معنای دحو الارض
روز بيست و پنجم ذي قعده هم زمان با “دَحْوُ الاَرْض ” (گسترش يافتن زمين) است. در شب اين روز نيز طبق روايتي از امام هشتم عليه السلام ولادت حضرت ابراهيم عليه السلام و حضرت عيسي عليه السلام واقع شده است.
همچنين اين روز به عنوان روز قيام امام زمان مهدي موعودعليه السلام معرّفي شده است.
اين روز، جزء چهار روز معروفي است كه روزه آن پاداش و ثواب هفتاد سال روزه را دارد.
معناي دحوالارض
“دَحْو” بر وزن “مَحْو” به معناي گسترش است، بعضي نيز آن را به معناي تكان دادن چيزي از محل اصليش تفسير كرده اند، و چون اين دو معني لازم و ملزوم هم مي باشند، به يك ريشه باز مي گردند. منظور از “دحوالارض” اين است كه در آغاز، تمام سطح زمين را آب هاي حاصل از باران هاي سيلابيِ نخستين فرا گرفته بود، اين آب ها تدريجاً در گودال هاي زمين جاي گرفتند و خشكي ها از زير آب سر بر آوردند و روز به روز گسترده تر شدند. از طرف ديگر زمين در آغاز به صورت پستي ها و بلندي ها يا شيب هاي تند و غير قابل سكونت بود، باران هاي سيلابي مداوم باريدند، ارتفاعات زمين را شستند و دره ها گستردند، و تدريجاً زمين هاي مسطّح و قابل استفاده براي زندگي انسان و كشت و زرع به وجود آمد. مجموع اين گسترده شدن ها به “دَحو الارض” تعبير مي شود.
دحو الارض در آيات و روايات
به مسأله فوق هم در قرآن كريم و هم در روايات اشاره شده است. در قرآن كريم مي خوانيم:
“وَالاَرْضَ بَعْدَ ذلِكَ دَحيها"؛ “و زمين را بعد از آن (آفرينش زمين و آسمان) گسترش داد.” مراد از “دَحيها” كه از مادّه “دَحْو” است، همان “دحو الارض” مي باشد.
در آيه ديگري مي خوانيم:"وَالاَرْضِ وَماطَحيها"؛ “و قسم به زمين و كسي كه آن را گسترانيد.” كلمه “طَحيها” از مادّه “طَحْوْ” بر وزن “سَهْوْ” هم به معناي انبساط و گستردگي و هم به معناي راندن و دور كردن و از ميان بردن است و در اين جا به معناي گستردن مي باشد.
در روايات فراواني بر فضيلت روز “دحو الارض” تأكيد شده است كه به يك نمونه از آن ها اشاره مي شود:
امام هشتم عليه السلام فرمود: “صُومُوا فَاِنَّني اَصْبَحْتُ صائِماً؛ روزه بگيريد، من امروز روزه دار هستم.” عرض كردند: “جُعِلْنا فِداكَ اَيُّ يَوْمٍ هُوَ؟"؛ فدايت شويم، امروز چه روزي است؟” فرمودند: “يَوْمٌ نُشِرَتْ فيه الرَّحْمَةُ وَدُحِيَتْ فيهِ الاَرْضُ وَنُصِبَتْ فيهِ الْكَعْبَةُ وَهَبَطَ فيهِ آدَمُ؛ روزي است كه در آن رحمت خداوند فراگير شده است، زمين گسترش يافته است، كعبه نصب شده است و حضرت آدم عليه السلام به زمين فرود آمده است.”