فشار سیاسی و سرکوبگری حاکمان عباسی روز به روز فزونی می‌یافت و شیعیان بیشتر در مخمصه قرار می‌گرفتند. از سویی، شیعه به تدريج در آستانه تحولی شگرف و جدید به نام غیبت قرار می‌گرفت، و خلأ وجود امام برای مردمی که او را پناهگاه خویش می‌دانستند بسیار سخت و مشکل‌آفرین بود، و چه بسا احتمال داشت به انحراف آنان از دین بینجامد. از این‌روی، امام هادی علیه السّلام برای آماده‌سازی افکار عمومی به دو حرکت مهم دست زد:
1. روایتهای ناظر به غیبت: برای آماده‌سازی ذهنهای شیعیان، امام هادی علیه السّلام مطالبی درباره حضرت مهدی (عج) و غیبت ایشان مطرح می‌کرد و زمینه را برای غیبت حضرت حجت و انتظار فرج آماده می‌ساخت. در روایتی آمده است:
«جمعه، روز نوه‌ام مهدی است که گروه جویای حق گرد او جمع می‌شوند، و اوست که زمین را پر از عدل و داد می‌کند، همان‌گونه که پر از جور و ستم شده است. زمانی که پیشوای شما از میان شما رفت، هر آن منتظر فرج باشید».
2. شبکه ارتباطی وکالت: از جمله اقدامات امام در زمینه هدایت و کنترل جامعه اسلامی و همچنین ایجاد زمینه برای عصر غیبت، ایجاد شبکه ارتباطی وکالت بود. امام، افرادی را با عنوان وکیل و نایب برای خود برمی‌گزید و به مناطق مختلف می‌فرستاد تا در نتیجه ارتباط مردم با آنان زمینه برای دوران غیبت و مسئله نواب خاص و نواب عام پدید آید.
تصویر امامان شیعه در دایره المعارف اسلام - ترجمه و نقد - محمود تقی زاده داوری