در جایگاه تربیت و رشد انسانی جامعه ، تردیدی نیست بانوان نقشی تعیین کننده و بی بدیل دارند . به روشنی پیداست که این نقش نمی تواند امری تشریفاتی و یا حتی قراردادی باشد . دست حق در نظام زیبا و حکیمانه آفرینش ، زن را در چنین جایگاه و طبعا در چنین مسؤولیتی قرار داده است . جایگاهی که هیچ قانون و قراری نمی تواند کلیت آن را نادیده بگیرد و هیچ شانه ای نمی تواند به جز خود وی ، این مسؤولیت را بر خود نهد . این است که از آن به نقش بی بدیل یاد می کنیم . و این چنین است که سخن امام در این باب که بارها نیز بر آن تأکید ورزیده اند ، بیانی از یک واقعیت تکوینی در « نظام احسن » وجود و آفرینش آدمی و مناسبات انسانی اجتماعی آدمیان است و ترجمه ای است از آنچه در منابع دینی و نظام تشریع در شریعت مقدس آمده است . اگر خدای تبارک و تعالی با صفت «رب» پرورشدهنده و رشد دهنده جهان و جهانیان است ، زن نیز در نظام الهی چه نظام تکوین و « هستی » و چه دستگاه تشریع و « بایستی » ، مظهری از همین وصف و نام می باشد .
در سخن کوتاه اما پربار و آسمانی حضرت صادق (ع) آمده است :
اکثر الخیر فی النساء؛ (1)
بیشترین خیر و خوبی در وجود بانوان است .
جلوه ای از این کلام آسمانی در سخنان امام این گونه آمده است :
زن مربی جامعه است . از دامن زن ا نسانها پیدا می شوند . مرحله اول مرد و زن صحیح ، از دامن زن است . مربی انسانها زن است . سعادت و شقاوت کشورها بسته به جود زن است . زن با تربیت صحیح خودش انسان درست می کند وبا تربیت صحیح خودش کشور را آباد می کند . مبدأ همه سعادتها از دامن زن بلند می شود . زن مبدأ همه سعادتها باید باشد . (2)
همین حقیقت را حضرت امام ، در جای دیگر با تعبیر « عنصر تابناکی که زیربنای فضیلتهای انسانی و ارزشهای والای خلیفه الله در جهان است » (3) بازگو می کنند . و برخاسته از همین حقیقت است که پیامبر اکرم (ص) دختران را بهترین فرزندان آدمی می شمارند :
خیر اولادکم البنات . (4)
حضرت امام ، با اشراف عمیق و همه سویه ای که بر شریعت مقدسه از یک سو ، مناسبات اجتماعی تربیتی جامعه دارند ، یکی از محوری ترین آموزه های خویش را در باب مسایل زنان و جایگاه خانوادگی و اجتماعی آنان ، همین موقعیت اساسی و زیربنایی برای آنان

می شمارند و سخت بر آن تأکید می ورزند . جالب است که در اشاره به اهمیت این جایگاه ، آن را با مقام تربیتی قرآن قرینه سازی می کنند ؛ هم قرآن را انسان ساز می شمارند و هم بانوان را :
قرآن کریم انسان ساز است و زنان نیز انسان ساز . اگر زنان شجاع و انسان ساز از ملتها گرفته شوند ، ملتها به شکست و انحطاط کشیده می شوند . (5)
از این رو ، به آن دسته از گفته هایی که زنان را سرچشمه هر فساد و آلودگی و گناه و در یک کلمه « منشأ شر» و تیره بختی آدمیان معرفی می کنند حتی اگر در میان برخی منابع دینی باشد ، باید کاملا به دیده ی تردید نگریست و حداقل در برابر ظواهر آن متون ، باید ایستادگی کرد وبه گونه ای از آنها بهره جست که در تعارض آشکار با مبانی قطعی قرآنی و دینی نباشد . فضیل که از یاران امام صادق (ع) است سخنی از مردم جامعه خود را که اینک نیز در فرهنگ ما بی رونق نیست ! برای آن حضرت (ع) باز گفت . سخن این بود که مردم می گویند : در قیامت بیشتر دوزخیان ، زنان هستند ! امام (ع) در رد این گفته به پاسخی نقضی و قابل فهم برای همه اکتفا کردند و فرمودند : این چه سخن بیجایی است ؟! در حالی که گاه یک مرد در آخرت ، با هزار نفر از زنان دنیا در کاخی از در یکپارچه ازدواج می کند !
قلت له : شیء یقوله الناس :

ان اکثر اهل النار یوم القیامه النساء . قال : و انی ذلک و قد یتزوج الرجل فی الاخره الفا من نساء الدنیا فی قصر من دره واحده ؟! (6) پی نوشت:
1. وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 11 .
2. صحیفه ی نور ، ج 6 ، ص 185 .
3. همان ، ج 16 ، ص 125 .
4. مستدرک الوسائل ، ج 15 ، ص 116 .
5. صحیفه ی نور ، ج 5 ، ص 153 .
6. من لا یحضره الفقیه ، ج 3 ، ص 468 .
برتر از فرشتگان - فائزه عسگریان