يهوديت تبليغ ندارد، زيرا يهوديان دين خود را نعمتى الهى مى دانند كه مخصوص نژاد بنى اسرائيل است. با اين وصف هر گاه كسى بخواهد يهودى شود بايد ذلتهاى اين قوم را به او تفهيم كرد تا اگر مرد اين ميدان نيست، پا در آن نگذارد. تحميل يهوديت به ندرت وجود داشته است. يهوديان معمولا مردم را به صهيونيسم دعوت مى كنند.
در اواخر قرن نوزدهم گروه بزرگى از يهوديان روسيه اخراج شدند. عده اى از آنان غرب اروپا ساكن شدند و گروهى هم به فلسطين رفتند و در مكانى نزديك درياى مديترانه ساكن شدند و نام صهيون را براى آنجا برگزيدند. فلسطين در آن شكوفايى دولت بنى اسرائيل در عصر داوود و سليمان (ع) مركز نظامى بوده است. اين نام همواره يادآور اقتدار آن قوم بوده و در كتابهاى انبياى متاءخر بسيار از آن ياد شده است.
در همان زمان، يهوديان اروپا و روسيه با ناديده گرفتن سنت انتظار، براى كسب استقلال و عزت برخاستند و صهيونيسم را
بنياد نهادند و به دنبال آن، خطرناك دانستند و مسلمانان را از همكارى با مهاجران بر حذر داشتند. مسلمانان هنگامى از عمق فاجعه آگاهى يافتند كه راه چاره بسته شده بود.
استكبار جهانى به سركردگى انگلستان و آمريكا به پشتيبانى همه جانبه برخاست. صهيونيستها با اتكا به آن حمايتها و با بهره بردارى از ضعف و زبونى رهبران كشورهاى اسلامى، موقعيت خود را محكم كردند و وضعى را پيش آورند كه اكنون با تلخكامى شاهد آن هستيم.
در نيم قرنى كه از تشكيل رژيم صهيونيستى مى گذرد، غاصبان فلسطين از هيچ جنايتى فروگذار نكرده اند و با شيوه هاى گوناگون به گسترش سلطه ظالمانه خود ادامه داده اند. همچنين آنان قطعنامه‌ها و بيانيه هاى مجامع بين المللى را به چيزى نگرفته اند. كسانى هم كه صلح طلبى صهيونيستها را باور كرده اند، در اندك زمانى به دورويى و ناجوانمردى آنان پى برده اند.

در آيات فوق روى اين مساله تكيه شده بود كه انسان بايد بنگرد تا كدامين ذخيره را از پيش براى فرداى قيامت خود فرستاده است” وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ” و در حقيقت سرمايه اصلى انسان در صحنه قيامت كارهايى است كه از پيش فرستاده، و گرنه غالبا كسى به فكر انسان نيست كه براى او چيزى بعد از مرگ او بفرستد، و يا اگر بفرستند ارزش زيادى ندارد.

لذا در حديثى از رسول خدا ص مى‏خوانيم كه فرمود در راه خدا انفاق كنيد هر چند به اندازه يك من خرما يا كمتر، و يا يك مشت و يا كمتر باشد و يا حتى به نيمى از يك دانه خرما! و اگر كسى آن را هم نيابد با سخنان پاكيزه دلهايى را شاد كند، چرا كه در قيامت هنگامى كه در پيشگاه خدا قرار مى‏گيريد به شما مى‏فرمايد آيا در باره تو چنين و چنان نكردم؟ آيا گوش و چشم در اختيارت قرار ندادم؟ آيا مال و فرزند به تو نبخشيدم؟ و بنده عرض مى‏كند: آرى، و در اينجا خداوند متعال مى‏گويد: پس نگاه كن ببين چه براى خود از قبل فرستاده‏اى؟ فينظر قدامه و خلفه و عن يمينه و عن شماله فلا يجد شيئا يقى به وجهه من النار!:” او نگاهى به پيش و پشت سر و طرف راست و چپ مى‏افكند چيزى نمى‏يابد كه بتواند با آن صورتش را از آتش دوزخ حفظ كند"!

ادامه »

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ (18/حشر)

وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ (19)

در اینجا روی سخن به مومنان است ومی فرماید:

” اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد از مخالفت خدا بپرهيزيد، و هر انسانى بايد بنگرد تا چه چيز را براى فرداى قيامت از پيش فرستاده است"؟ (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ)

سپس بار ديگر براى تاكيد مى‏افزايد:” از خدا بپرهيزيد كه خداوند از آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است” (وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ).

آرى تقوى و ترس از خداوند سبب مى‏شود كه انسان براى فرداى قيامت بينديشد، و اعمال خود را پاك و پاكيزه و خالص كند.

تكرار امر به تقوى، چنان كه گفتيم، براى تاكيد است، چرا كه انگيزه تمام اعمال صالح و پرهيز از گناه همين تقوى و خدا ترسى است.

تعبير به” غد” (فردا) اشاره به قيامت است چرا كه با توجه به مقياس عمر دنيا به سرعت فرا مى‏رسد، و ذكر آن به صورت نكره براى اهميت آن است.

تعبير به” نفس” (يك نفر) ممكن است در اينجا به معنى هر يك نفر بوده باشد، يعنى هر انسانى بايد به فكر فرداى خويش باشد، و بدون آنكه از ديگران انتظارى داشته باشد كه براى او كارى انجام دهند خودش تا در اين دنيا است آنچه را مى‏تواند از پيش بفرستد.

و خطاب” يا ايها الذين آمنوا” و” عموميت امر به تقوى” دليل بر عموميت مفهوم آيه است.

آيه بعد به دنبال دستور به تقوى و توجه به معاد، تاكيد بر ياد خدا كرده، چنين مى‏فرمايد:” همچون كسانى نباشيد كه خدا را فراموش كردند، و خدا نيز آنها را به خود فراموشى گرفتار كرد” (وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ).

اصولا خمير مايه تقوى دو چيز است: ياد خدا يعنى توجه به مراقبت دائمى اللَّه و حضور او در همه جا و همه حال، و توجه به دادگاه عدل خداوند و نامه اعمالى كه هيچ كار صغير و كبيرى وجود ندارد مگر اينكه در آن ثبت مى‏شود، و به همين دليل توجه به اين دو اصل (مبدأ و معاد) در سر لوحه برنامه‏ هاى تربيتى انبياء و اولياء قرار داشته، و تاثير آن در پاكسازى فرد و اجتماع كاملا چشمگير است.

ادامه »

 كمتر كسى است كه اين سؤال را از خود يا از ديگران نكرده باشد كه هدف از آفرينش ما چه بوده؟ همواره گروهى متولد مى‏شوند، گروهى از جهان مى ‏روند و براى هميشه خاموش مى‏شوند، مقصود از اين آمد و رفتها چيست؟

به راستى اگر ما انسانها روى اين كره خاكى زندگى نمى‏كرديم كجاى عالم خراب مى‏شد؟ و چه مشكلى به وجود مى‏آمد؟ آيا ما بايد بدانيم چرا                   آمديم و چرا مى‏رويم؟ و اگر بخواهيم از اين معنى آگاه شويم آيا قدرت داريم؟

و به دنبال اين سؤال، انبوهى از سؤالات ديگر فكر انسان را احاطه مى‏كند.

اين سؤال هر گاه از ناحيه ماديين مطرح شود ظاهرا هيچ پاسخى براى آن وجود ندارد، چرا كه ماده و طبيعت اصلا عقل و شعورى ندارد كه هدفى داشته باشد، به همين دليل آنها خود را از اين نظر آسوده كرده و معتقد به پوچى آفرينش و بى هدفى خلقتند! و چه زجرآور است كه انسان براى جزئيات زندگى خود اعم از تحصيل و كسب و كار، و درمان و بهداشت و ورزش، هدفهاى دقيق و برنامه‏هاى منظمى در نظر گيرد، ولى مجموعه زندگى را پوچ و بى هدف بداند؟! لذا جاى تعجب نيست كه گروهى از آنان هنگامى كه در اين مسائل مى‏انديشند از اين زندگى پوچ و بى هدف سير مى‏شوند و دست به انتحار مى‏زنند.

اما اين سؤال را هنگامى كه يك خداپرست از خود مى‏كند هرگز با بن بست روبرو نمى‏ شود زيرا از يك سو مى‏ داند خالق اين جهان حكيم است، حتما آفرينش او حكمتى داشته، هر چند ما از آن بيخبر باشيم، و از سوى ديگر هنگامى كه به جزء جزء اعضاء خود مى‏نگرد براى هر يك هدف و فلسفه‏ اى مى‏ يابد، نه تنها براى اعضايى همچون قلب و مغز و عروق و اعصاب، بلكه اعضايى همانند ناخن ها، مژه‏ ها، خطوط سر انگشتان، گودى كف دستها و پاها هر كدام فلسفه‏اى دارد كه امروز همگى شناخته شده است.

چقدر ساده ‏انديشى است كه ما براى همه اينها هدف قائل باشيم، ولى مجموع را بى هدف بدانيم! اين چه قضاوت ساده‏ لوحانه‏اى است كه ما براى هر يك از بناهاى يك شهر فلسفه ‏اى قائل شويم، اما براى تمام آن هيچ؟! آيا ممكن است مهندسى بناى عظيمى بسازد اطاقها، سالن‏ها، درها، دريچه‏ ها  حوض ها و باغچه ‏ها و دكورها هر كدام روى حساب و براى منظورى ساخته شده باشد، ولى مجموعه آن بناى عظيم هيچ هدفى را تعقيب نكند؟

اينها است كه به يك انسان خداپرست و مؤمن اطمينان مى‏دهد كه آفرينش او هدفى بس عظيم داشته، كه بايد بكوشد و با نيروى عقل و علم آن را بيابد.

عجيب است كه اين طرفداران پوچى خلقت در هر رشته ‏اى از علوم طبيعى وارد مى‏شوند براى تفسير پديده‏ هاى مختلف دنبال هدفى مى‏گردند، و تا هدف را نيابند آرام نمى‏نشينند، حتى حاضر نيستند وجود يك غده طبيعى كوچك را در گوشه‏اى از بدن بيكار بدانند، و براى پيدا كردن فلسفه وجوديش ممكن است سالها مطالعه و آزمايش كنند، اما وقتى به اصل آفرينش انسان مى‏رسند با صراحت مى‏ گويند هيچ هدفى ندارد! چه تناقض شگفت‏ آورى؟! به هر حال، ايمان به حكمت خداوند از يك سو، و توجه به فلسفه‏ هاى اجزاى وجود انسان از سوى ديگر، ما را مؤمن مى‏ سازد كه هدفى بزرگ از آفرينش انسان بوده است.

اكنون بايد به دنبال اين هدف بگرديم و تا آنجا كه در توان داريم آن را مشخص سازيم و در مسيرش گام برداريم.

توجه به چند مقدمه مى‏ تواند چراغها و نورافكن هايى بسازد كه اين مسير تاريك را براى ما روشن كند.

1- ما هميشه در كارهاى خود هدفى داريم كه اين هدف معمولا دفع كمبودها و نيازهاى ما است، حتى اگر به ديگرى خدمت مى‏كنيم يا دست گرفتارى را مى‏گيريم و از گرفتارى نجات مى‏بخشيم، و يا حتى ايثار و فداكارى مى‏كنيم، آنها نيز نوعى كمبود معنوى ما را بر طرف مى‏سازد، و نيازهاى مقدسى از ما را برآورده مى‏كند.                    

 و چون در مورد صفات و افعال خدا غالبا گرفتار مقايسه با خويش مى‏ شويم گاه ممكن است اين تصور به وجود آيه كه خداوند چه كمبودى داشت كه با خلقت ما مرتفع مى‏شد؟! و يا اگر در آيات فوق مى‏ خوانيم هدف آفرينش انسان عبادت است مى‏گوئيم او چه نيازى به عبادت ما دارد؟

در حالى كه اين طرز تفكرها ناشى از همان مقايسه صفات خالق و مخلوق و واجب و ممكن است.

ما به حكم اينكه وجودمان محدود است، براى رفع كمبودهايمان تلاش مى‏كنيم، و اعمالمان همه در اين مسير است، ولى در باره يك وجود نامحدود اين معنى امكان پذير نيست، بايد هدف افعال او را در غير وجود او جستجو كنيم.

او چشم ه‏اى است فياض و مبدئى است نعمت‏آفرين كه موجودات را در كنف حمايت خود مى‏گيرد، و آنها را پرورش داده، از نقص به كمال مى‏برد، و اين است هدف واقعى عبوديت و بندگى ما، و اين است فلسفه عبادات و نيايشهاى ما كه همگى كلاسهاى تربيت براى تكامل ما است.

به اين ترتيب نتيجه مى‏گيريم كه هدف آفرينش ما پيشرفت و تكامل هستى ما است.

اساسا اصل آفرينش، يك گام تكاملى عظيم است، يعنى چيزى را از عدم به وجود آوردن و از نيست هست كردن، و از صفر به مرحله عدد رساندن.

و بعد از اين گام تكاملى عظيم، مراحل ديگر تكامل شروع مى‏شود، و تمام برنامه‏هاى دينى و الهى در همين مسير است.

2- در اينجا سؤالى پيش مى‏آيد كه اگر هدف خلقت جود بر بندگان است، نه سود براى آفريدگار، و اين جود از طريق تكامل انسانها است، چرا اين خداوند جواد و كريم، از آغاز بندگان را كامل نيافريد، تا همگى در جوار قرب او جاى گيرند، و از بركات نزديكى به ذات پاكش بهره‏ ور شوند.

جواب اين سؤال روشن است، تكامل انسانى چيزى نيست كه بتوان آن را به” اجبار” آفريد، بلكه راه طولانى و درازى است كه انسانها بايد با پاى خود آن را طى كنند، و با اراده و تصميم و افعال اختيارى خويش، طرح آن را بريزند.

آيا اگر از كسى به اجبار و با زور سرنيزه مبلغ هنگفتى براى ساختن يك بيمارستان بگيرند اين عمل هيچ اثر اخلاقى و تكامل روحى براى او دارد؟

مسلما نه، اما اگر به اراده و ميل خويش، حتى يك ريال به چنين هدف مقدسى كمك كند به همان نسبت راه كمال اخلاقى را پيموده است.

از اين سخن چنين نتيجه مى‏ گيريم كه خداوند بايد با اوامر و تكاليف و برنامه‏ هاى تربيتى كه وسيله پيامبران او و نيروى عقل ابلاغ مى‏شود، اين مسير را براى ما مشخص كند، و ما با اختيار و اراده خويش اين راه را بپيمائيم.

3- باز در اينجا سؤال ديگرى مطرح است كه وقتى بعضى توضيحات بالا را مى‏شنوند مى‏گويند: بسيار خوب، هدف از آفرينش ما تكامل انسانى، يا به تعبير ديگر قرب به پروردگار و حركت وجودى ناقص به سوى وجودى بى نهايت كامل بوده است، ولى هدف از اين تكامل چيست؟

پاسخ اين سؤال نيز با اين جمله روشن مى‏شود كه تكامل، هدف نهايى و يا به تعبير ديگر” غاية الغايات” است.

توضيح اينكه: اگر از محصلى سؤال كنيم براى چه درس مى‏خوانى؟

مى‏گويد: براى اينكه به دانشگاه راه يابم.

باز اگر سؤال كنيم دانشگاه را براى چه مى‏خواهى؟ مى‏گويد: براى اينكه فى المثل دكتر يا مهندس لايقى شوم.

مى‏گوئيم: مدرك دكترا و مهندسى را براى چه مى‏خواهى؟ مى‏گويد:

براى اينكه فعاليت مثبتى كنم و هم درآمد خوبى داشته باشم.                     

 باز مى‏گوئيم: درآمد خوب را براى چه مى‏خواهى؟ مى‏گويد: براى اينكه زندگى آبرومند و مرفه ى داشته باشم.

سرانجام مى‏پرسيم زندگى مرفه و آبرومند براى چه مى‏خواهى؟

در اينجا مى‏ بينيم لحن سخن او عوض مى‏شود و مى‏گويد: خوب، براى اينكه زندگى مرفه و آبرومندى داشته باشم، يعنى همان پاسخ سابق را تكرار مى‏كند.

اين دليل بر آن است كه او به پاسخ نهايى، و به اصطلاح به” غاية الغايات” كار خويش رسيده كه ما وراى آن پاسخ ديگرى نيست، و هدف نهايى را تشكيل مى‏دهد. اين در مسائل زندگى مادى.

در زندگى معنوى نيز مطلب همين گونه است، وقتى گفته مى‏شود آمدن انبياء و نزول كتب آسمانى، و تكاليف و برنامه‏ هاى تربيتى براى چيست؟ مى‏ گوئيم:

براى تكامل انسانى و قرب به خدا.

و اگر سؤال كنند تكامل و قرب پروردگار براى چه منظورى است؟

مى‏گوئيم براى قرب به پروردگار! يعنى اين هدف نهايى است، و به تعبير ديگر ما همه چيز را براى تكامل و قرب به خدا مى‏ خواهيم اما قرب به خدا را براى خودش (يعنى براى قرب به پروردگار).

4- دگر بار سؤالى در اينجا مطرح مى‏شود كه در حديثى آمده است كه خداوند مى‏ فرمايد: كنت كنزا مخفيا فاحببت ان اعرف و خلقت الخلق لكى اعرف:” من گنجى پنهان بودم، دوست داشتم شناخته شوم، خلائق را آفريدم تا شناخته شوم".

اين حديث با آنچه گفتيد چه تناسبى دارد.

در پاسخ مى‏گوئيم: گذشته از اينكه اين حديث يك خبر واحد است و در مسائل عقيدتى خبر واحد كارساز نيست، مفهوم حديث اين است كه شناخت    خداوند براى خلق وسيله تكامل آنها است، يعنى من دوست داشتم كه فيض رحمتم همه جا را بگيرد، به همين جهت خلائق را آفريدم، و براى سير كمالى آنها، راه و رسم معرفتم را به آنان آموختم، چرا كه معرفت و شناخت من رمز تكامل آنها است.

آرى بندگان بايد ذات خداوند را كه منبع همه كمالات است بشناسند، خود را با كمالات او تطبيق دهند، و پرتوى از آن را در وجود خويش فراهم سازند، تا جرقه‏اى از آن صفات كمال و جلال در وجودشان بدرخشد كه تكامل و قرب به خدا جز از طريق تخلق به اخلاق او ممكن نيست، و اين تخلق فرع بر شناخت است (دقت كنيد).

5- با توجه به آنچه در فرازهاى بالا گفتيم به نتيجه‏ گيرى نهايى نزديك مى‏ شويم و مى‏ گوئيم عبادت و عبوديت خدا يعنى در مسير خواست او گام برداشتن، و روح و جان را به او سپردن، عشق او را در دل جاى دادن، و خود را به اخلاق او آراستن.

و اگر در آيات فوق” عبادت” به عنوان هدف نهايى آفرينش معرفى شده مفهومش همين است كه به تعبير ديگر به عنوان” تكامل انسانى” از آن ياد مى‏شود.

آرى انسان كامل همان بنده راستين خدا است!

جمله سوم

«اَللّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ؛ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی»

چنان که قبلاً بیان شد، “حجّت” بر دلیلی که به وسیله آن، بر طرف مقابل احتجاج می‌شود و سبب غلبه بر او می‌گردد، اطلاق می‌شود. چنان که در تفسیر آیه شریفه:
«قُلْ فَلِلّهِ الْحُجَّةُ الْبالِغَةُ». (سوره انعام، آیه ۱۴۹)
روایت شده است: روز قیامت بنده ای آورده می‌شود و به او گفته می‌شود: «هَلاّ عَمِلْتَ»؛ «چرا عمل نکردی؟ »
اگر بگوید نمی دانستم، به او گفته می‌شود: «هَلاّ تَعَلَّمْتَ»؛ «چرا نیاموختی؟ 
و این حجّت بالغه است، و همچنین به همه مخلوقات از موجودات نامرئی مثل جن و ملائکه و مخلوقاتی که فقط با چشم‌های مسلح به وسایلی مثل میکروسکوپ و تلسکوپ دیده می‌شوند و موجودات کوچک و بزرگی که با چشم دیده می‌شوند، حجّت گفته می‌شود؛ چون اوّلاً: به همه آنها و حرکات و نظاماتی که دارند، بر وجود خدا و وجود هدف در خلقت این عالم استدلال می‌شود.
فَفِی کُلِّ شَیْءٍ لَهُ آیَةٌ تَدُلُّ عَلی أَنَّهُ واحِدٌ
وَللّه ِِ فِی کُلِّ تَحْرِیکِهِ وَفِی کُلِّ تَسْکِینِهِ شاهِدٌ
و ثانیا: خدا بر هر کدام از بندگانش که بر حسب حکمت لازم باشد، به کل این عالم و اجزای آن احتجاج می‌نماید و به وسیله انسان هم بر خود انسان احتجاج می‌فرماید، چنان که در حدیث است:
«الصُّورَةُ الاِْنْسانِیَّةُ هِیَ أَکْبَرُ حُجَجِ اللّه ِ عَلی خَلْقِهِ». (صورت انسان، بزرگ ترین حجت خدا بر خلقش می‌باشد. تفسیر صافی، قسمت تفسیر سوره حمد.)
با این حال، اطلاق حجّت مثل امام، به طور مطلق بر ائمه معصومین علیهم السلام در احادیث و روایات و ادعیه و زیارات و کلمات علما و اشعار شعرای شیعه به حدّی شده است که وقتی به طور مطلق حجّت و امام گفته می‌شود، ائمه معصومین علیهم السلام از آن به ذهن متبادر می‌گردد و گاه هم از آن اعم از امام و نبی اراده می‌شود، چنان که در احادیثی که دلالت دارند بر اینکه زمین خالی از حجت نبوده و خالی از حجت نخواهد ماند، همین معنی مراد است.

مثل این حدیث که ثقة الاسلام کلینی قدس سره به سند خود از حضرت صادق علیه السلام روایت نموده است:
«قالَ: ما زالَتِ الاْءَرْضُ إِلاّ وَللّه ِِ فِیها حُجَّةٌ یَعْرِفُ الْحَلالَ وَالْحَرامَ وَیَدْعُوا النّاسَ إِلی سَبِیلِ اللّه ِ»؛
«زمین هیچ گاه نخواهد ماند مگر آنکه در آن از برای خدا حجتی است که حلال و حرام را می‌شناسد و مردم را به سوی راه خدا می‌خواند».
و در حدیث دیگر می‌فرماید:
«إِنَّ اللّه َ أَجَلَّ وَأَعْظَمَ مِنْ أَنْ یَتْرُکَ الاْءَرْضَ بِغَیْرِ إِمامٍ عادِلٍ»؛
«به تحقیق که خدا جلیل تر و عظیم تر است از اینکه زمین را بدون امام عادل بگذارد».
و نیز در کافی از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام روایت است که فرمود:
«اَللّهُمَّ إِنَّکَ لا تُخْلِی أَرْضَکَ مِنْ حُجَّةٍ لَکَ عَلی ما خَلْقِکَ»؛
«خدایا به تحقیق که تو خالی نمی گذاری زمینت را از حجتی از طرف تو بر خلقت».
و نیز از حضرت صادق علیه السلام روایت نموده است که فرمود:
«إِنَّ الاْءَرْضَ لا تَخْلُو إِلاّ وَفِیها إِمامٌ کَیْما إِنْ زادَ الْمُؤْمِنُونَ شَیْئا رَدَّهُمْ، وَإِنْ نَقَصُوا شَیْئا أَتَمُّوا لَهُمْ»؛
«به تحقیق که زمین خالی نخواهد ماند مگر آنکه در آن امامی باشد که اگر مؤمنین چیزی را در دین زیاد نمایند ایشان را برگرداند و اگر چیزی را کم
و اخبار معتبر در این معنی بسیار است، حتی در این احادیث است که: اگر در روی زمین باقی نماند مگر دو نفر، یکی از آنها حجت و امام بر دیگری خواهد بود. از جمله نصوصی که دلالت دارد بر اینکه زمین هیچ زمانی خالی از وجود حجت و امام نیست، این فقره از دعای ۴۷ صحیفه سجادیه است:
«اللّهُمَّ إِنَّکَ أَیَّدْتَ دِینَکَ فِی کُلِّ أَوانٍ بِإِمامٍ أَقَمْتَهُ عَلَما لِعِبادِکَ، وَمَنارا فِی بِلادِکَ بَعْدَ أَنْ وَصَلْتَ حَبْلَهُ بِحَبْلِکَ، وَجَعَلْتَهُ الذَّرِیعَةَ إِلی رِضْوانِکَ، وَافْتَرَضْتَ طاعَتَهُ وَحَذَّرْتَ مَعْصِیَتَهُ، وَأَمَرْتَ بِامْتِثَالِ أَوامِرِهِ، وَالاِْنْتِهاءِ عِنْدَ نَهْیِهِ، وَأَلاّ یَتَقَدَّمَهُ مُتَقَدِّمٌ، وَلا یَتَأَخَّرَ عَنْهُ مُتَأَخِّرٌ، فَهُوَ عِصْمَةُ اللاّآئِذِینَ، وَکَهْفُ الْمُؤْمِنِینَ وَعُرْوَةُ الْمُتَمَسِّکِینَ وَبَهآءُ الْعالَمِینَ»؛

ادامه »