یکی از آفت‌های روابط خویشاوندی، رقابت و چشم و هم‏‌چشمی در تجمّلات و امور دنیوی است که زمینه بسیاری از رذایل اخلاقی را فراهم سازد.
توصیه‏‌های اسلام در دوری از تجمّل‏‌گرایی و تشویق به مسابقه در کارهای خیر و معنوی است.
چشم‌‏دوختن، یک نوع شیفتگی به دنبال می‏آورد که مقایسه را در پی خواهد داشت، چون انسان برای شناسایی تفاوت‌ها، نقص‌ها و کمبود‏های خود مایل است خود را ارزیابی کند. اینجاست که دست به مقایسه اجتماعی می‏‌زند و خود را با هم‌نوعان خود مقایسه می‏‌کند. ره‌‏آورد این مقایسه، یا شادمانی و رضایت از زندگی است و یا ناخرسندی و ناامیدی.

آنچه از «چشم و هم‌‏چشمی» فهمیده می‏‌شود مقایسه صعودی است یعنی در امور مادی، نتایج و پیامدهای تلخی به دنبال دارد. و مقایسه صعودی، اولاً: زاییده «دنیاخواهی» است؛ و ثانیاً: ارزیابی آنها غیر واقعی و غم‌‏افزاست. از همین جا می‏‌شود ناپسند بودنِ «چشم و هم‏‌چشمی» را استنباط نمود.
 «چشم و هم‌‏چشمی» پیامدهای ویرانگری را به دنبال می‏‌آورد که عبارتند از: اندوه، افسردگی، حسرت، حسادت، ناسپاسی، بی‏تابی، ناامیدی، ناتوانی و نیز محرومیت از چشیدن حلاوت ایمان.
هر کدام از پیامد‏های یادشده به تنهایی قادر است در دامن خود، ده‌‏ها رذیله اخلاقی را بپروراند و انسان را از پا درآورد. در این مورد، توجه به توصیه‌‏های اسلام در دوری از تجمل‏‌گرایی، و تشویق به مسابقه در کارهای خیر و معنوی می‏‌تواند تا حدّی این آفت را کاهش دهد.
  فرهنگ بزرگ سخن ج 3، ص 2357