌رساند.

نيکوتين تقريبا روي تمامي سيستم‌هاي عصبي و غددي بدن موثر است.

١٥ تا ٣٠ ثانيه بعد از مصرف سيگار، نيکوتين حتي تا انگشت شست پا نيز مي‌رسد.