تولید لوازم خانگی و تأثیر آن بر اقتصاد ملی
سیر تحول علوم و صنایع مختلف در ابعاد کنونی آن تا حد بسیاری معلول انگیزه رفاهطلبی بشر است. اختراع و به کار گرفتن وسایل و ابزارهای ساده و اولیه، سرآغاز فعالیتهای صنعتی گستردهای شده که در گذر از تحولات زمان، شکل پیچیده و صنعتی امروزی را در تولید و تأمین وسایل ضروری و رفاهی زندگی به خود گرفته است. در بین انبوه ضروریات زندگی، لوازم خانگی از نظر گستردگی و ضرورت استفاده از آنها اهمیت و حساسیت خاصی دارد.
صنعت لوازم خانگی یکی از صنایع فعال در عرصه اقتصاد جهان به شمار میرود و عمدتاً رکود و رونق آن به رکود و رونق اقتصاد کشورها وابسته است. این صنعت به این دلیل اهمیت دارد که با صنایع بسیاری در ارتباط است. حیات این صنعت و گسترش آن، با توجه به جنبههای اقتصادی گسترده آن از قبیل اشتغال و ایجاد ارزش افزوده، میتواند برایص: 52
هر کشوری از جمله اهداف مهم باشد، اما حیات این صنعت تا حدود زیادی با وضعیت بازار داخلی و به عبارت بهتر، وجود تقاضای مؤثر در کشور ارتباط دارد.
صنعت لوازم خانگی ایران، امکانات بالقوهای را برای تولید و ارتقای کیفیت، علاوه بر استانداردسازی در همه زمینهها دارد. سرمایهگذاریهای خوبی در این باره صورت گرفته است و واحدهای بزرگ تولیدی مشغول به کار شدهاند؛ به گونهای که واحدهای کوچک تولیدی دیگر نمیتوانند در این صنعت دوام بیاورند، اما با وجود همه این توانها، دولت و در رأس آن وزارت صنعت، معدن و تجارت از این صنعت حمایت نمیکند. در این میان، بومیسازی تولیدات لوازم خانگی باید دربرگیرنده دو اولویت، یکی همراهی با فنآوری روز جهان و دیگری هماهنگی مصنوعات با اقلیم منطقه باشد که در این باره، تولیدکنندگان داخلی توانستهاند در تولید آبگرمکن گازی دیواری، بخاری گازی، اجاق گاز و چرخ خیاطی، علاوه بر پاسخگویی به نیاز داخل، بهترین بازارهای صادراتی دنیا را نیز به دست گیرند.
در این میان، نقش خانواده نیز بسیار مهم است. خانواده میتواند با خرید لوازم خانگیِ ایرانی، سبب رونق تولید در این صنعت شود. البته باید دانست پیشرفت در این صنعت به هماهنگی تمام نهادهای اقتصادی نیاز دارد و نمیتوان تنها از خانوادهها انتظار داشت فقط به فکر خرید لوازم خانگی ایرانی تحت هر شرایطی باشند. تولیدکنندگان لوازم خانگی نیز باید بکوشند کیفیت لوازمشان را افزایش دهند و از طرفی، دولت نیز وظیفه دارد هم از تولید لوازم خانگی حمایت کند و هم بر این تولیدات نظارت داشته باشد. لوازم خانگی از رشتههای شتابدهنده توسعه صنعتی هر کشور، از جمله ایران است. گردشمالی سالانه این صنعت در ایران، به طور میانگین شش میلیارد دلار برآورد میشود که چهار میلیارد دلار آن به لوازم خانگی انرژیبر و بقیه به ظروف، سرویس غذاخوری و لوازم ریز آشپزخانه مربوط است. با وجود این، در ایران، نظام استاندارد کارآمدی وجود ندارد و هر آنچه به نام استانداردهای مدوّن ملی وجود دارد، بسیار محدود است و طیف وسیعی از کالاهای مصرفی، اعم از داخلی و وارداتی را زیر پوشش قرار نمیدهد یا اینکه این استانداردها بهروز نشده است. بنابراین، نبود پوشش کامل استاندارد و بهروز نبودنشان و حتی منطبق نبودن استانداردهای موجود با استانداردهای جهانی، یکی از مشکلات موجود در این زمینه است.
برندهای معروف در دنیای تولید لوازم خانگی کم نیستند. میتوان نام دستکم ده برند را آورد که در عرصه تولید لوازم خانگی، غول محسوب میشوند؛ برندهایی که با تبلیغات چشمگیرشان به خانه ما ایرانیها راه یافتهاند. در قابلمه آنها غذا میپزیم، وسایلمان را در یخچالی که ساختهاند نگه میداریم، ظروف کریستال داخل بوفهمان را آنها طراحی کردهاند، پارچه مبل و صندلی و پرده خانهمان در کشور آنها بافته شده و همه اینها در حالی است که در کشورمان تولیدکننده همه این لوازم وجود دارد.
قدم زدن در فروشگاههای لوازم خانگی به راحتی مشتریان را به این نتیجه میرساند که متأسفانه برندهای خارجی جایی برای خودنمایی تولیدکنندگان داخلی باقی نگذاشته است، تا جایی که برخی تولیدکنندگان ایرانی به این باور رسیدهاند که شاید با برندهای معتبر بینالمللی بتوانند اندکی در بازار اثرگذار باشند و اقبال مشتریان ایرانی به کالاهای ملی را به خود جلب کنند.
رسانه و نقش خانواده در تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی - حسین رئیسی