تقبیح خودفراموشی
حضرت علامه جوادی آملی حفظه الله تعالی:
أَتَأْمُرُونَ الْنَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلاَ تَعْقِلُون؛َ ۴۴ بقره.
انسان بايد ديگران را به نيكی فرمان بدهد و تا به ياد خود نباشد و خود را تهذيب نكرده باشد توان فرمان ندارد. اين دارد سخنراني ميكند نه امر به معروف، آن امر به معروف كه بابي از ابواب بهشت است غير از سخنراني غير از درس گفتن است. در اين كريمه فرمود شما خود را فراموش نكنيد؛ چگونه خود را فراموش نكنيم؟ فرمود: اگر كسي به ديگران گفت و خودش عمل نكرد خود را فراموش كرده است.
خود فراموشی و منشأ آن:
اين خود فراموشي در قرآن، با خدا فراموشي همراه است. انسان اگر خود را فراموش كرد، خدا را فراموش ميكند. چه اين كه خدا فراموشي هم با خود فراموشي آميخته است؛ اگر خدا را فراموش كرد، خود را هم فراموش ميكند اينها تلازم دارند.
آيهٴ ۱۹ سورهٴ حشر اين است كه: *«وَلاَ تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ»* يعني نسيان خدا، زمينهٴ نسيان نفس ميشود.
در پايان سوره «يٰس»، آیه ی ۷۸ ميفرمايد: *«وَضَرَبَ لَنَا مَثَلاً وَنَسِيَ خَلْقَهُ»*؛ يعني چون خودش را فراموش كرده ما را هم فراموش كرده است. معاد يادش رفته است.
دروس تفسیرسوره بقره