۱۱. و مااَحْصاهُ عِلْمُهُ؛ و آنچه را دانشش شماره کرده.

«عدّ» یعنی شمردن و «احصاء» یعنی شمردن با دقت، به گونه ای که هیچ چیز از قلم نیافتد. خداوند متعال همه چیز را دقیق می‌داند؛ حتی شماره تعداد نفس‌هایی که موجودات کشیده یا می‌کشند. در سوره مریم، آیه ۸۴ می‌خوانیم:
فَلا تَعْجَلْ عَلَیْهِمْ إِنَّما نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا؛

پس بر [عذاب] آنان عجله مکن. ما حساب آن‌ها [و روز و ساعت و اعمال و حتّی نفس زدن آنان] را شماره می‌کنیم [تا موعدشان فرا رسد].
امام صادق علیه السلام فرمود:
روزهای عمر انسان را پدر و مادر او نیز می‌توانند بشمارند؛ پس مراد از «نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا» این است که ما شماره نفَس‌های آنان را نیز می‌دانیم. [۱]
در سوره مریم، آیه ۹۴ نیز آمده است:
قَدْ أَحْصاهُمْ وَ عَدَّهُمْ عَدًّا؛
قطعاً خداوند، همه آنان را حساب کرده و با دقّت شمرده است.
بنابراین آمار دقیق همه اجزای هستی به دست اوست. و علم خداوند، تنها به کلیّات احاطه ندارد، بلکه جزئیّات را هم می‌داند.
—————
[۱]: کافی، ج۳، ص۲۵۹