امام سجاد (ع) كوشش‌هاي پدر بزرگوارش را براي بازگرداندن عزت و سرافرازي به جامعه اسلامي داد و اين كار را به شيوه اي پيش برد كه با وضعيت دوره اي كه در آن به سر مي‌برد متناسب باشد. در پي جان فشاني و فداكاري‌هاي امام حسين (ع) و يارانش، موانع ترس و وحشت تا حد زيادي از ميان برداشته شد و جامعه اسلامي توانست گام ديگري در راه بازگرداندن عزت خود بردارد. امام سجاد (ع) تمام كوشش خود را براي ارتباط مردم با خدا به كار برد تا اين كه گام‌هاي ديگري در راه عزت و رهايي امت اسلامي برداشته شود. امام سجاد (ع) در راه تربيت و تهذيب نفوس پيروان شيوه‌هاي گوناگوني را پيش گرفت كه عبارت بودند از: خريدن برده‌ها و آموزش دادن و آزاد كردن آنان، تربيت گروه‌هاي شايسته و فرستادن آن‌ها به اقطار مختلف، ايراد خطبه و طرح سخنان سودمند و سازنده، دعا و ابتهال با اسلوبي كه افراد در هنگام خواندن آن دعاها احساس كنند كه عزت، قدرت و توانگري فقط نزد خداست. امام (ع) با اين دعاها آن چنان انسان‌ها را تربيت مي‌كرد كه بتوانند نفس خود را رام كنند به طوري كه حاكمان زمان را به هيچ بپندارند و آبرو و عزت خويش را به متاع ناپايدار دنيا نفروشند. دكتر بستاني معتقد است، ادبيات امام سجاد (ع) از نظر كمي بعد از ادبيات كلام امام علي (ع) قرار مي‌گيرد. و با توجه به جهت گيري ويژه آن حضرت نسبت به دعا و از نظر فراواني مطالب مطرح شده و تنوع آن حائز اهميت است. (۴، ص: ۱۵۳). اگر در عهد اموي ادبيات انحراف، شعر مجون و خمر و لهو و مديحه گويي حاكمان جور فراوان شد ولي ادبيات امام سجاد (ع) مانند بناي شامخي است كه در نقد اوضاع اجتماعي و سياسي از يك سو و ساختن شخصيت اسلامي در سطوح مختلف از سوي ديگر ايستادگي كرد. ادبيات امام سجاد (ع) به طور كلي به چهار دسته تقسيم مي‌شود: ۱- ادبيات سياسي ۲- ادبيات اجتماعي ۳- ادبيات اخلاقي ۴- ادبيات دعا.