«زهد» و «رغبت» (اگر بدون متعلق ذكر شوند) نقطه مقابل يكديگرند، زهد يعني اعراض و بي ميلي، در مقابل رغبت كه عبارت است از كشش و ميل. بي ميلي دوگونه است: طبيعي و روحي: بي ميلي طبيعي آن است كه طبع انسان نسبت به چيزي تمايلي نداشته باشد. همچون طبع بيمار كه ميلي به غذا و.. ندارد. بديهي است كه اينگونه بي ميلي و اعراض ربطي به زهد اصطلاحي ندارد. بي ميلي روحي يا عقلي يا قلبي آن است كه اشيائي كه مورد تمايل و رغبت طبع است از نظر انديشه و آرزوي انسان كه در جستجوي سعادت و كمال مطلوب است هدف و مقصود نباشد، هدف و مقصود و نهايت آرزو و كمال مطلوب اموري باشد برتر از مشتهيات نفساني و دنيوي، خواه آن امور از مشتهيات نفساني اخروي باشد و يا اساساً از نوع تمايلات نفساني نباشد بلكه از نوع فضائل اخلاقي باشد از قبيل عزت، شرافت، كرامت، آزادي و يا از نوع معارف معنوي و الهي باشد، مانند ياد خداوند، محبت خداوند، تقرب به پيشگاه ذات اقدس الهي. پس زاهد واقعي كسي است كه توجّهش از ماديّات دنيا به عنوان كمال مطلوب و برترين خواسته عبور كرده متوجّه مشتهيات اخروي و يا فضائل اخلاقي و معارف معنوي شده است. 

زهد و پارسائي پيامبر اكرم از چنين زهدي بوده است، چنانكه علي (عليه السلام) مي‌فرمايد: «اَلنَبيُّ قَد حَقَّرَ الدُنيا وَ صَغَّرَها و اَهوَن بِها وَ هَوَّنَها وَ عَلِمَ اَنَّ اللّهَ زَواها عَنه اِختياراً وَ بَسطَها لِغَيره احتِقاراً، فَاَعرَضَ عَنِ الدُّنيا بِقَلبِهِ، وَ اَماتَ ذِكرَها عَن نَفسِهِ وَ اَحَبَّ اَن تَغيبَ زينَتُها عَن عَينِهِ لِكيلا يَتَّخِذَ مِنها رياشاً او يَرجوا فيها مَقاماً… ؛ نبي اكرم (صلي اللّه عليه و آله و سلّم) دنيا را كوچك و در چشم ديگران آن را ناچيز جلوه داد. (تا مردم بدنبال زهد واقعي باشند و لذا) آن را خوار مي‌شمرد و در نزد ديگران (نيز) خوار و بي مقدار معرّفي فرمود. (و مي‌دانست كه خداوند براي احترام به ارزش آن حضرت دنيا را از او دور ساخت) و آن را براي ناچيز بودنش به ديگران بخشيد. پس (پيامبر اكرم زهد انتخابي داشت و) از دل و جان به دنيا پشت كرد، و ياد آن را در دلش ميراند. (زهد او اين گونه بود كه) دوست مي‌داشت زينت‌هاي دنيا از چشم او دور نگهداشته شود، تا از آن لباس فاخري تهيّه نسازد، يا اقامت و ماندن در دنيا را آرزو نكند، و براي تبليغ احكامي كه قطع كننده عذرهاست تلاش كرد و امّت اسلامي را با هشدارهاي لازم نصيحت كرد، و با بشارت‌ها مردم رابه سوي بهشت فرا خواند. »

خوب است امّت اسلامي مخصوصاً مسئولان و هدايتگران جامعه به زهد و پارسائي حضرت توجّه كنند و گوشه‌هايي از آن را در زندگي خويش نيز بوجود آورند.