امام حسین (علیه السلام) فرمودند:

خَمسٌ مَن لَم تَکُن فِیهِ لَم یَکُن فِیهِ کَثیرُ مُستَمتَعٍ: اَلعَقلُ وَ الدِّینُ وَ الأدَبُ وَ الحَیاءُ وَ حُسن ُالخُلقِ؛
پنج خصلت است که در هر کس نباشد، بهره ی چندانی در او نیست: خرد، دین، ادب، حیا و اخلاق نیکو.
(حیاة الامام الحسین علیه السلام، ج ۱، ص ۱۸۱)

شرح حدیث:
درخت وجود آدمی وقتی ثمربخش است که شاخ و برگ و میوه دهد. ثمر این درخت، صفات نیک و خصلتهای پسندیده است. پنج صفتی را که امام حسین(علیه السلام) در این حدیث به عنوان عناصر خیرآفرین از آنها یاد می کند، چه در زندگی فردی و چه در حیات اجتماعی، منبع برکت و آثار نیک است:

«عقل»، بزرگترین موهبتی است که خداوند به انسانها عطا کرده است و حجّتی درونی و پیامبری باطنی است که راه زندگی صحیح را به آدمیان نشان می دهد.
«دین»، زندگی بر مدار خواست خداوند و به کار بستن اوامر پروردگار، در همه ی ابعاد است.
«ادب »، نشان کمال خرد و وارستگی انسان از رذیله ی جهل است و انسان را مورد احترام و محبوبیّت نزد دیگران قرار می دهد.
«حیا»، صفتی ارزشمند است که آدمی را از آلوده شدن به مفاسد و حریم شکنی و بی عفتی باز می دارد.
«حسن خلق»، برترین فضیلت یک مسلمان است و صفتی است که خداوند، پیامبر محبوبش حضرت محمد(ص) را به خاطر آن ستوده است. افراد خوش اخلاق، زندگی بهتر و روابط صمیمانه تری با دیگران دارند و در خانه ی دلها نفوذ می کنند.

این صفات شایسته ی پنجگانه، وجود آدمی را پرثمر می سازد و کسی که از این اوصاف بی بهره باشد، انتظار خیری از او نیست. خود را به این صفات آراسته کنیم و اگر از آنها برخورداریم، بر آنها بیفزاییم.

منبع: حکمت های حسینی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام حسین علیه السلام)، جواد محدثی.

 آیت‌الله جوادی آملی:

جمله «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اجورکم] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ(علیه السلام) وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ» شعار رسمی ما در ایام محرم است که شامل دو بخش می‌شود.

 بخش اول این است که ما مصیبت‌زده‌ایم و سوگوار، اجر ما از ذات اقدس الهی باشد. خدای سبحان به همه عزاداران اجر سوگواری را مرحمت کند و می‌گوییم «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اجورکم] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ(ع)» نه‌تنها اجر بدهد اجر مهم و عظیم عطا کند.

این جمله «وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ» یعنی خدایا آن توفیق را به ما مرحمت کن که ما خون‌بهای حسین‌بن‌علی(ع) را از ظالمان بگیریم. این دعا و شعار رسمی ما شیعه‌هاست. این بخش دوم برای همیشه یک پیام زنده دارد و عاشورا را برای همیشه زنده نگه می‌دارد. ما در این دعا از ذات اقدس الهی مسألت می‌کنیم آن توفیق را به ما بدهد که ما خون‌بهای حسین‌بن‌علی(ع) را بگیریم.

خداوند در قرآن فرمود هر کس مظلومانه کشته شد ما برای اولیای او حق قصاص قائلیم و ما فرزندان حسین بن علی(ع) هستیم. پدر ما را شهید کردند و ما حق داریم خون‌بها بگیریم. ما فرزندان حسین بن علی علیه السلام هستیم برای اینکه وجود مبارک پیغمبر(ص) اعلام رسمی کرد و فرمود ما حاضریم شما را به‌عنوان فرزندی قبول کنیم بیایید بچه‌های ما بشوید «أنا و علی ابوا هذه الامه».

امام هر عصری همین شعار را دارد و وجود مبارک حسین بن علی(ع) هم می‌فرماید بیایید فرزند ما بشوید ما هم شیعه او شدیم، پس پدر ما را شهید کردند و ما تا روز قیامت حق داریم خون‌بهای پدرمان را بگیریم.

این شعار تنها برای ثواب نیست بلکه درس شهادت و درس جهاد است.پس اینها که در دفاع مقدس و مانند آن با صدامیان یا صهیونیست‌ها یا آل‌سعود مبارزه می‌کنند اینها دارند خون‌بهای حسین‌بن‌علی (ع) را می‌گیرند برای اینکه شعار رسمی ما این است. بنابراین جریان کربلا و شهادت سالار شهیدان برای همیشه درس و پیامی برای گفتن دارد.

آهسته سر به دامن مولا سپرد و رفت
چشمان خود به آبی دریا سپرد و رفت

سبقت گرفت از همه یارانِ سابقش
در راه عشق آبرویش را سپرد و رفت

وقتی که دید خاطر زینب مکدر است
خود را به تیغ تیز؛ دریغا! سپرد و رفت

دل کنده بود از همه دنیا به عشق یار
او هر چه داشت جمله به اعدا سپرد و رفت

هرچند بر حسین علی راه بسته بود
جان را ولی به زاده زهرا سپرد و رفت

یک جان که بیشتر به‌ خدا در کفش نبود!
آن هم به وقت حمله به یغما سپرد و رفت

وقتی که رفت شعله‌ی آتش به سینه داشت
جنگیدنش ولی به تماشا سپرد و رفت

لب تشنه بود و خسته ولی پیش آفتاب
آن پیکرش به غربت صحرا سپرد و رفت…

محسن علیخانی

هان مردم! علی را برتر بدانید؛ که او برترین مردمان ازمرد و زن پس از من است؛ تا آن هنگام که آفریدگان پایدارند و روزیشان فرود آید.