حجت الاسلام زيبايي نژاد:
 اگر بپذيريم که تمدن اسلامي بر خانواده‌هاي سالم و پويا بنا مي‌شود، اهميت پرداختن به سلامت و پويايي خانواده را درک خواهيم کرد. اولاً بايد پيوندِ بين اعضاي خانواده محکم باشد. امروز ما با مشکل شکاف نسلي مواجهيم؛ يعني پدرها و مادرها نمي‌توانند ارزش‌ها را به نسل بعد منتقل کنند و اين نشان مي‌دهد که پيوند قوي در خانواده شکل نگرفته است. دوستي، رفاقت و مهرباني تحقق کارکردهاي اين پيوند، مثلاً انتقال ارزش‌ها، را آسان مي‌کند. دومين عنصر، لزوم عمل کردن والدين به دانسته‌هاي‌شان است. فرزندان از عمل والدين خود الگو مي‌گيرند. سومين عنصر، اهميت آموزش و تربيت است. چهارمین عنصر مال حلال و پنجمي استغفار و تضرع و دعاست. با استغفار فراوان مي‌توان به افزايش نعمت، پذيرفته‌شدن توبه و نيز وسيله قرار گرفتن فرزندان براي کمک به والدين رسيد.

کارکرد تولّي و تبرّي در تقويت پيوندهاي خانوادگی
خانواده‌اي که در مسير اهل ‌بيت علیهم‌السلام قرار مي‌گيرد، مي‌تواند از کارکرد تولّي و تبرّي در تقويت پيوندهايش بهره ببرد؛ يعني خانواده به هيئت مذهبي کوچکي تبديل مي‌شود که فضاي پايدارتري هم دارد. دليل اين‌که خانواده مهم‌ترين نهاد تربيتي است، مستمر بودن فضايش است. حال اگر فرهنگ اهل ‌بيت علیهم‌السلام در خانواده که داراي فضايي مستمر و حقيقي‌ترين نوع ارتباط بين اعضاست، وارد و حاکم شود، چقدر زيبا مي‌شود. افراد خانواده در عين حال که از هدايت و حمايت خانواده بهره‌مندند، تحت نظارت آن هم هستند؛ يعني پدري که دارد فرزندش را تنبيه مي‌کند، همان کسي است که ساعتي پيش، لقمه در دهان همين فرزند مي‌گذاشت و اين با کار معلمي که نصيحت مي‌کند، تفاوت دارد. اين حالت به دليل تعلق عاطفي والدين به فرزند است و در واقع، آن‌ها حيثيت خود را حيثيت فرزندشان مي‌دانند. اگر خانواده با اين ظرفيت تربيتي و عاطفي‌اش، به ائمه علیهم‌السلام پيوند بخورد، از محبت اهل ‌بيت علیهم‌السلام لبريز و عاطفۀ مثبتش تقويت مي‌شود.

حجت الاسلام زيبايي نژاد رئيس مركز تحقيقات زنان:

با توسعۀ شبکۀ امام حسين علیه‌السلام حتي مي‌توان بيش از شبکۀ اسلام، غيرمسلمانان را جذب کرد. تعدادي از استادان عربستاني مي‌گفتند که در آمريکا، مسيحي‌ها هم در تک‌درس‌هاي حوزۀ علميه شرکت مي‌کنند و برخي از آن‌ها پاي ثابت عزاداري‌هاي دهۀ محرم و صفر هستند. اين‌ها ظرفيت ما هستند. اگر شبکۀ امام حسين علیه‌السلام را در دنيا پخش کنيم و در طول سال، دربارۀ چنين شخصيتي پيام بدهيم، بسياري از اين‌ها و بسياري از افرادي که دربارۀ اسلام چيزي نشنيده‌اند، مسلمان مي‌شوند؛ گرچه امروزه اسلام بسيار گسترش پيدا کرده و حتي در کشوري مثل روسيه هم تمايل به اسلام وجود دارد، اما نبايد اجازه داد که وهابي‌ها از اين ظرفيت استفاده کنند و براي حاکميت ما مزاحمت ايجاد نمایند. شيعيان منطقي‌تر و عاطفي‌تر هستند و اين فرصتي براي ماست.

مفهوم  (عواطف)
«عاطفت» در لغت به معنای مهربانی، خویشی و قرابت است. در «منتهی الارب» عاطف به معنای «آهوکه گردن کج کند وقت نشستن» و معنای دیگر آن را «چادر» بیان می کند.
بسیاری از رفتار و اعمال انسان و حتی می توان گفت تمامی اعمال انسان ها برخاسته از عواطف و انفعالات آن هـاست. اگر انسان ها دارای عقل و ادراک فراوان بودند و مغز آن ها مرکز دریافت های عمیق علمی و نظری بود ولی از عواطف و غرایز بی بهره بودند هرگز فعّالیّتی از آن ها سر نمی زد. روان شناسان می گویند:
«عواطف موتور اصلی حرکت و فعّالیّت مادام العمر در انسان بوده و نوع و شدّت و ضعف آن تأثیر خاصی در زندگی فرد اجتماعی دارد وکلید سعادت و شقاوت انسان را باید در سلامت و عدم سلامت عاطفی او جستجوکرد.»1
گفتنی است که عواطف بر قضاوت های عقل تأثیر می گذارند و این تأثیر پذیری هم در مردان و هم در زنان مشاهده می شود ولی چون زنان کانون عواطف و احساسات هستند به طور طبیعی تأثیر پذیری بیش تری نسبت به مردان خواهند داشت.
خانم لمبروزو عوامل مختلفی راکه در جهت سیر تعقّل زن تأثیرگذاشته و نافذ هستند بیان می کند:
«عواملی مثل محبّت، اسلوب روزانه (مُد)، عزت نفس و فعّالیّت ممکن است تغییراتی عمیق در سیر تعقّل زن ایجادکنند.»
به عبارت روشن تر این روان شناس معتقد است که اگرچه عشق و علاقه به علوم نظری و انتزاعی در سرشت و طبیعت زن وجود ندارد ولیاستعداد کافی برای فراگیری این علوم در وی موجود است و اگر عواملی همچون عشق به دیگران و فضای موجود در جامعه و نیاز اجتماع محرّک او در آموزش این علوم شوند با توجّه به تأثیر عواطف و انفعالات در سیر تعقّل او به سوی این علوم جلب شده وتوفیق نیز خواهد یافت.
روان شناسی زن در نهج البلاغه - مریم معین الاسلام

عقل در لغت به معنای خِرَد، دانش و دریافت است و یا دریافت صفات اشیاء ازحسن و قبح وکمال و نقصان و خیر و شر با علم به مطلق اموربه سبب قولی که ممیّز قبیح ازحَسن است و…
در لغت نامه دهخدا حدود 30 نوع عقل ذکر شده است از جمله عقل اول (اعلی)، عقل الهی، عقل انسانی، عقل هیولانی، بالقوه، مستفاد (مضاعف) عقل بالملکه، عقل متأثر و…
در میان انواع عقل به تعریف دو موردکه در رابطه با بحث مورد نظر ماست می پردازیم. درکتب لغت عقل نظری را این گونه تعریف می کنند:
«عقل نظری؛ قوّه ی عالمه است در انسان و آن یکی از دو قوه ی اوست در برابر عقل عملی. و کسانی که نفس را جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء می دانند عقل نظری را به سه مرحله ی عقل هیولانی، و عقل بالملکه و عقل بالفعل تقسیم کرده اند. و مرحله ی دیگری نیز به آن افزوده اند که عقل بالمستفاد است و آن مرحله ای است که از مرحله ی هیولانی و بلکه بالفعل گذشته به مرحله ای رسیده باشد که برای حصول و حضور معلومات و استحضار امور نیازی به توجه و التفات نداشته باشد بلکه تمام نظریّات بالفعل نزد او حاصل باشد.»
بنابراین عقل نظری عبارت است از قوّه ی ادراک و فهم و تدبر انسانی در امور مختلف. و عقل عملی ازنظر علماء لغت عبارت است از:
«قؤه ی محرّکه ی عمل است در انسان و حیوان. در مقابل عقل نظری عقل عملی دارای مراتبی است که عبارت از تجلیه و تخلیه و فناء فی الله باشد.»
در فرهنگ فارسی «معین» عقل انسانی قوه ای از قوای نفسانی تعریف شده است که فعل انسان و تفکّر و تدبّر و نطق و تمییز و ایجاد صنایع را در بر می گیرد.

روان شناسان بر این باور هستندکه شخصیّت انسان ترکیبی از تأثیرات و روابط متقابل عقل و قلب و بدن است و شخصیت هرکس با وحدت این سه بعد، هویت واحدی پیدا می کند. آنان معتقدندکه انسان با قوّه ی عقل و فکر و به کمک حواس ظاهری خود به جهان خارج از ذهن آگاه و آشنا می شود. نظریه پردازان قلب راکه کانون عواطف و انفعالات است ثلث دیگر شخصیت انسان می دانند و برخی از مکاتب روانکاوری نیز عواطف و انفعالات را کلید روان شناسی خوانده اند.  از سوی دیگر معتقدند که بدن بعد فیزیکی و ابزاری شخصیّت انسان بوده وکانون غرایز و تمایلات غریزی و نیازهای جسمانی اوست.
به هر حال انسان کامل از نظر علم روان شناسی کسی است که خوب می اندیشد و احساس و عواطف قوی داشته و نیازهای جسمانی خود را به خوبی بر آورده ساخته و در عمل موفق باشد.
برخی می نویسند:
«عقل و تعقل عبارت است از آن فعّالیّت مغزی که با قوانین واصول تثبیت شده از قضایای روشن و ساده نتایج مطلوب را به دست آورد وفعّالیّت عقلانی عبارت است از دقیق اندیشیدن در انتخاب وسایل برای وصول به هدفهای مطلوب.»
البتّه برای رسیدن به هدف ها از طریق استنتاج یا انتخاب قضایا و بدون توجه به ارزش های موجود در اهداف از عقل نظری استفاده می شودکه منطق صوری و ریاضی از جلوه های آن است. در عقل نظری محض، ارزش ها و واقعیّات فی نفسه مطرح نبوده و تنها چیدن واحدهایی که صحیح فرض شده است درکنار یکدیگر و نتیجه گیری از آن ها مورد نظر است امّا عقل عملی هر یک از نیروهای فعال درون بشری را هماهنگ می سازد تا همه ی آن ها در وصول به واقعیّات و بایستگی ها و شایستگی ها حرکت کنند. در عقل عملی آن چه مهم است، ارزش ها و واقعیت های موجود است نه استدلال های خشک.
روان شناسی زن در نهج البلاغه - مریم معین الاسلام