ارزش پشیمانی و آسیب غرور
امیرالمؤمنین على عليه السلام:
« سَيِّئَةٌ تَسُوءُكَ خَيْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَةٍ تُعْجِبُكَ» (نهج البلاغه حکمت46 )
« کار بدی که تو را ناراحت (و پشيمان) می سازد نزد خدا بهتر است از کار نيکى تو را مغرور می کند»
???? توضیح قطره ای:
امام علیه السلام در این سخن کوتاه و پرمحتوا به نکتة مهمی اشاره می فرماید که در سیرو سلوک انسان به سوی خدا بسیار تإثیرگذار است.
زیرا انسان معصیت کاری که از عمل زشت خود ناراحت می شود به سوی پشیمانی و توبه و جبران آن حرکت می کند و حال آنکه کسی که از کار نیک خود مغرور است گامی بسوی ریاکاری برمی دارد. توبه آثار شوم آن معصیت را پاک می کند در حالی که غرور و عُجب و ریا از کارهای نیک، انسان را به پرتگاه گناهان کبیره می کشاند.
در حدیثی از پیامبر اکرم می خوانیم: «مَن رَأی أنَّهُ مَسیءٌ فَهُوَ مُحسِنٌ» (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج20ص317 ح641) «کسی که خود را بدکار می داند او نیکو کار است».
عکس این مطلب نیز صادق است: «مَن رَأی أنَّهُ مُحسِنٌ فَهُوَ مَسیءٌ» (فی ظلال ج4 ص245) «کسی که خود را نیکوکار بداند بدکار است»، زیرا عُجب و غُرور احسانش را تباه کرده و چه بسا سخنانی که ایمان را نیز از اساس متزلزل می سازد.