آیا میتوان نخوابیدن را جبران کرد؟
? قسمت اول
✍️ بسیاری از ما چرخه خواب نامنظمی داریم و در طول هفته به خیال اینکه کمبودهای خواب خود را در تعطیلات آخر هفته جبران میکنیم، اهمیت چندانی به خواب خود نمیدهیم. اما آیا میتوان نخوابیدن را جبران کرد؟
?قبل از هر چیز بیایید با هم یک محاسبه سرانگشتی از میزان خواب کافی انجام دهیم. فرض کنیم شما یک پروژه مهم یا امتحان سخت در روز چهارشنبه دارید بنابراین هر روز 2 ساعت از خواب خود کم میکنید تا بتوانید زمان بیشتری را برای فعالیت مورد نظر صرف کنید. بعد از گذران این چالش بزرگ حالا شما در روزهای پنجشنبه و جمعه 4 ساعت اضافهتر میخوابید و در صبح شنبه احساس شادابی میکنید و چشمانتان برق میزند، به جای 2 فنجان قهوه با یک فنجان قهوه سرحال میآیید و به نظر میرسد همه چیز خوب و عالی است.
?اما این فقط ظاهر قضیه است و شما در ظاهر احساس قدرت و انرژی بیشتری دارید اما در واقع با توجه به محاسبات دقیق مغزی، هنوز کسری خوابتان را به طور کامل جبران نکردهاید. این کسری و کمبود خواب را «بدهی خواب» مینامند.
?بدهی خواب تفاوت بین میزان خوابی که بدن شما نیاز دارد و میزان زمانی است که شما در واقع برای خوابتان صرف میکنید. این کسری خواب هر زمان که فرد به ساعات خواب شبانهاش بیتفاوت و بیتوجه شود افزایش مییابد.
?کمبود خواب در کوتاهمدت منجر به عدم تمرکز حواس، اختلال در بینایی، اختلال در رانندگی و مشکل در به خاطرسپاری و یادآوری خواهد شد. اثرات درازمدت کمبود خواب نیز چاقی، مقاومت به انسولین و بیماریهای قلبی است.
?خبر خوب اینجاست که تا حدودی میتوان بدهی خواب را پرداخت کرد اما این بدان معنا نیست که شخص برای مدت بسیار طولانی یک خواب ماراتنگونه را تجربه کند بلکه با افزودن یک یا 2 ساعت خواب شبانه میتوان بهتدریج این کسری خواب را جبران کرد و به مرور به شرایط مناسب و زمان ایدهال خواب دست یافت. این کار ممکن است چندین هفته به طول بیانجامد اما بهترین شیوه برای جبران کمبود خواب چیست؟
? مركز مشاوره دانشگاه تهران