کلید بدبختی ها
امام حسن عسکری(علیه السلام) فرمود:
إنَّ الله جَعَلَ لِلشَّرِ أَقْفَالا وَجَعَلَ مَفاتِیح تِلْکَ الأَقْفالِ اَلشَّرابَ، وَالْکِذْبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرابِ(1)
خداوند برای شرور و بدی ها قفل هائی قرار داده که کلید آنها شراب است و دروغ گفتن از شراب هم بدتر است!
شرح کوتاه
بزرگترین و مؤثرترین مانع بر سر راه زشتی ها و بدی ها عقل و خرد است و این قفل محکمی است که بر آنها زده شده، و به هنگامی که قفل «خرد» با کلید «شراب» گشوده می شود همه زشتی ها و بدی ها آزاد می گردند و انسان در حال مستی آلوده هرگونه جنایت و گناه و تبهکاری ممکن است بشود.
ولی اگر آدم «شرابخوار» از روی «جنون مستی» دست به گناه می آلاید «دروغگو» آگاهانه سازمان زندگی اجتماعی را بهم می ریزد و روح اعتماد را می کشد و سرچشمه انواع گناهان و مفاسد می گردد.
پس دروغ از شراب هم خطرناک تر است.
1. کتاب وسایل الشیعه، جلد 2، صفحه 223.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی
ابراهیم فدای حسین
ابنعباس گوید: خدمت رسول خدا (ص) بودم. حسین علیهالسلام روی زانوی راست پیامبر و ابراهیم پسر پیامبر روی زانوی چپ حضرت نشسته بودند، پیامبر گاهی حسین را میبوسید و گاهی ابراهیم را که حالت وحی بر پیامبر دست داد پس از آن که حالت پیامبر عادی شد فرمود: جبرئیل از طرف پروردگار بر من فرود آمد و سلام پروردگارم را ابلاغ کرد و گفت: خدا میفرماید: این دو فرزند را برای شما باقی نمیگذارم باید یکی را فدای دیگری نمائی پیامبر به ابراهیم نظر کرد و گریست. سپس فرمود: اگر ابراهیم بمیرد فقط من محزون میشوم، اما اگر حسین بمیرد فاطمه محزون میشود و پدرش علی پسرعمویم اندوهناک میگردد و من نیز متأثر میشوم، و من اندوه خود را بر حزن فاطمه و علی ترجیح میدهم، جبرئیل! ابراهیم قبض روح گردد، ابراهیم را فدای حسینکردم ابراهیم پس از سه روز بیماری وفات کرد، رسول خدا (ص) هر گاه حسین را میدید او را به سینه میچسبانید و میبوسید و لبان حسین را میمکید و میفرمود: قربان کسی که ابراهیم را فدای او کردم
حسین (ع) نفس مطمئنه - محمد علی عالمی دامغانی
مراقبت از نفس
الاختصاصـ به نقل از اَوزاعی ، درباره آنچه لقمان علیه السلام به پسرش گفت ـ: ای پسرم! هر روز که بر تو می رسد، روز نوی است که در پیشگاه پروردگار کریم ، بر ضدّ تو شهادت خواهد داد .
إرشاد القلوب :از سفارش لقمان به پسرش است که گفت: «ای پسرم! … بکوش امروزت بهتر از دیروز و فردایت بهتر از امروز باشد؛ زیرا هر که دو روزش برابر باشند ، مغبون است، و هر کس امروزش بدتر از دیروز باشد ، ملعون است» .
محاضرات الاُدباء :لقمان گفت : «نظر کردن در بدی هایت را هیچ گاه رها نکن؛ چرا که ترک آن ، از خوبی هایت می کاهد» . و گفته شده: «در حریص بودن بر عیب یابیِ خود ، مانند دشمنت باش» .
الکشکول ، شیخ بهایی :لقمان به پسرش گفت: «ای پسرم! لغزش هایت را تا وقت مرگ ، برابر چشمانت قرار ده ؛ اما از نیکی هایت غافل شو؛ چرا که آنها را کسی (خدا) برشمرده است که فراموش نمی کند» .
الاختصاصـ به نقل از اَوزاعی ، درباره آنچه لقمان علیه السلام به پسرش گفت ـ: ای پسرم! همانا حلالِ کوچک ، به حساب می آید ، پس حالِ حرامِ بسیار چگونه باشد؟!
حکمت نامه لقمان - محمد محمدی ری شهری
جهاد با نفس
أعلام الدین درباره سفارش لقمان علیه السلام به پسرش ـ: ای پسرم! هر که رضوان الهی را می خواهد، نفْس خود را بسیار سرزنش کند . هر که نفسش را سرزنش نکند ، پروردگارش را خشنود نمی کند و هر که خشمش را فرو نبرد ، دشمنش را شماتت می کند.
الاختصاصـ به نقل از اَوزاعی ، درباره آنچه لقمان علیه السلام به پسرش گفت ـ: ای پسرم! نفس را از هوای آن باز دار؛ زیرا اگر نفس را از هوای آن باز نداری ، وارد بهشت نمی شوی و آن را نمی بینی. و روایت شده : نفست را از شهوت و هوای آن باز دار ؛ زیرا در هوای آن ، شکست و هلاکت است .
حکمت نامه لقمان - محمد محمدی ری شهری
زندگی اجتماعی سالم
امام صادق(علیه السلام) می فرماید:
لَوْ أَنَّ النّاسَ أَدَّوْا حُقُوقَ أَمْوَالِهِمْ لَکانُوا عَایِشِینَ بِخَیْر(1)
اگر مردم حقوق یکدیگر را بپردازند و نیازمندی نیازمندان را برطرف سازند، زندگی خوب و رضایت بخشی خواهند داشت.
شرح کوتاه
حدیث بالا که مخصوصاً در مورد زکات مال و تأمین احتیاجات نیازمندان اجتماع وارد شده، به همه هشدار می دهد که ادای حقوق دیگران تنها یک مسأله اخلاقی و انسانی نیست; بلکه یک اصل مهم اجتماعی است که آرامش و سلامت اجتماع در گرو آن می باشد.
واکنش های خطرناکی که بر اثر بهره کشی های ظالمانه و استثمار طبقاتی، جوامع امروز را به نابودی تهدید می کند و آرامش را به شکل وحشتناکی بهم می زند، گواه زنده این دستور بزرگ اسلامیاست; و تا مردم جهان «حق» را مساوی با «زور» می دانند و زورمندان از ادای حقوق واجبی که بر عهده دارند سرباز می زنند، هم خودشان در خطرند و هم جوامع انسانی را بخطر می کشانند.
1. وسایل الشیعه، جلد 6، صفحه 2.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی