روضة العقلاء و نزهة الفضلاءـ به نقل از مجاعة بن زبیر ـ: لقمان به پسرش گفت : «پسرم ! چه چیزی کمترین است؟ و چه چیزی بیشترین؟ و چه چیزی شیرین ترین است؟ و چه چیزی گواراترین ؟ چه چیزی مأنوس ترین است؟ و چه چیزی وحشتناک ترین؟ و چه چیزی نزدیک ترین؟ و چه چیزی دورترین؟» . لقمان گفت : «کمترین چیز ، یقین است . بیشترین چیز ، شک است . شیرین ترین چیز ، نسیم رحمت خداوند عز و جل در بین مردم است که با آن همدیگر را دوست می دارند . گواراترین چیز ، گذشت خدا از بندگانش و گذشت مردم از همدیگر است . مأنوس ترین چیز ، دوست توست ، هنگامی که یک در بر او و بر تو بسته باشد . وحشتناک ترین چیز ، پیکری است که مرده باشد ، که چیزی وحشتناک تر از آن نیست . و نزدیک ترین چیز ، آخرت نسبت به دنیاست . و دورترین چیز ، دنیا نسبت به آخرت است» .
إحیاء علوم الدین :لقمان به پسرش گفت : « . . . پسرم ! هر که [به دیگری ]رحم کند ، رحم می شود ، و هر که خاموش باشد ، سالم می ماند ، و هر که نیکو بگوید ، بهره مند می گردد ، و هر که بد بگوید ، گناه می کند ، و هر که زبانش را در اختیار نگیرد ، پشیمان می گردد» .
الدرّ المنثورـ به نقل از شُرَحبیل بن مُسلم ـ: لقمان گفت: «از لجبازی ، کم می کنم و درباره چیزی که به من مربوط نیست ، سخن نمی گویم و خنده بدون تعجّب نمی کنم و بدون مقصد ، راه نمی روم» .
حکمت نامه لقمان - محمد محمدی ری شهری