از ویژگی هایی که شیعه دارد و دیگران ندارند و به وسیله ی آن توانستاز سایرین امتیاز پیدا کند ، دعا و نیایش است .
دانشمندان تشیع پیرامون اهمیت و فضیلت ، آداب و شرایط دعا کتاب هایی را نگاشته اند و درباره دعاهایی که از اهل بیت (ع ) وارد شده ، بیش از ده ها کتاب بزرگ و کوچک تاءلیف کرده اند . در این کتاب ها توجه عمیق پیامبر (ص ) و دودمانش به دعا و نیایش و تاءکیدهای فراوانشان یادآوری شده است ، تا آنجا که از آنها نقل گردیده :
افضل العبادة الدعاء .
دعا بهترین عبادت هاست .
احب الاعمال الی الله عزوجل فی الاءرض الدعاء .
دعا و نیایش محبوب ترین اعمالیست که در روی زمین به سوی خدا عرضه می شود .
ان الدعاء شفاء من کل داء .
دعا درمان هر دردیست .
درباره ی امیر المؤ منین علی (ع ) نقل شده که آن بزرگوار دعاء بود یعنی بسیار دعا و نیایش می کرد .
عن الصادق (ع ) قال : کان امیر المؤ منین (ع ) رجلا دعاء . 
دعاهای آن حضرت همانند خطبه هایش نشانه یی از نمونه های بلاغت عربیست ؛ مانند دعاهای مشهوری که به کمیل بن زیاد آموخت . این دعا محتوا معارف الهی و حقایق پر مغز دینیست که شایستگی آن را دارد تا برای هر فرد مسلمانی تابلو و برنامه عالی و صحیح دینی و تربیتی باشد .
درباره ی امام حسین (ع ) نقل شد که ، آن بزرگوار به هنگام حمله ی دشمن در عصر تاسوعا به قمر بنی هاشم فرمود : به سوی آنان برو ، و اگر توانستی، امشب را مهلت بگیر ، تا به نماز و استغفار و مناجات با پروردگارمان بپردازیم . خدا می داند که من به نماز و تلاوت قرآن و استغفار و مناجات با خدا علاقه ی شدید دارم . امام حسین (ع ) از لشکر عمر سعد مهلت گرفت ، اما نه به خاطر اینکه یک روز بیشتر زنده بماند و یا راه فرار یا چاره یی پیدا کند ، بلکه امام می خواست :
1 . یک شب از عمر باقی مانده اش را با معبود و معشوقش به راز و نیاز و مناجات بپردازد ، چنان که خودش این مطلب را بیان فرمود .
2 . به پیروانش بخصوص شیعیان بفهماند که در همه حال ، حتی در بحبوحه ی جنگ و سختی ها ، با قرآن همدم و ماءنوس باشند و از دعا و استغفار غفلت نورزند .
3 . صدای قرآن خواندن و استغفار و مناجاتش را به گوش لشکر دشمن برسانند که شاید دست از ضلالت و گمراهی بردارند . نقل می کنند که ، به واسطه ی این عمل امام ، در آن شب سی نفر از لشکر دشمن به سپاه امام پیوستند .
درباره ی امام سجاد (ع ) نقل شده که ، آن بزرگوار زین العابدین بود و این لقب را پیامبر اکرم (ص ) به او داده است .
امام سجاد (ع ) در دوران حکومت بنی امیه ، وقتی در بن بست واقع شد و نتوانست تبلیغ کند و حق را بگوید مبارزه ی خویش را در قالب :
1 . دعا و نیایش

2. گریه و شیون .
3 . برده داری و برده فروشی شروع می کند .
مجموع دعاهای امام سجاد (ع ) به نام صحیفه سجادیه معروف است که به آن :
1 . اخت القرآن .
2 . انجیل اهل البیت .
3 . زبور آل محمد .
لقب داده اند . در سال 1353 (ه ق ) مرجع فقید و مرحوم آیت الله العظمی مرعشی (ره ) نسخه یی از صحیفه ی سجادیه را برای علامه ی معاصر ، مؤ لف تفسیر طنطاوی (مفتی اسکندریه ) به قاهره فرستاد . وی پس از دریافت این هدیه ی گرانبها و ستایش فراوان از آن ، در پاسخ چنین نوشت :
این از بدبختی ماست که تاکنون بر اثر گرانبهای جاوید که از مواریث نبوت است ، دست نیافته بودیم ، من هر چه در آن می نگرم ، آن را از گفتار مخلوق برتر و از کلام خالق پایین تر می یابم .
حضرت امام خمینی (ره ) می فرماید :
شما اگر ادعیه ی امام سجاد و سایر ائمه را ملاحظه بفرمایید ، مشحون است از اینکه مردم را بسازند برای امری بالاتر از آنکه ، مردم عادی تصور می کنند (دعوت به توحید) (دعوت به اعراض از دنیا) . شیعه علاوه بر صحیفه ی سجادیه ، مصباح امتهجد شیخ طوسی و اقبال سید بن طاووس و مفاتیح محدث قمی و زادالمعاد علامه مجلسی دارد .
حضرت امام خمینی (ره ) در وصیتنامه ی سیاسی و الهی خویش می فرماید :
ما مفتخریم که ادعیه ی حیات بخش که او را قرآنصاعد می خوانند ، از ائمه ی معصومین ماست . ما به مناجات شعبانیه ی امامان و دعای عرفات حسین بن علی (علیهما السلام ) و صحیفه ی سجادیه ، این زبور آل محمد و صحیفه ی فاطمیه که کتاب الهام شده از جانب خداوند تعالی به زهرای مرضیه است ، از ما است .
پس مفاتیح از نظر امام ، کتاب اخلاق ، کارخانه ی انسان سازی و کلام صاعد است ، یعنی کلامی که از طرف بندگان به محضر مقدس خدا می رود؛ و قرآن کلام نازل است ، یعنی از طرف خدا بر بندگان نازل شده است ، از حجاب های نورانی و ظلمانی تنزل کرده است ، تا بالآخره قابل فهم شده و قابل دیدن و شنیدن شده است .
دعاهایی که از پیامبر (ص ) و اهل بیت آن حضرت (علیهم السلام ) وارد شده ، بهترین مکتب و مسلک تربیتی و سرمشق و الگو برای هر فرد مسلمان در زندگانی خواهد بود؛ مکتبی که نیروی ایمان و عقیده ی راسخ و روح سلحشوری و فداکاری و ایثار در راه حق و حقیقت را در انسان به وجود می آورد . رمز عبادت و پرستش حق را می شناساند و مزه ی مناجات و دلبستگی به خداوند را می چشاند و وظیفه شناسی و پیروی از دین و کسب عواملی که انسان را به خدا نزدیک می کند و رستگار و سعادتمند می سازد ، به بشر می آموزد و انسان را از تباهی ها و هواپرستی و بدعت های غلط دور می سازد . 
کلید سعادت - رحمت الله عرب نوکندی

امیرالمؤمنین(علیه السلام) فرمودند:
مَنْ وَجَدَ ماءً وَتُراباً فَافْتَقَرَ فَأَبْعَدَهُ اللهُ!
کسی که آب و زمین در اختیار داشته باشد و با این حال فقیر و نیازمند گردد از رحمت خدا بدور باد! (بحارالانوار، جلد 103، صفحه 65)

شرح کوتاه
از احادیث اسلامی این حقیقت به خوبی به دست می آید که مسلمانان و جهاد باید از تمام منابع مختلف: دامداری، کشاورزی منابع و معادن زیر زمینی، حرفه و صنعت و تجارت برای مبارزه با فقر استفاده کنند، حتی اگر ملتی تنها یکی از این سرمایه ها را در اختیار داشته باشد باید بوسیله این، خلاء اقتصادی خود را پر کند تا چه رسد به این که همه آنها را در اختیار داشته باشد; و اگر چنین نکند ملتی نفرین شده و دور از رحمت خدا و روح اسلام خواهد بود، نیاز به دیگران در هر صورت از نظر اسلام محکوم است.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی

حضرت امیر علیه السلام فرمود که پیامبر اکرم راجع به جهاد و فضیلت آن سخن گفت ، در این میان بانوئی به حضر عرض کرد : یا رسول الله پس سهم زنان چیست ؟
حضرت فرمود : آری زن از هنگام بارداری تا زایمان و سپس تا از شیر گرفتن طفل ، پاداشی مانند کسی کهدر راه خدا جهاد می کند برای اوست ، و اگر در این مدت از دنیا برود همانند شهید است 
اخلاق در خانواده و تربیت فرزند - محمد نجفی یزدی

امام سجاد علیه السلام به یکی از اصحاب خود فرمود : برای بچه دار شدن بگو :  رب لا تذرنی فردا و انت خیر الوارثین ، و اجعل لی من لدنک ولیا یرثنی فی حیاتی و یسغفر لی بعد موتی و اجعله خلفا سویا و لا تجعل للشیطان فیه نصیبا ، اللهم انی استغفرک و اتوب الیک انک انت الغفور الرحیم . 
یعنی خدایا مرا تنها مگذار و تو بهترین وارث هستی ، برای من از نزد خود کسی را قرار ده که از من ارث برد در حیاتم و استغفار کند برای من بعد

از مرگم ، و او را سالم قرار ده و برای شیطان در او نصیبی قرار مده ، بار خدایا از تو طلب آمرزش می کنم و به سوی تو بر می گردم ، توئی آمرزنده مهربان ، این دعا را هفتاد باز بخواند ، هر که این دعا را بسیار خواند ، خداوند آنچه امید دارد از مال و فرزند همراه با خیر دنیا و آخرت به وی خواهد داد خداوند می فرماید :
 استغفرا ربکم انه کان غفارا یرسل السماء علیکم مدرارا و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا . 
فرزند شایسته گل بهشتی است ، خود را محروم نکنید
 الولد الصالح ریحانه من ریاحین الجنة 
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : فرزند شایسته گلی از گلهای بهشت است . 
بارداری یکی از پدیده های مهم زندگی هر بانوئی است .
در روایات متعدد ، با بیانات گوناگون ، رهبران اسلامی کوشیده اند ، امت اسلامی را به ازدواج و تناسل و تولید مثل تشویق کنند ، و اینکه از نظر اسلامی زنی که باردار می شود و از آوردن بچه امتناع نمی کند ، بر آن زنی که باردار نمی شود و یا از آوردن بچه امتناع می کند ، ترجیح دارد که جای هیچگونه شک و تردیدی نیست ، و اصولا امتناع از بارداری بطور مطلق ، مخالف هدف مهم ازدواج و غریزه طبیعی انسان که مایل به بقاء و تولید مثل است می باشد .
اولاد از نعمتهای بزرگ خداوندی است ، که کانون گرم خانواده را صفائی دیگرمی بخشد و پدر و مادر را مصمم تر و پرنشاط می گرداند ، این آرزوی هر عروس و دامادی است که بر ثمره گلستان خانواده خود نگاه کنند و وجود سراسر لطف . محبتشان را ، نثار او کنند مردی بنام بکر ابن صالح گوید به ابو الحسن علیه السلام (حضرت رضا یا موسی ابن جعفر علیهاالسلام ) نوشتم که پنج سال است که از بچه دار شدن خودداری کرده ام زیرا خانواده ام بچه نمی خواهد و می گوید : بزرگ کردن ایشان بخاطر تنگدستی مشکل است ، شما چه می فرمائید : حضرت در جواب نامه مرقوم فرمود : بچه بخواه که خداوند به آنها روزی می دهد . 
وپیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : نسل خود را زیاد کنید که من به آن افتخار می کنم ، و یا فرمودند زنی بگیرید که بچه دار می شود و مانند آن ، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : فرزند بخواهید ، و از آن روگردان نباشید ، همانا فرزند روشنی چشم و (همچون ) گل (صفای ) دل است ، و بپرهیزید از ناتوانی و نازائی 
اخلاق در خانواده و تربیت فرزند - محمد نجفی یزدی

علت یا عللی که باعث می شود انسان روی به درگاه خداوند متعال آورد ، در افراد به حسب مرتبه ی ایمان و اعتقادشان متفاوت است ؛ عده یی خدا را می خوانند تا نیازهای مادی ایشان را بر آورد . این نیازها گاهی خیلی جزئی و ساده است و گاهی مهم و حیاتی . عده یی دیگر خدا را می خوانند ، تا در راه رسیدن به قرب الی الله سریع تر حرکت کنند و دعای آنان تنها برای رفع نیاز مادی نیست ، بلکه به خاطر عشق و علاقه ییست که به خداوند متعال دارند و خود دعاکردن برای آنان موضوعیت دارد .
امام صادق علیه السلام در این زمینه فرمود :
(ان ) العباد ثلاثة قوم عبدوا الله عزوجل خوفا فتلک عبادة العبید و قوم عبدوا الله تبارک و تعالی طلب الثواب فتلک عبادة الاءجرآه و قوم عبدوا الله عزوجل حبا له فتلک عبادة الاءحرار و هی افضل العبادة .   
عبادت کنندگان سه دسته اند :
1 . گروهی که خدای عزوجل را از ترس عبادت کنند؛ و این عبادت بردگان است .
2 . مردمی که خدای تبارک و تعالی را به طمع ثواب عبادت کنند؛ و این عبادت مزدوران (و سوداگران ) است .
3 . دسته یی که خدای عزوجل را برای دوستی اش عبادت کنند؛ و این عبادت آزادگان و بهترین عبادت است .
آیا اساسا نیازی به دعا هست ، و توجه به دعا ضروریست یا خیر ؟
اول اینکه : انسان در هر حال نیازمند و محتاج امداد و لطف الهیست ، و این نیازمندی قابل انکار نیست ؛ از طرفی هم ، انسان کمال طلب است و می خواهد نیازهایش را برطرف نماید ، بنابراین چون خود او به تنهایی نمی تواند موانع را از سر راه خویش بر دارد و نیازهایش را برطرف نماید ، بناچار به درگاه خداوند متعال که بی نیاز مطلق است روی می آورد .
دوم اینکه : دعا و درخواست از خدا ، عبادت است و یکی از صفات بندگان مقرب خدا تلقی می گردد و آنان که از دعا کردن امتناع می ورزند و حاضر نیستند در برابر خدای متعال سر تعظیم فرود آورند و نیازهای خوددعا وسیله ی اجابت است ، چنان که ابر وسیله ی باران ؛ یعنی همان طور که اگر ابر نباشد ، باران نخواهد بارید ، اگر دعا هم نباشد ، نتیجه یی که انسان می خواهد (رفع نیاز مادی و معنوی ) نخواهد بود .
در این روایت امام صادق (ع ) تصریح می فرمایند که دعا ، عطاست و تا دعا و طلب از خدا نباشد ، عنایات و فیوضات الهی شامل حال انسان نمی گردد .
چهارم اینکه : غفلت و فراموشی یاد خدا ، موجب انحراف ما در مسیر زندگی دنیا و ارتکاب زشتی ها می شود و دعا و نیایش مانع این غفلت و زشتی هاست : ان الصلوة تنهی عن الفحشاء و المنکر . امام علی (ع ) می فرماید :
ذکر الله راءس مال کل مؤ من و ربحه السلامة من الشیطان .
یاد خدا سرمایه ی هر مؤ منیست ، و سود آن ، سلامت از شیطان . 
پنجم آنکه : روح و روان آدمی با دعا و نیایش آرام می گیرد .
الا بذکر الله تطمئن القلوب . 
کلید سعادت - رحمت الله عرب نوکندی