حيات از اوصافي است كه انسان بدان وصف مي‏شود و زماني مي ‏توان به حقيقت حيات در زندگي انساني راه يافت كه قبل از آن به تعريف و شناخت صحيحي از انسان برسيم.

بسياري از انديشوران، انسان را در مقام تعريف به «حيوان ناطق» شناخته‏اند؛ اما تعريف انسان در فرهنگ قرآن بياني متفاوت دارد: ديگران انسان را يا زنده‏اي شناخته‏اند كه سخن مي‏گويد يا موجود جانداري كه كليات را ادراك مي‏كند؛ ولي قرآن انسان را «حي متأله» مي‏شناسد و مي‏شناساند نه حيوان ناطق.

در نگاه وحي، انسان آن موجود زنده‏اي است كه متألهانه به سر مي‏برد و حيات و زندگي او در تألّهش خلاصه مي‏شود و تألّه يعني اينكه انسان در عقايد، اخلاق، فقه، حقوق و ساير شئون خود موحّدانه بينديشد و موحدانه عمل كند، پس شخص غير متأله زنده نيست و از حقيقت حيات انساني بهره ندارد.

بر پايه (لِيُنذِرَ مَن كانَ حَيًّا ويَحِقَّ القَولُ عَلَي‏الكفِرين)( يس، آيه 70).قرآن تنها در انسان‏هاي زنده اثر مي‏كند، وگرنه كافران كه مرده‏اند مشمول قهر خداوندند. كافران از آنجا كه فاقد تألّه‏اند، از قرآن بهره ندارند، در نتيجه حيات انساني نيز ندارند.

امام مهدي (عج) موجود موعودصفحه 38

امام سجاد(علیه السلام) فرمود:
یا سَوْأَتاهُ لِمَنْ غَلَبَتْ إحْداتُهُ عَلَی عَشَراتِهِ!
ترجمه
اسفا بر آن کسی که آحادش بر عشراتش پیشی گیرد!

شرح کوتاه
قرآن مجید می گوید: «من جاء بالحسنة فله عشر امثالها و من جاء بالسیئة فلا یجزی الامثلها; آن کس که کار نیکی انجام دهد، ده برابر پاداش می گیرد; ولی کسی که گناهی مرتکب شود، فقط به همان مقدار کیفر می بیند».
با توجه به این آیه، تفسیر حدیث فوق روشن می شود:
بیچاره کسی که، اطاعت فرمان خدا را با آن همه پاداش عظیم رها کند و تن به گناه در دهد.

یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی

 و هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیامٍ وَ کانَ عَرْشُهُ عَلَی الْماءِ لِیبْلُوَکمْ أَیکمْ أَحْسَنُ عَمَلًا

او کسی است که آسمان ها و زمین را در شش روز(دوران) آفرید و عرش(حکومت) او بر آب قرار داشت، تا شما را بیازماید که کدام یک نیکوکارترید (سوره هود، آیه 7)

نکته ها

 آفرینش برای آزمایش است.
 آزمایش، برای جدا کردن خوبان از بدان است.
 امام صادق علیه السلام می فرماید: حُسن عمل، یعنی عملِ همراه علم، اخلاص و تقوی، نه عمل زیاد.

پیامها

1- توجّه به این که «آن چه داریم رزق الهی است نه ملک ما» بخشش را آسان می کند.هدف از آفرینش همۀ موجودات، رشد معنوی واختیاری انسان بوده است.
2- کیفیت عمل مهم است، نه کمیت آن.
3- آسمان و زمین برای کار نیک آفریده شده، نه برای کامیابی و لذّت طلبی و غافل بودن.

منبع: تفسیر نور، ج 4، ص23-تفسير مجمع‏البيان-تفسير نمونه، ج‏9، ص 24

آیت الله مجتهدی تهرانی(ره):

این زبان خیلی خطرناک است خطری که زبان دارد، هیچ یک از اعضا و جوارح انسان ندارند

صبح به صبح زبان آدم از اعضا و جوارح او احوالپرسی می کند
به پا می گویند حال شما چطوره
به چشم می گوید حال شما چطوره
به گوش می گوید حال شما چطوره
آنها هم به زبان جواب می دهند: حال ما خوب است اگر تو بگذاری
تو از کسی غیبت می کنی یه دروغ می گویی حال ما را میگیری!
ما دیگر حال عبادت نداریم ! تو پدر ما را درآوردی! تو ما را بدبخت می کنی تو با گفتن یک سخن ما را بیچاره می کنی!!

حضرت زهرا سلام الله علیها در جواب زنی که از طرف شوهرش سوال کرده بود که آیا من از شیعیان شما اهل بیت هستم یا نه؟ فرمودند:

اگر به آنچه ما اهل بیت دستور داده ایم عمل می کنی و از آنچه نهی کرده ایم دوری می کنی، تو از شیعیان ما هستی و الا خیر !…

و سپس فرمودند: شیعیان واقعی ما بهترین اهل بهشتند و آنان که اسم خود را شیعه گذاشته ولی در عمل چنان که ما می خواهیم نیستند و تنها در محبت و ارادت به ما با حقیقتند… اما در عین حال از دستورات و اوامر و نواهی ما تخلف کرده و #گناه می کنند، اینها هم بهشتی هستند،

ولی وقتی به بهشت وارد می شوند که پیش از آن از گناهانشان پاک شده باشند به اینصورت که عده ای از آنها در زندگی دنیا با انواع بلاها و فشارها و سختی ها روبرو شده و به این وسیله پاک می شوند و عده ای از آن ها که گناهانشان سنگین تر است،

در عرصه های مختلف قیامت با انواع سختیهای قیامت پاکسازی می شوند و عده ای که گناهانشان باز هم سنگین تر است در طبقه بالای جهنم (نه داخل آن) حرارت می بینند تا زمانی که بخاطر محبتی که به ما دارند آنان را از آن جا نجات داده و به حضور خود در بهشت ببریم.

تفسیرالامام العسکری ص ۲۴۸، تلخیص از مجله منتظران ج ۱۱