خیر کثیر
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ إِنَّا أَعْطَینَاک الْکوْثَرَ* فَصَلِّ لِرَبِّک وَانْحَرْ* إِنَّ شَانِئَک هُوَ الْأَبْتَرُ
به نام خدای گسترده مهرِ مهرورز در حقیقت ما به تو (نیکی) فراوان عطا کردیم.* پس برای پروردگارت نماز بگزار و (شتر) قربانی کن.* [چرا] که فقط (دشمن) کینه توز تو بریده نسل است.
شان نزول
حکایت کرده اند: شخصی به نام «عاص بن وائِل» که از سران مشرکان مکه بود، هنگام خارج شدن پیامبر صلی الله علیه و آله از مسجد الحرام با ایشان ملاقات و صحبت کرد، سپس وارد مسجد الحرام شد و مشرکان از او پرسیدند باچه کسی صحبت می کردی؟ گفت: با این مرد ابتر! (یعنی کسی که پسر ندارد و نسل او منقطع است).
سوره ی فوق بدین مناسبت فرود آمد و به پیامبر صلی الله علیه و آله بشارت کوثر داد و دشمنان او را منقطع خواند.
نکته ها و اشاره ها
1.پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله دو پسر به نام قاسم و طاهر (: عبداللَّه) از خدیجه داشت که هر دو در مکه از دنیا رفتند و ایشان بدون پسر باقی ماند. این موضوع باعث شد تا دشمنان زبان بگشایند و آن حضرت را «ابتر» یعنی «بریده نسل» بخوانند، چراکه آنان می پنداشتند پسر اهمیت زیادی دارد و تداوم بخش برنامه ی پدر است؛ از این رو پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله که پسر نداشت برنامه هایش تعطیل می شد.
2.سوره ی کوثر چند خبر اساسی را اعلام کرده است که برخی، آنها را پیش گویی های اعجاز آمیز قرآن دانسته اند:
الف) خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله خیر فراوانی هم چون پیروزی اسلام بر کفر، و موهبتی هم چون فاطمه علیها السلام می دهد که برنامه ها و نسل اورا تداوم می بخشد.
ب) دشمنان پیامبر صلی الله علیه و آله بریده نسل خواهند شد و برنامه ها و عظمت دودمان آنها باقی نخواهند ماند؛ همان طور که مشرکان مکه و عاص بن وائل و مانند او منقرض شدند و هیچ نامی از آنان و دودمانشان باقی نیست.
3.«کوثر»، از ریشه ی «کثرت» به معنای خیر و برکت فراوان است، و به افراد سخاوتمند نیز کوثر گفته می شود.
آموزه ها و پیام ها
1.خط پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله مستدام وخط دشمنان او منقطع است.
2.خدا زحمات رهبران الهی را جبران می نماید و به آنان خیر فراوان عطا می کند.
3.هرگاه خدا به شما نعمتی بزرگ داد با نماز و قربانی از او سپاس گزاری کنید.
4.مخالفان اسلام، به «کوثر پیامبر» و «انقطاع دشمنانش» بنگرند (و عبرت آموزند).
منبع: تفسیر قرآن مهر، جلد بیست و دوم، صفحه 369