​(تقریری از بیان استاد یداله یزدان‌پناه)

«قسمت چهارم»

در مقام قرب نوافل و بعد در قرب فرائض و مقام جمع قربین، اساسا صفات ذم و نقصی در ناحیۀ فرد مقرَّب باقی نمی­‌ماند که خداوند آن را قبول بکند. آنچه در حقیقت رخ می­‌دهد صعود و تعالی فرد مقرَّب است که در قوس صعود، قیوداتش کم شده و ضعف­‌هایش برطرف می­شود و همه ابعاد و شئوونش در حق­تعالی فانی می­‌شود و با فنای در حق، همۀ کثراتِ وجودی­‌اش در حق سکنی می­یابد (منعدم نمی­شود) و آنگاه همه صفات انسانی (اعم از صفات کمالی و ابعاد نقصی) به خداوند نسبت داده می­ شود.

اکنون که تأثیر تقرّب در تسری احکام عبد بر حق­تعالی معلوم گردید، می ­توان معنای ثارالله و نحوۀ انتساب خون انسان کامل به خداوند را درک نمود. روشن است که انتساب خون انسان کامل به خدا (خون خدا) ضرورتا محدود به یک فرد نیست و قابلیت تحقق و تبلور در افراد متعدد را دارد و بلکه مصادیق آن در میان ائمۀ معصومین متعدد بوده، در روایات و زیارات شیعی هم عنوان ثارالله علاوه بر امام حسین علیه­‌السلام،  در مورد امیرمومنان علی علیه­‌السلام نیز بکار رفته است.

اما در پاسخ به اینکه چرا اطلاق «ثارالله» در مورد امام حسین علیه السلام برجسته­‌تر شده، در حالی که امام علی علیه السلام نیز آغشته به خون خدا بوده است، می­‌توان گفت که چون نحوۀ شهادت امام حسین علیه­‌السلام از جهاتی منحصر به فرد بوده و نظیر آن­‌گونه از شهادت در مورد هیچ یک از ائمۀ شهید تکرار نشده است، تجلی خون خدا در کربلا منحصر به فرد بوده است و از همین­‌رو آثار این خون، در آسمان و زمین کربلا در روز عاشورا هویدا شد، که شبیه آن را در تاریخ دیگر شهدا نمی ­توان پیدا کرد. اینکه به تواتر گفته شده است که در روز شهادت امام حسین علیه­السلام باران خون بارید و اینکه در آن روز هر سنگی را که بلند می­‌کردند خون تازه زیر آن می­‌یافتند، و حوادث خارق­‌العاده­‌ای که در طبیعت در آن روز پیدا شد، همه نشان از این دارد که خون خدا (به قرب فرائض) که در صحنۀ عاشورا تجلی یافت با خون خدایی که در شهادت دیگر ائمه علیهم السلام تبلور یافت تفاوت داشته است. براساس همین تفاوت­هاست که آیۀ «و فدیناه بذبح عظیم» (37:107) در روایات بر امام حسین علیه­‌السلام تطبیق گردیده و از شهادت آن امام به ذبح عظیم یاد شده است. براین پایه، می­توان انبوهی از تعبیرهایی را که در روایات در مورد امام­‌حسین علیه­‌السلام، روز عاشورا و زمین کربلا آمده، تبیین کرد، مانند: اینکه به امام حسین علیه­‌السلام «سید الشهداء من الاولین و الاخرین فی الدنیا و الاخره» اطلاق گردیده است، یا اینکه زمین کربلا بالاتر از زمین کعبه دانسته شده است، و اینکه مصیبت امام حسین علیه­السلام مصیبی بی­‌نظیر قلمداد شده است. همه اینها بر جایگاه متفاوت آن حضرت و ارزشِ خاص کربلا نسبت به دیگر نقاط مقدس روی زمین دلالت می­ کند.