زندگی مهدوی درسایه دعای عهد
دعا ی عهد از هشت بخش تشکیل شده است که به بررسی آنها میپردازیم:
آغاز این دعا با لفظ «اللهم» است که سیزده بار در این دعا تکرار شده و نشان دهنده توجه ویژه دعا کننده به خداو ند متعال است. بعد از این کلمه، نام «رب» آمده است که در این دعا پنج بار تکرار شده و نشان گر این است که دعا کننده همواره و در همه لحظات دعا، باید خدا را در نظر داشته باشد.
در قرآن نیز این گونه دعانمودن آمده است. درسوره مائده، آیه۱۱۴«اللَّهُمَّ رَبَّنا» آمده است. معمولًا دعاهای قرآن با اسم «رب» آغاز میشود؛ ولی در این آیه با دو کلمه «اللَّهُمَّ رَبَّنا» آمده است که شاید به دلیل اهمیّت این حادثه و پیامدهای آن باشد. از این بخش، یاد میگیریم همواره خدا را با ادب کامل و با صفت مناسب با خواسته، صدا بزنیم.
حضرت عیسی علیه السلام گفت: «خدایا غذایی از آسمان بفرست» و مشرکان بدانند که این کار عادی نیست؛ بلکه یک معجزه غیبی و الهی است.
بنابراین؛ این گونه دعا، سابقه قرآنی دارد و نشان گر روح خداشناسی در دعاها است. انسان منتظر، نیازمند شناختهایی است که اولین آنها در ابتدای همین دعا آمده است
امتیاز انسانها نسبت به سایر موجودات، برخورداری آنها از نعمت بزرگ شناخت و معرفت است. در اهمیّت شناخت، همین بس که خداوند در بسیاری از آیات قرآن، انسانها را به کسب شناخت و معرفت دعوت میکند، و کسانی را که اهل تفکر و تدبر و تعقل نیستند، به شدّت مذمت نموده، توبیخ میکند.
خداوند در قرآن، ما را از پیروی آنچه به آن شناخت نداریم، منع کرده است: ( (وَلَا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَک بِهِ عِلْمٌ) ) وافرادی را که بدون شناخت، راهی را میروند و عملی را انجام میدهند، کوران و کران و گنگانی میداند که تدبّر نمی کنند.
در ضرورت شناخت، گفتار مولای متقیان به کمیل بسیار قابل توجّه است. امیرالمؤمنین علیه السلام میفرماید:
یا کمیل ما من حرکةٍ الا و أنت محتاج فیها الی معرفه؛ هیچ حرکتی وجود ندارد، مگر آنکه تو در آن، به معرفت نیاز داری.
معرفت و شناخت، اعمال ما را ارزشمند میکند. در مکتب اسلام، درجات اعمال و کارهای ما به میزان معرفت ما بستگی دارد. هر چه معرفت ما بیشتر باشد، کارهای ما ارزشمندتر است. معرفت خدا، پیامبران، ائمه، هستی، اصول و فروع دین برای منتظران، امری لازم است. با توجه به این نکته، نخستین مسیری را که این دعا برای زندگی مهدوی رقم میزند، خداشناسی است؛ زیرا شروع این دعا با ذکر الله و اوصاف خداست. کسی که میخواهد امام زمانش را بشناسد، اول باید خدا را بشناسد. در دوران غیبت نیز سفارش شده که این دعا خوانده شود: از خدا بخواهیم که خودش، پیامبرش و ولیّش را به ما بشناساند؛ در غیر این صورت ما گمراه میشویم: «الّلهم عرّفنی نفسک فانّک ان لم تعرّفنی نفسک لم أعرف رسولک… ».