در خیال ارامش: (نقدی بر عرفان های نوظهور
علل گرایش بشر جدید به معنویت و عرفان
۱. سرخوردگی و علم مدرن
دیدگاه افراطی و صرفا تجربی پوزیتویست‌ها [۱] (positivism) موجب شد بسیاری از اندیشمندان و عموم مردم نادرستی تجربه گرایی و به تبع آن ناکارآمدی علم و عقل بشری را به وضوح مشاهده کنند. افزون بر این، مردم دنیا محصولات علم جدید و تدابیر عقلی بشر بریده از خدا را در نیمه ی اول قرن بیستم در دو جنگ جهانی با همه ی وجود خود حس کردند.
—————
[۱]: پوزیتیویسم منطقی یکی از پرآوازهترین مکتب‌های فلسفی سده اخیر است که صاحب نظران بسیاری در پیدایش آنسهیم بوده اند. این مکتب علیه مابعدالطبیعه شورش همهجانبه ای را سامان داد و در واقع آن را یکسره به دور انداخت، اثبات پذیری تجربی را تنها معیار معناداریگزاره‌ها و قضایا دانست و بر این اساس گزاره‌های مابعدالطبیعی را به دلیل آن که قابلاثبات تجربی نیست، فاقد معنا برشمرد. پوزیتیویسم، اصالت تحصل، تحصل گرایییا اثبات گرایی، به رغم داشتن ریشه‌های کهن شهرت خود را با نام پوزیتیویسم منطقیبه دست آورده است و با همین نام دوره ای کوتاه از اندیشه فلسفی در مغرب زمین رابه خود اختصاص داده است.
۲. شکست نظام‌های معنویت ستیز
نظام‌های معنویت ستیز مثل کمونیسم و مارکیسم در پاسخ گویی به نیاز‌های بشری عاجز بودند لذا دچار فروپاشی شدند و در نهایت، در دهه هشتاد قرن بیستم به طور رسمی مرگ خود را اعلام کرد.
۳. پیروزی انقلاب اسلامی
همه ی اندیشمندان و متفکران دنیا و بسیاری از مردم با چشم خود دیدند انقلابی که با نام دین و روحانیت و معنویت و اسلام از آغاز دهه ی چهل شروع شد، علی رغم همه ی کارشکنی‌ها و مخالفت‌ها و محدودیت‌ها نهایتاً در اواخر دهه ی پنجاه به پیروزی رسید.
پروفسور محمد حسین هدی، از اندیشمندان مسلمان مقیم اتریش در این باره می‌گوید:
اگر بنا باشد تاریخی را برای هویت دینی در جهان معاصر در نظر بگیریم، آن تاریخ ۱۹۷۹ میلادی است یعنی مقارن با پیروزی انقلاب اسلامی ایران که خیزش عظیمی را برای تفکرات دینی در تمام ادیان به وجود آورده است. آخرین آمارها در مورد احیای تفکر دینی که در سال ۱۹۹۰ میلادی صورت پذیرفته نشان می‌دهد که تقریباً ۷۰% مردم اروپا احساس دین داری می‌کنند. در تمام ادیان از هندویسم گرفته تا بودیسم و… و انواع فرقه‌های مسیحیت همه از یک نوع بازگشت به تفکر دینی خبر می‌دهند و انقلاب اسلامی ایران موجب احیای تفکر دینی در جهان گشت.
۴. زندگی ماشینی و خستگی‌های روحی – روانی
این امر باعث خلأ معنایی در زندگی بشر شده و راه را برای رفتن در مسیر عرفان‌های نوظهور باز می‌کند.
۵. هیجان طلبی جوانان
اکثر جوانان به دلیل شور جوانی به دنبال امور هیجان انگیز هستند و مطالعه حالات ادعا شده از سوی عارفان دروغین، جذابیت خاصی برای آنان دارد.