دموکراسی به عنوان شیوه زندگی سیاسی در جهان مدرن بر مبانی و اصولی استوار است که در طی فرایند دراز مدت مبارزه برای ایجاد حکومت دموکراتیک، تکوین یافته اند. جوهر این اصول و مبانی را میتوان در اصالت برابری انسان ها، اصالت فرد، اصالت قانون، اصالت حاکمیت مردم و تأکید بر حقوق طبیعی، مدنی و سیاسی انسان ها یافت. 

منظور از اصالت برابری این است که در دموکراسی افراد، گروه ها و طبقات مردم نسبت به یکدیگر از لحاظ حق حکومت کردن، برتری و امتیازی ندارند. 

آزادی چه به مفهوم منفی آن (یعنی رهایی از اراده خودسرانه دیگران) و چه به مفهوم مثبت آن (یعنی توانایی گزینش و عمل و مشارکت) در سرشت دموکراسی مضمر است. 

اصالت قانون در دموکراسی به این معناست که افراد تنها از قوانینی که خود وضع کرده اند، تبعیت می کنند و لاغیر. 

به موجب اصل حاکمیت مردم، تنها منبع مشروعیت قدرت حکومت، اراده مردم است که میتوانند رضایت یا عدم رضایت خود را از عملکرد حکومت، اعلام دارند. 

بشیریه، آموزش دانش سیاسی،ص ۲۴۳