روز هديه
عن اميرالمؤمنين علیه السلام قال: … اذا تلاقيتم فتصافحوا بالتسليم و تهابوا النعمة في هذا اليوم، و ليبلغ الحاضر الغائب، والشاهد الباين، وليعد الغني الفقير والقوي علي الضعيف امرني رسول الله (ص) بذلك.
اميرالمؤمنين علیه السلام (در خطبه روز عيد غدير) فرمود: وقتي كه به همديگر رسيديد همراه سلام، مصافحه كنيد، و در اين روز به يكديگر هديه بدهيد، اين سخنان را هر كه بود و شنيد، به آن كه نبود برساند، توانگر به سراغ مستمند برود، و قدرتمند به ياري ضعيف، پيامبر مرا به اين چيزها امر كرده است.
قلمرو حکومت امام زمان عج و مرکز آن
تردیدی نیست که حکومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف حکومتی جهانی است زیرا که او موعود همه بشریت و تحقق بخش آرزوهای همه انسان هاست. بنابراین آنچه از زیباییها و خوبیها در سایه حکومت او به وجود آید سراسر زمین را فرا خواهد گرفت. این حقیقتی است که روایات فراوان، شاهد آن است:
الف. روایات بسیاری که مضمون آن چنین است، مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف زمین را پر از عدل و داد میکند همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد. کلمه «زمین» (الارض) سرتاسر کره خاکی را در بر میگیرد و هیچ دلیلی وجود که معنی آن را به بخشی از زمین محدود کند.
ب. روایاتی که از تسلّط امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بر مناطق مختلف جهان خبر داده است که گستردگی و پراکندگی و اهمیت آن مناطق، حکایت از سلطه آن حضرت بر تمامی جهان دارد و معلوم میشود که نام بردن از شهرها و کشورها در روایات از باب نمونه و مثال بوده و میزان درک مخاطبان روایات در آن زمان نیز ملاحظه گردیده است.
در روایات مختلف از روم، چین، دیلم یا کوههای دیلم، ترک، سند، هند، قسطنطنیه، کابل شاه و خزر به عنوان مناطقی که امام مهدی بر آنها مسلط خواهد شد و آنها را فتح خواهد کرد نام برده شده است.
گفتنی است که در زمان ائمه علیهم السلام مناطق یاد شده بر بخشهای بسیار گسترده تری نسبت به زمان ما، گفته میشده است. برای مثال «روم» شامل همه اروپا و حتی قاره آمریکا می گردیده و مراد از چین همه شرق آسیا بوده که شامل ژاپن نیز میشود همانگونه که «هند»، پاکستان امروز را شامل بوده است.
شهر قسطنطنیه همان استانبول است که در جهان آن روز به عنوان مقاوم ترین شهرها و مناطق از آن یاد میشده و در واقع فتح آن یک پیروزی و موفقیت بزرگ شمرده میشده زیرا که یکی از راههای اصلی ورود به قاره اروپا بوده است.
خلاصه اینکه تسلّط امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بر مناطق حسّاس و مهم جهان حکایت از گستردگی جهانی فرمانروایی آن حضرت دارد.
ج. گذشته از روایات دسته اول و دسته دوّم، روایات متعددی در دست است که به روشنی از جهانی بودن حکومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف خبر میدهد.
در سخنی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده است که خداوند متعال فرموده است:
«… من دین خود را به دست آنها (پیشوایان دوازده گانه) بر همه آئینها پیروز میگردانم و به دست ایشان فرمان خود را (بر همه) چیره خواهم ساخت و به (قیام) آخرین آنها امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف سراسر زمین را از دشمنانم پاک خواهم کرد و او را بر مشرق و مغرب زمین فرمانروا خواهم گرداند… »
و امام باقر علیه السلام فرمود:
«اَلْقائِمُ مِنّا… یبْلُغُ سُلْطانَهُ الْمَشْرِقَ وَالْمَغْرِبَ وَ یظْهِرُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ دینَهُ عَلَی الدّینِ کُلِّهِ وَ لَوْکَرِهَ الْمُشْرِکُونَ… ؛
قائم علیه السلام از ما (خاندان پیامبر) است… (او کسی است که) فرمانروایی او مشرق و مغرب (عالم) را فرا خواهد گرفت و خداوند به دست او دین خود را بر همه ادیان غلبه میدهد اگر چه مشرکان را خوش نیاید. »
و اما مرکز حکومت جهانی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، شهر تاریخی کوفه است که در آن زمان وسعت زیادی خواهد یافت به گونه ای که شهر نجف را که در چند کیلومتری کوفه است شامل میشود و به همین دلیل است که در بعضی روایات، کوفه و در بعضی دیگر نجف به عنوان مرکز حکومت نام برده شده است.
امام صادق علیه السلام در ضمن روایتی طولانی فرمود:
«مرکز حکومت او (حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف) شهر کوفه خواهد بود و محل قضاوت او مسجد (بزرگ) کوفه. »
گفتنی است شهر کوفه از دیرزمان، مورد توجّه خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و محل زمامداری حضرت علی علیه السلام بوده است و مسجد مشهور آن یکی از چهار مسجد معروف جهان اسلام است که امام علی علیه السلام در آن نماز و خطبه میخوانده است و نیز در آن به امر قضاوت میپرداخته است و در نهایت در محراب همان مسجد به شهادت رسیده است.
نگین افرینش ( درسنامه دوره مقدماتی معارف مهدویت )
شكوه غدير در نگاه علي عليه السلام
پاره اي از خطبه غديريه كه درباره معرفي روز غدير و بيان عظمت و شكوه آن است، اشاره ميشود.
۱. روز غدير، عيد بزرگ:
«ان اللّه جمع لكم معشر المؤمنين، في هذا اليوم عيدين عظمين كبيرين».
هنگامي كه امام علیه السلام اين خطبه را ايراد فرمود، روز غدير مصادف با روز جمعه بوده است، به همين دليل تعبير به «عيدين» كرده و هر دو را به عظمت و بزرگي ياد كرده است. اين خود بهترين دليل بر «تعيّد» روز هجدهم ذو الحجة و برگزاري مراسم جشن و سرور و بزرگداشت آن است.
در عيد بودن #روز غدير، روايات متعددي از پيامبر (ص) و امامان شيعه (ع) به ما رسيده است، از جمله در روايتي از پيامبر (ص) ميخوانيم كه فرمود:
يوم غديرخم افضل اعياد امتي.
و در روايتي از امام صادق ميخوانيم كه فرمود:
انه يوم عيد و فرح و سرور.
و يا ميفرمايد:
اشرف و اعظم اعياد است.
نويسنده «الغدير»، از برخي بزرگان از دانشمندان اسلام چون ابو ريحان بيروني، ابن طلحه شافعي و ابن خلكان نقل ميكند
كه از اين روز با نام «عيد» ياد كرده اند.
۲. روز بيان اراده خدا و روز بلاغ:
«فانزل اللّه علي نبيه في يوم الدوح ما بيّن به عن ارادته في خلصائه وذوي اجتبائه وامره بالبلاغ…».
«واژه دوح»، جمع «دوحه» به معناي درختان بزرگ و تنومند است، اين بخش از خطبه در حقيقت بيانگر موقعيت جغرافياي تاريخي غدير است. امام (ع) ميفرمايد، آن روز زير درختان تنومند، آياتي نازل شد كه مبيّن اراده خدا براي بندگان خالص، مخلص و برگزيده اوست.
در آن روز كه هجدهم ذو الحجه بود جبرئيل فرود آمد و آيه يا ايها الرسول بلغ… را بر پيامبر (ص) نازل كرد، و آن حضرت را مأمور به تبليغ امري كرد كه بين خدا وپيامبر (ص) وجود داشت وآن ولايت علي (ع) است.
از جمله بلغ ما انزل اليك بخوبي روشن ميشود كه پيش از آن وليّ امر تعيين شده بود و آن روز تنها براي معرفي و ابلاغ بوده است.
۳ .غدير روز بزرگ، روز گشايش، روز تكامل :
«ان هذا يوم عظيم الشأن، فيه وقع الفرج ورفعت الدرج ووضحت الحجج».
عظمت اين روز بدان جهت است كه ظرف #ظهور #اراده الهي و زمان ابلاغ پيام الهي و آثار مترتب بر آن است؛ روزي است كه گشايش و فرج حاصل شد، چرا كه نگراني امت اسلام نسبت به زمان پس از پيامبر را برطرف كرد و بدانها اميد بخشيد؛ روزي كه نردبان تكامل افراشته شد و با طرح مسئله امامت و معرفي امام، دين به كمال لازم خود رسيد، روزي كه حجتها آشكار شد و بر همگان اتمام حجت گرديد.
۴ .روز پرده برداري از مقام امامت:
«هذا يوم الايضاح والافصاح عن المقام الصراح».
«افصاح» به معناي اظهار كردن و مرادف با «ايضاح» است، و صراحت به معناي خالص بودن چيزي از تعلقات است، و سخن صريح از همين باب است بدان جهت كه اظهار و تأويل ندارد. اما مقام صراح يعني جايگاه پاكي، پيراستگي، و منظور از آن مقام عصمت و امامت است كه در روز غدير از آن پرده برداري شد و امام براي همگان مشخص شد تا ديگر بهانه اي براي منافقان و دو رويان نباشد كه پيامبر (ص) به صراحت كسي را معرفي نكرده است.
غدير در بيان علامه جوادي
با حضرت علامہ، تا غدیر:
جریان #غدیر سرفصل «لقد وَصَّلنا لهمُ القول» است از یک سو «و أرسَلنا رُسُلَنا تَتری» است از سوی دیگر.
این ها سخنگویان #وحیاند. جریان غدیر اختصاصی به حضرت #علی_بن_ابیطالب (ع) ندارد بلکه روز #ولایت است. اینکه #مستحب است در این روز انسان بگوید خدای را شاکریم که ما را #متمسک به #حبل ولایت کرده است، اینکه در هنگام عقد #اخوت می گوییم که خدا ما را در سایه اعتقاد به ولایت علی بن ابیطالب و اهل بیت عصمت و طهارت (ع) از فوز خاص برخوردار بکن، همه اینها نشانه آن است که جریان غدیر مربوط به اصل امامت و ولایت است و هیچ اختصاصی به شخص علی بن ابیطالب(ع) ندارد.
مطلب بعدی آن است که چرا انسان باید نیازمند کسی باشد که کلام الهی را مستقیما می گیرد و به او می رساند؟ سرّش آن است که انسان را غیر از خدا نیافرید و غیر از خدا هم نمی تواند بپروراند. انسان یک موجودی است که هرگز نمی میرد، بلکه #مرگ را می میراند. این ها جزء معارف نو و تازه وحی قرآنی است. انسان است که مرگ را می میراند، نه مرگ، انسان را. انسان هرگز با مردن نمی پوسد، از پوست به درمی آید و وارد #برزخ می شود و وارد صحنه #قیامت می شود و وارد #بهشت می شود و «خالدین فیها ابدا» و هرگز مرگ به سراغ او نمی آید.
چنین انسان و چنین موجودی را باید فقط خدای او #هدایت و #راهنمایی کند.
از بیانات حکیمانہ ۍ حضرت #علامه_جوادی_آملی بہ مناسبت #عید_سعید_غدیر_خم
#کنگره_الغدیر، سال ۹۲
غدير در كلام علامه جوادي
با حضرت علامہ، تا غدیر:
خداى سبحان در سوره #مائده به رسول اكرم، صلّىاللَّه عليه و آله، مىفرمايد:
“يا أيّها الرسول بلّغ ما أنزل اليك من ربّك و إن لم تفعل فما بلّغت رسالته و اللّه يعصمك من النّاس”
گرچه پيامبر داراى مقام #نبوت نيز هست، ليكن در اين پيام آسمانى #رسالت او مطرح است. از اين رو با خطاب “يا أيّها النبى” آغاز نشد. گزينش عنوان “رسالت” از يك سو، مجهول آوردن فعل “أنزل” كه نشانه اهميت مطلب است از سوى ديگر و نيز انتخاب عنوان “ربّك” كه نشانه آن است كه تو عبد آن ربّى و او #مولاى تو است و تو بايد از او #اطاعت كنى، از سوى سوم، نشانه اهميت آن مطلب است.
رسالت رسول اقتضا دارد كه وى پيام خدا را بدرستى دريافت و #ابلاغ كند واگر اين پيام را به جوامع انسانى ابلاغ نكرد گويا هيچ كارى نكرده است. از اين رو به پيامبر، صلّىاللَّه عليه و آله، فرمود: اگر آنچه را از سوى پروردگارت بر تو نازل شده به مردم ابلاغ نكنى رسالت خدا را ابلاغ نكرده اى:
“و إن لم تفعل فما بلّغت رسالته".
مراد اين است كه اگر رسالت ولايت و #خلافت على عليه السلام، را ابلاغ نكردى، رسالتت را هرگز ايفا نكرده اى .
از بیانات حکیمانہ ۍ حضرت #علامه_جوادی_آملی بہ مناسبت #عید_سعید_غدیر_خم
برگرفته از سایت عاکفون