یکی از منابع غنی سلوک نهج البلاغه است.سیر و سلوک نهج البلاغه ای خیلی لذت بخش است، بلیغ و عمیق بوده و مباحث بسیار سنگینی دارد….

بخش اول مبحث عرفان در نهج البلاغه در این بخش ارائه می شود:

• مصرف آب سرد در شروع افطار: یکی از عادات غذایی غلط روزه داران این است که به دلیل تشنگی زیاد افطار را با آب سرد یا نوشیدنی های سرد شروع می کنند که توصیه می شود افطار را با نوشیدنی های گرم و یا آب ولرم، چای کمرنگ و شیر گرم آغاز کنند. پس از آن می توانند از خرما یا کشمش استفاده کنند، زیرا این دو سبب کنترل اشتها می شود و از پرخوری به هنگام افطار جلوگیری می کنند. علاوه بر آن مصرف خرما در ماه مبارک در تنظیم قند خون بسیار مفید است. توصیه می شود در وعده افطار و سحر حتی المقدور 3-5 عدد خرما (به جای قند همراه چای کم رنگ) مصرف شود( خرما منبع خوبی از مواد مغذی، قند، قیبر و پتاسیم است). از مصرف بیش از حد خرما نیز مانند سایر شیرینی ها پرهیز شود.
• پرخوری در افطار: در وعده های سحر و افطار از پرخوری اجتناب کنید و تا حد امکان به جای مصرف انواع شیرینی ها مانند زولبیا و بامیه که فقط حاوی انرژی و فاقد مواد مغذی( ویتامین ها و مواد معدنی) است، از مواد غذایی طبیعی شیرین مانند خرما، کشمش و انواع میوه استفاده شود. افراط در مصرف انواع شیرینی به هنگام افطار چاقی و اضافه وزن را به دنبال خواهد داشت.

كَلاَّ إِذا بَلَغَتِ التَّراقِيَ (26)
وَ قيلَ مَنْ راقٍ (27)
وَ ظَنَّ أَنَّهُ الْفِراقُ (28)
وَ الْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ (29)
إِلى‏ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَساقُ (30)

این چنین نیست[که می پندارید]، هنگامی که جان به گلوگاه رسد؛

و [کسان بیمار] گویند:درمان کننده ی این بیمار کیست؟

و [بیمار] یقین می کند[ که با رسیدن جان به گلوگاه] زمان جدایی [از دنیا و ثروت و زن و فرزند] فرا رسیده است؛

و ]از سختی جان کندن] ساق به ساق به هم می پیچد؛

آن روز، روز سوق و مسیر به سوی پروردگار توست.(سوره قیامت)

توضیح:

مرگ آغاز مشاهده ی سزای اعمال است. از این رو مرگ کافران و فاجران با ومنان تفاوت دارد. گروه اول با مشاهده ی فرشته ی مرگ، به وحشت فرو می روند که اکنون زمان جدایی از دلبستگی هایشان فرا رسیده است. فرشتگان قبض روح با اهانت و تحقیر بر صورتشان سیلی می زنند که جان های خویش را بیرون آورده و خود را برای غذایی خوارکننده آماده سازید.(انعام،92). این آیات نیز از سختی جان کندن آنان و ناکارآمدی قدرت های پوچ خیالی در آن لحظه حکایت می کند.

حدیث: امام سجاد علیه السلام:

« والله إن القبر لروضة من ریاض الجنة أو حفرة من حفر النار: به خدا سوگند! قبر یا باغی از باغ های بهشت است و یا چاهی از چاه های سوزان دوزخ».

برخی آداب تلاوت قرآن

3- تدبر

«كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْباب»

این کتاب پر برکتی است که آن را بر تو نازل کرده ایم تا آیاتش را تدبر کنند و خردمندان متذکر شوند.(ص:29)

توضیح:

در این آیه هدف از نزول قرآن، تدبر در آیاتش بیان شده است. تدبر در قرآن به معنای اندیشیدن در اهداف و مقاصدی است که آیات به آن اشاره دارد. چنانچه اگر شخصی به گنجینه ی از طلا و جواهر گرانبها دست یابد، ولی تنها به مشاهده و شمارش مقدار آن بسنده کند و اندوخته ای برندارد. قرآن کریم در آیه 24 سوره محمد، عدم تدبر در آیات را نشانهی قفل شدن قلب ها و غفلت دانسته است. متاسفانه برخی از مسلمانان به آداب مقدماتی چون تجوید، زیبایی صوت و …بیشتر از ادب نهایی و غایی تلاوت اهمیت می دهند و به تعبیری با وجود فراگیری مقدمات بایسته ی تلاوت، خود را در آن مرحله متوقف نموده اند.

حدیث:

امیر المومنین علیه السلام: « لا خیر فی قراءة لا تدبر فیها: قرائتی که در آن تدبر نباشد خیری در آن نیست».

چرا خارج شدن از “دایره ی راحتی” دشوار است؟

قسمت دوم

 در ادامه ٥ چالش بزرگ در مسیر خروج از دایره راحتی را که فرا گرفته ام برای شما میگویم:

1️⃣ اولین چالش “تایید دیگران” است.

?معمولا وقتی خارج از منطقه ی امن رفتار می کنید حس"غیر طبیعی بودن” به ما دست می دهد .
حالتی را تصور کنید که یک جوان کارآفرین می خواهد ایده ش را در یک جلسه به سرمایه گذاران که معمولا مسن و با تجربه هستند ارائه کند
احتمالا برای این مسئله “صدای خود را بلندتر می کند” تا حالت طبیعی بودن و تایید دیگران را بدست اورد.

2️⃣ دومین چالش “شایستگی و صلاحیت ” است.

?گاهی اوقات ممکن است احساس کنید لیاقت ندارید و علاوه بر این عرضه ی کافی را ندارید! خواه صحبت کردن یا سخنرانی در یک گردهمایی باشد یا ارائه کردن یک ایده نزد شخص یا اشخاصی باشد و تمام این ها بوجود آورنده ی حس “عدم لیاقت ” است.

3️⃣ سومین چالش “آزاردهنده بودن و سخت بودن انجام آن کار ” است.

موقعی که می خواهید برای اولین بار خارج از منطقه ای امن عملی را انجام دهید معمولا احساس آزاردهنده بودن به شما دست می دهد.
برای مثال: یک شخص درونگرا موقعی که میخواهد ارتباطاتی ایجاد کند و حتی صحبت هایی کوتاه داشته باشد حس عمیق ترسناک بودن را تجربه خواهد کرد.

4️⃣ چهارمین چالش “ترس از مورد پسند بودن” است.

ما نگران این هستیم که مردم این ورژن (نسخه) جدید از ما را دوست نداشته باشند چون خارج از دایره راحتی مان قدم برداشته ایم!
یک مثال شاخص در تحقیقات خودم مشاهده کرده ام این است که یک کارمند ناامید که به شدت با یک تردید مواجه شده شد که زندگی او را بهم زده بود ، می خواست به شخصی ابراز علاقه کند اما بیم داشت که مبادا مورد پسند شخص مقابل قرار نگیرد.

5️⃣ پنجمین چالش “بحث اخلاقی” است.

بعضی وقت ها مردم نگرانی هایی برحق در مورد رفتار هایی که انجام مى دهند دارند برای مثال موقعی که اخبار بدی یا مسئله حساسی را به شخصی می گویند یا تصمیم به اخراج یک کارمند می گیرند!

البته تعداد کمی از ما همه این پنج چالش را بصورت همزمان در مواقعی خارج از دایره راحتی مان رفتار می کنیم؛ تجربه می کنیم.
اما حتی یکی از این مورد ها هم مى تواند کار را سخت کند.در ضمن اکثر آدم ها چنین تجاربی را داشته اند و مطمئناً در این زمینه تنها نیستید!

? نوشته: دکتر Andy Molinsky استاد “مدیریت بین المللی” و “رفتار سازمانی” از دانشگاه براندیس
? ترجمه: بهزاد اندیشمند
? مركز مشاوره دانشگاه تهران