در اسلام هيچ کمالی مشروط به مرد بودن نيست و زن بودن مانع هيچ کمالی نيست

 کمال در فراگيری علم است …

 عظمت زن؛ مثل عظمت مرد، در گروِ شناخت عظمت انسان است، چون بين زن و مرد در انسانيّت انسان، فرقی نيست. محور اصلی انسانيّت به روح اوست، انسان در بدن، با بسياري از حيوانات شريک است و اين شرکتِ بدنی انسان با حيوانات، باعث می ‌شود که رفتار های انساني را در حد تعديل شده، انجام بدهد و قرآن کريم آن بخش‌هاي مادي بدني را، مشترک بين انسان و دام می ‌داند. غذاهاي مادي را مي‌گويند: (مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُمْ)، (كُلُوا وَ ارْعَوْا أَنْعامَكُمْ) و مانند آن.

 اما قسمت مهم انسانيّتِ انسان به روح اوست که در اين بخش، انسان با فرشتگان مشترکات فراواني دارد و ديگر مشکلات اين بخش را نبايد از آزمايشگاه موش و امثال موش، توقع داشت. آن قسمتي که مربوط به کرامت است، مربوط به روح انسان است. حرف اسلام اين نيست که ما زن داريم و مرد داريم، اينها مساوي هم‌ هستند، حرف اسلام اين است که هويّت انسان به روح اوست، يک؛ روح مجرّد است، دو؛ موجود مجرّد نه مذکر است نه مؤنث، نه زن است و نه مرد؛ سه. زن و مرد خود را در محور روح که بينديشند و بيازمايند، می ‌بينند تفاوتی ندارند.

 يک سلسله تغاير اوصافی است که در حد يک تغاير صنفی است و نه بيش از آن که اين همه برای روابط صحيح زندگي است، و گرنه در اسلام هيچ کمالی مشروط به مرد بودن نيست و زن بودن مانع هيچ کمالي نيست. کمال در فراگيری علم است، در تقرّب به خداست، در فرشته ‌خوی شدن است، در اوصاف برجسته داشتن است. شما يک نمونه پيدا نمي‌کنيد که اسلام بگويد اين کمال، براي مرد است، برای زن نيست، مسئله جهاد و امثال جهاد، اگر مطرح است، يک کار بدني است؛ اما اصل مبارزه با استکبار و صهيونيسم و مانند آن، اين مشترک بين زن و مرد است و اگر مسئله مرجعيّت و مانند آن است بر فرض تماميّت اين تفکيک، مرجعيّت يا امامت يا رسالت، اينها کمالات اجرايی است. مشترک بين نبوت، رسالت، امامت، خلافت، آن مقام والای ولايت است که اين ولايت مشترک بين زن و مرد است. اگر مريم (سَلامُ الله عَلَيْها) جزء اوليای الهي است، از همين قبيل است و اگر فاطمه زهرا (صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ سَلامُهُ عَلَيْها‏) جزء برجسته‌ترين اولياي الهي است، از اين قبيل است و اگر ساير زنان نامدار و نامور جهان اسلام به مقام والایی بار يافتند، از همين قبيل است.

 آن ريشه اصلی کمال نبوت و رسالت و امامت و خلافت، مقام ولايت است، اين ولايت مشترک بين زن و مرد است. هيچ دليلی نيست که زن به مقام ولايت نمی ‌رسد؛ نه ولايت اجرايی، ولايت «وَليُ الله» شدن، به قُرب الهی بار يافتن و مانند آن است.

 (پیام به بین المللی زنان و زندگی شهری ۹۵/۰۹/۲۲ آیت اللّه جوادی آملی)