حق شهید بر بشریت
شهید حماسه افرین است.بزرگترین خاصیت شهید حماسه افرینی اوست.در ملتهایی که روح حماسه ٬ مخصوصا حماسه الهی می میرد بزرگترین خاصیت شهید این است که آن حماسه مرده را از نو زنده می کند .لهذا اسلام همیشه نیازمند به شهید است ٬ چون همیشه نیازمند به حماسه آفرینی است ٬ حماسه های نوبه نو وآفرینش های نوبه نو.
حق شهید بر بشریت
تمام کسانی که به بشریت خدمت کرده اند حقی بر بشریت دارند٬ از هر راه: از راه علم ٬ فلسفه واندیشه٬ اختراعات واکتشافات٬ از راه اخلاق وحکمت عملی٬ ولی هیچ کس حقی به اندازه شهدا بر بشریت ندارد وبه همین جهت هم عکس العمل احساس امیز انسان ها وابراز عواطف خالصانه آنها درباره شهدا بیش از سایر گروههاست.
البته دلیل دارد: همه گروههای خدمتگزار دیگر مدیون شهدا هستند ٬ ولی شهدا مدرون انها نیستند یا کمتر مدیون آنها هستند ؛ عالم در علم خود وفیلسوف در فلسفه خود ومخترع در اختراع خود ومعلم اخلاق در تعلیمات اخلاقی خود نیاز مند محیطی مساعد وآزادند تا خدمت خود را انجام دهند٬ ولی شهید آن کسب است که با فدا کاری واز خود و با سوختن وخاکستر شدن خود محیط را برای دیگران مساعد می کند.
مثل شهید مثل شمع است که خدمتش از نوع سوخته شدن وفانی شدن وپرتو افکندن است٬ تا دیگران در این پرتو که به بهای نیستی او تمام شده بنشینند وآسایش بیابند وکار خویش را انجام دهند.
اری شهدا شمع محفل بشریت اند؛ سوختند ومحفل بشریت را روشن کردند .اگر این محفل تاریک می ناند هیچ دستگاهی نمی توانست کار خود را اغاز کند ویا ادامه دهد.