لحظه ای درنگ در سوره مبارکه حمد
در این جلسه إن شاء الله قصد داریم سوره مبارکه حمد را به روش طرح سوال مورد تدبرقرار دهیم به گونه ای که امکان استفاده عموم وجود داشته باشد. از این رو ابتدا به تلاوت آیات پرداخته و سپس ترجمه آیات را مورد توجه قرار می دهیم. سپس به طرح سوالاتی درباره «معنی دقیق کلمه» علت گزینش و جایگاه آن، ارتباطات در جمله، آیه و آیات و سؤالات اساسی دیگر می پردازیم و سپس به این سوالات پاسخ می دهیم.طرح این سوالات به فهم بهتر و عمیق تر می انجامد:
۱- معنای «الله، رحمن و رحیم» چیست؟
2- چرا در میان اسماء الهی، این سه اسم با این ترتیب خاص آمده اند؟ و چرا این ذکر در صدر سورهها تکرار شده است؟
3- معنای «حمد، رب، عالمین و دین» چیست؟ ۴- چرا حمد به الله نسبت داده شده است؟
5- چرا در «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» و «الْحَمْدُ لِلَّهِ» گوینده سخن ملحوظ نیست؟
۶- رابطه میان «الله، رَبِّ الْعالَمِینَ، الرَّحْمنِ، الرَّحِیمِ و مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» چیست؟
۷- «نعبد، إهد، صراط، مستقیم، أنعمت علیهم، غیر، مغضوب، لا و ضالّین» چه معنی میدهد؟
۸- چرا جمله «نعبد و نستعین» به صیغه فعلی آمده اند و همچون «الْحَمْدُ لِلَّهِ» شکل اسمی ندارند؟
9- چرا در «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» سخن از غیبت به خطاب، مبدل گشته است؟
۱۰- چرا بجای «أعبد»، «نعبد» آمده است؟
۱۱- استعانت از ابزار، با استعانت صرف به خداوند، چگونه سازگار است؟
۱۲- چرا هدایت در صراط مطرح است نه هدایت بسوی صراط؟
۱۳- چرا هدایت در صراط مطلوب است نه حفظ و نگهداری در صراط؟
۱۴- چرا بجای «صراط»، واژههای «طریق و یا سبیل»، نیامده است؟
۱۵- چرا برای «مغضوبین»، تعبیر «غیر» و برای «ضالین»، تعبیر «لا» جهت نفی آمده است؟
۱۶- چرا در «الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» نعمت به خدا منتسب است؟ و در «مغضوب» نسبت مجهول است؟ و در «ضالّین» به خود آنان نسبت داده است؟
۱۷- عنوان سوره چیست؟ و چه رابطه ای با محتوای آن دارد؟ ۱۸- موضوع و هدف سوره چیست؟ و مخاطب آن کیست؟
ادامه مطالب ان شاءالله در پست بعدی…