يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ؛

اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد از (مخالفت) خدا بپرهيزيد و هر كس بايد بنگرد تا براى فردايش چه چيز از پيش فرستاده و از خدا بپرهيزيد كه خداوند از آنچه انجام مى‏ دهيد آگاه است! (سوره مبارکه حشر:18)

خودشناسی راهی برای خداشناسی است؛ دریچه ای برای شناخت خدا و عالم هستی و درک صحیح هدف آفرینش. امام می کوشد تا با ایجاد درک صحیح از انسان کامل، مردم را بدان سو هدایت کند. این انسان کامل باید در همه ابعاد به رشد و تعالی برسد: از خصوصیات و آداب و ویژگی های ظاهری گرفته تا رفتار با دیگران و جامعه پیرامون خود.

في‏ بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ ؛

 (اين چراغ پرفروغ) در خانه‏ هايى قرار دارد كه خداوند اذن فرموده ديوارهاى آن را بالا برند (تا از دستبرد شياطين و هوسبازان در امان باشد) خانه‏ هايى كه نام خدا در آنها برده مى‏ شود، و صبح و شام در آنها تسبيح او مى‏ گويند …(سوره مبارکه نور:36)

خانه محل آرامش است و خانواده علت آن.

این آرامش را در هیچ جای دیگری نمی توان یافت و همین است که سبب عروج روح و یاد خدا و سعادتمندی انسان ها می شود.

امام راهنمای ما به سوی آرامش و سعادت است؛ پس توصیه ها و روش های معصومان علیهم السلام در خصوص خانه و خانواده بهترین الگو برای رسیدن به این سعادت است.

حضرت امام رضا علیه السلام در برخورد با دیگران چه سبکی داشتند؟

اخلاق کریمانه ایشان چگونه بود؟
نوع برخورد و معاشرت پسندیده امام رضا علیه السلام به گونه ای بود که بدون استثنا در دلهای مردم نفوذ فراوان داشتند. همواره متبسم و خوش رو بودند و می فرمودند:
عربی علیه السلام می گریست و می خندید؛ علیکم یحیی علیه السلام می گریست و نمی خندید. سیره ی عیسی علیه السلام نیکوتر است.
امام در معاشرت نیکو، سرآمد و مثال زودتر بودند. ابراهیم بن عباس می گفت:
امام رضا علیه السلام با سخن هرگز به هیچ کس جفا نکرد و کلام کسی را نبرید تا مگر شخص از گفتن باز ایستد. حاجتی را که می توانست برآورده سازد، رد نمی کرد. پاهایش را دراز نمی کرد و هرگز روبه روی کسی که نشسته بود، تکیه نمی داد و هیچ کس از غلامان و خادمان خود را دشنام نمی داد. هرگز آب دهان بر زمین نمی افکند و در خنده اش قهقهه نمی زد؛ بلکه تبسم می نمود.

مردم به راحتی به حضور امام می رسیدند و خواست و سوال خویش را طرح می کردند؛ زیرا حضرت بعد از آن که از نماز و سجده ی خود فارغ می شدند، جلوس می کردند، مردم خدمتشان حاضر می شدند و احتیاجات خود را عرضه می داشتند.

امام با مردم بسیار نرم و آرام سخن می گفتند و درباره ی کسی سخن ناروا بر زبان نمی راندند. هر کس با وی صحبت می کرد، آن حضرت به سخنان او گوش می دادند و تا مطلب او تمام نمی شد، سخن او را قطع نمی کردند. این سفارش را به یاران خود می فرمودند:

« هر گاه با مردی حضوری خواستی سخن بگویی، او را با کنیه مخاطب قرار بده و هرگاه خواستی از کسی که غایب استسخن بگویی، او را با نامش عنوان کن».

 حضرت زهرا سلام الله عليها:

آن لحظه ای که زن در خانه خود می ماند و به امور زندگی و تربیت فرزند می پردازد، به خدا نزديک تر است.

بحار الانوار، ج۴۳ ص۹۲