درباره اربعين، دسته‌اي از روايات استحباب زيارت اربعين را مي‌رسانند که به احتمال قوي، منظور زيارت بارگاه امام حسين علیه‌السلام در روز اربعين است؛ گرچه صرف خواندن زيارت اربعين هم احتمال ديگری است. در حقيقت، آموزه‌هاي نهفته در سيرۀ خود امام حسين علیه‌السلام و عاشورا قوي‌تر از آموزه‌هاي اربعين است. در هر حال، به دليل استحباب احتمالي زيارت بارگاه اباعبدالله علیه‌السلام در روز اربعين، در آن روزها اجتماع بزرگي با چند ويژگي پديد مي‌آيد که نخستين آنها محوريت تقوا در آن است. چنين اجتماعاتي تا حد زيادي مصونيت ايجاد مي‌کنند. فضاي مسجد مناسب با تيپ خاصي از آموزه‌ها و براي دگرگوني فرهنگي خاصي است؛ مثلاً برگزاري روضه در فرهنگ‌سراها و کافه‌ها دلچسب نيست. حتي گاهی انسان در نمازخانۀ مرتب و خوبي که در فضايي مدرن ساخته شده است، احساس غربت مي‌کند؛ اما در مسجدي ميان چندين مغازه، احساس راحتي دارد و فضايش را متناسب با معنويت مي‌بيند. حرکت زيارتي اربعين، فضايي معنوي و زير لواي تقوا و با قصد قربت مي‌آفريند و مي‌تواند حامل پيام‌هاي مثبت باشد.

  می‌توان با نگاه کارکردگرایانه به اربعین نگاه ‌کرد؛ به این معنا که بدون آن‌‌که تقدسی مازاد بر مأثورات دینی بر اربعین بار کنیم، اربعین می‌تواند ظرفیت‌هایی برای ما داشته باشد. بله، استحبابی درباره زیارت اربعین در روایات ذکر شده است که اگر منظور زیارت امام حسین علیه‌السلام در روز اربعین باشد، این امر می‌تواند مبنایی برای ما باشد. به همین ترتیب، دربارة پیاده‌روی بین نجف و کربلا ممکن است در آداب زیارت گفته شده باشد که قدم‌ها را آهسته بردار تا زیارت شما ثواب بیشتری داشته باشد. اگر این‌ها را بر زیارت امام حسین علیه‌السلام تطبیق دهیم، مسئله دیگری است.

 همواره آیین ها و ادیان مختلف با هدف همبستگی میان پیروان و هویت بخشی به جریان اجتماعی خود، ایامی را در سال مشخص کرده و پیروان خویش را ملزم به شرکت در این اجتماعات می کنند.

 یکی از پیامدهای اینگونه تجمعات، نمود جهانی و به نوعی تبلیغ آن جریان اجتماعی است که معمولا در جامعه  جهانی  تاثیر گذار است.

 بنا به فرموده امام عسکری(علیه السلام)؛ یکی از نشانه های مومن که در این روایت مقصود شیعه است  زیارت سیدالشهدا در روز اربعین می باشد         [ بحار الانوار،علامه مجلسی،ج۹۸،ص۳۴۸]

 زیارتی که با پای پیاده رفتنِ آن هم «موضوعیت» دارد. چرا که امام صادق علیه السلام به یکی از دوستان خود می‌فرماید: قبر حسین (علیه السلام) را زیارت کن و ترک مکن. پرسیدم: ثواب کسى که آن حضرت را زیارت کند چیست؟ حضرت فرمود: کسى که با پای پیاده به زیارت امام حسین (علیه السلام) برود خداوند به هر قدمى که بر    مى ‏دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو مى ‏فرماید و یک درجه مرتبه‏ اش را بالا مى ‏برد.[ کامل الزیارات،ابن قولویه،ص۱۳۴]

 ایشان در جای دیگری می فرمایند: کسی که به قصد زیارت امام حسین (علیه السلام) از منزلش خارج شود اگر پیاده باشد، خداوند بابت هر قدمی که برای زیارت  اباعبدالله بر می ‌دارد، یک حسنه      می نویسد و یک سیئه از او محو می ‌کند. وقتی که به حرم می ‌رسد، خداوند او را جزء صالحین برگزیده می ‌نویسد.  

 وقتی مناسک او تمام شد، خداوند نام او را جزء فائزین می‌نویسد.                  

وقتی می ‌خواهد بازگردد یک فرشتۀ الهی در مقابل او قرار می ‌گیرد و می ‌گوید: رسول خدا (صل الله علیه واله) به شما سلام می ‌رساند، و پیغام می ‌دهد (مژده می ‌دهد): عملت را از سر بگیر که تمام گناهان گذشته‌ات بخشیده شده است.
[ کامل الزیارات،ابن قولویه،ص 132 ]

 از جهتی جریان پیاده روی برای زیارت سیدالشهدا در روز اربعین سابقه ای تاریخی نیز دارد؛ 

 زیارت کربلا با پای پیاده در زمان «شیخ انصاری»رسم بوده است،‌ اما در برهه‌ ای از زمان به فراموشی سپرده می ‌شود که در نهایت توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا می ‌شود.ایشان آخرین بار در سال ۱۳۱۹ هجری با پای پیاده به زیارت حرم أباعبدالله حسین (علیه السلام) رفت.
  با اینکه زیارت سید‌الشهدا (علیه السلام) در اکثر برهه ‌های تاریخی به سختی انجام می ‌شد و جان زائران در خطر بود، اما با این وجود زائران، عاشقانه خطرات را به جان می ‌خریدند و به پابوسی امام حسین(علیه السلام) در روز اربعین نائل می ‌شدند.

مفصل ترین و طولانی ترین بحثی که در قران امده بحث توحید است.
تعهدی که توحید به فرد موحد یا جامعه موحد می دهد از حد فرمان های شخصی بالاتر است،
تعهدی که توحید به یک جامعه موحد میدهد شامل مهم ترین،کلی ترین ،بزرگ ترین ،اولین ترین واساسی ترین
مسائل یک جامعه است.
مثل حکومت، اقتصاد، روابط بین‌الملل، روابط با یکدیگر و امثال اینها مهم ترین حقوقی اساسی برای اداره و زندگی در جامعه است.
ما توحید را به صورت یک قطعه نامه که دارای مواردی است عرض می کنیم؛
اصل یک توحید: ( انسان حق ندارد هیچ کس یا هیچ چیز جز خدا را عبودیت کند)
طبق حدیث قدسی که در اصول کافی هم امده امام(علیه‌السلام): اطاعتی که از سوی خدا نباشد و اطاعت از مرکزی که از مرکز خدا الهام نگرفته باشد در حد شرک یا خود شرک است.

بخاطر اینکه اطاعت و عبودیت غیر از خدا منافی با اون هدفی که خدا انسان را بخاطر اون هدف افریده است.

منافی است با تکامل و تعالی انسان، با آزادی و وارستگی انسان که اون وارستگی مقدمه ای برای اوج گیری برای پرواز و رشد است، که اگر اون ازادی ها نباشد اسارت ها به جای ازادی پا گیر انسان است، که در این صورت نمی تواند اون اوجی که خدا برایش معین کرده است را بگیرد اطاعت غیر از خدا چنین افتی هست که انسان دچارش میشود.

عوامل اجتماعي

 3ـ عدم تربيت صحيح خانوادگى
پيامبر گرامى اسلام صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله فرمود:
«اياكم و خضراء الدّمن قيل يا رسول‏الله و ما خضراء الدَّمن قال: المرأة الحسناء فى منبت السُّوء.» [1]
از سبزه مزبله پرهيز كنيد. پرسيدند مزبله كدام است؟ فرمود: زن زيبارويى كه در خانواده‏اى پست و بد و فرومايه بار آمده است.
همچنين پيامبر گرامى اسلام صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله در معرفى بدترين زنان مى‏ فرمايد:
زن كثيف، لجباز و نافرمان كسى است كه، در ديد فاميل پست و بى مقدار، نسبت به شوهرش فخرفروش و در نظر خود عزيز، نسبت به شوهرش سركش، و با ديگران رام و تسليم، زنى كه در غياب شوهر خود را زينت دهد و در خصوص وى بى پيرايه باشد، از شوهر اطاعت نكند، فرمانش را نپذيرد، در خلوت نسبت به خواسته شوهر تمكين نكند، عذر شوهر را نپذيرد و از خطايش در نگذرد. [2]
[1] علامه محمدباقر مجلسى، پيشين، ج 103، ص 232.
[2] على مشكينى، ازدواج در اسلام، ترجمه احمد جنتى، صص 77ـ74.