رشته‌هاي مختلف علمي در دانشگاه جعفري
گزارشهاي متعددي در دست است كه امام صادق عليه السلام شاگردان خود را بر حسب استعدادشان به تبحر در رشته‌هاي مختلف دانش هدايت مي‌كرد. روايت زير يكي از اين گزارشها را به ما منعكس مي‌كند و گواهي بر اين مدعاست.
هشام بن سالم يكي از شاگردان ممتاز حضرت صادق عليه السلام مي‌گويد: روزي به همراه عده‌اي از شيعيان امام صادق عليه السلام بوديم كه مرد دانشمندي از اهالي شام به محفل آن حضرت وارد شد. او به امام عليه السلام عرضه داشت: من شنيده‌ام كه تو در تمام رشته‌هاي علوم مهارت داري و هر پرسشيرا به راحتي پاسخ مي‌دهي! آمده‌ام تا با تو مناظره و گفتگو كنم. امام فرمود: در چه موضوعي مي‌خواهي مناظره كني؟ او مناظره در علوم قرآني را پيشنهاد كرد.
امام صادق عليه السلام به حمران فرمود: اي حمران! با اين مرد در موضوعات علوم قرآني مناظره كن! دانشمند شامي گفت: من با شخص شما مي‌خواهم گفتگو كنم نه با حمران. امام فرمود: فرقي نمي‌كند، اگر در اين مناظره بر حمران پيروز شوي، مثل اين است كه بر من پيروز شده‌اي.
او با حمران مناظره آغاز كرد و آن قدر سؤال كرد تا اينكه خسته شد و حمران بدون درنگ و پشت سر هم به تمام سؤالات او پاسخ مي‌داد. امام عليه السلام از شامي پرسيد: او را چگونه يافتي؟ مرد شامي گفت: او مهارت عجيبي در اين علم دارد؛ هر چه پرسيدم، با كمال توانايي و تسلط پاسخ گفت. امام به حمران فرمود: تو نيز از او بپرس و مرد شامي در اولين سؤال از پاسخ فرو ماند و ناتواني در چهره‌اش پديدار گرديد.
عالم شامي سپس پيشنهاد مباحثه در ادبيات عرب را پيش كشيد و امام صادق عليه السلام به شاگرد ديگرش، ابان بن تغلب اشاره كرد و او به نحو شايسته‌اي شامي را مغلوب كرد. او گفت: مي‌خواهم در علم فقه بپرسم. امام صادق عليه السلام زراره را براي علم فقه برگزيد و شامي از زراره بن اعين هم شكست خورد. او همچنين در مناظرة در علم كلام از مؤمن طق و در استطاعت از حمزة بن محمد طيار و در علم توحيد و خداشناسي از هشام بن سالم و در موضوع مهم امامت از هشام بن حكم شكست خورد و ناتوان گرديد.
امام صادق عليه السلام كه به همة اين گفتگوها نظارت مي‌كرد، از مهارت و دانش سرشار تربيت يافتگان مكتب خويش خوشحال شد و اظهار رضايت كرد. سپس توضيحاتي در كيفيت گفتگوي شاگردانش و رهنمودهايي به دانشمند شامي بيان كرد. مرد شامي كه عالمي خوش فكر و پاكدل بود، بعد از اينكه خود را با دريايي از علم و معرفت و انديشه مقابل ديد، حق را پذيرفت و از امام صادق عليه السلام در زمينة علمي استمداد طلبيد و آن حضرت نيز او را به شاگردي هشام بن حكم مفتخر ساخت.
