- «الم ذلِکَ الْکِتابُ لارَیْبَ فِیْهِ هُدیً لِلْمُتَّقِیْنَ» (بقره/ 1 و 2).

- «افَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلأَسْلامِ فَهُوَ عَلی نُوْرٍ مِّنْ رَبِّهِ فَوَیْلٌ لِلْقاسِیَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ أُولئِکَ فِی ضَلالٍ مُبِیْن» (زمر/ 22).

-«وَتَرَکْنا فِیْها آیَةً لِلَّدِیْنَ یَخافُوْنَ الْعَذابَ اْلأَلِیْمَ» (ذاریات/ 37).

همان‌گونه که بذرها در زمین‌های آماده می‌روید، و در شوره‌زار گلی نمی‌شکفد، هرچند بهترین بذرها در آن افشانده شود و آب باران حیات‌بخش پی در پی بر آن ببارد، همچنین بذر معرفت فقط در قلب‌های آماده نمو می‌کند، و گل‌های شناخت در ارواح پاک می‌روید.
به همین دلیل آگاهی بر صفات و روحیات و اعمالی که زمینه‌ساز معرفت است از مهمترین مباحث مربوط به «شناخت» محسوب می‌شود، و قرآن مجید در این زمینه تعبیرات بسیار پر معنا و اشارات بسیار لطیف و زیبایی دارد.
گرچه زمینه سازهای معرفت بسیار است اما اصول مهمی که در آیات مختلف قرآن مجید به آن اشاره شده عبارت از امور زیر است:
1- تقوی.
2- ایمان.
3- خشیّت و احساس مسؤولیت.
4- تزکیه نفس.
5- هوشیاری.
6- آگاهی.
پیام قرآن: روش تازه ای در تفسیر موضوعی قرآن - آیت الله ناصرمکارم شیرازی